บุพเพสันนิวาส

เกศสุรางค์ถามถึงอาการประชวรของขุนหลวง พระศรีวิสารสุนทรหนักใจรู้ว่าอาการท่านหนัก ไม่ยอมให้ใครเยี่ยมนอกจากพระปีย์กับเจ้าพระยาวิไชยเยนทร์

 เกศสุรางค์นำเรื่องจดบันทึกลงสมุดและไตร่ตรอง

“ยังไงพระปีย์ เจ้าฟ้าน้อย เจ้าฟ้าอภัยทศ ก็ต้องตายด้วยฝีมือพระเพทราชา และคนที่จะหยุดออกญาวิไชยเยนทร์มีคนเดียวคือ พระเพทราชา ทุกอย่างเป็นไปตามวงล้อประวัติศาสตร์...เกศสุรางค์ เจ้าอย่าคิดอะไรให้ฟุ้งซ่าน เจ้าไม่ได้กลับมาที่นี่เพื่อมาเปลี่ยนแปลงประวัติศาสตร์ เจ้ากลับมาพบคุณพี่ เจ้ากลับมาเพราะบุพเพสันนิวาส...หรือถ้าคิดอยากจะทำ คิดหรือว่าจะเปลี่ยนแปลงอะไรได้”

บนถนนแห่งหนึ่ง ผู้คนเดินไปมาริมกำแพงเมือง บนกำแพงมีทหารยืนรักษาการณ์ เจ้าพระยาวิไชยเยนทร์นั่งเอกเขนกพิงหมอนขวานอยู่บนเสลี่ยงแปดคนหาม มองผู้คนที่เดินดินราวมดปลวกด้วยสีหน้าหยิ่งยโส โวยวายไล่คนที่เดินขวางทาง เห็นพระสงฆ์สองรูปเดินอยู่ก็ตะโกนว่า

“เจ้ากูสองรูปนั่น ถ้ามาเดินชมเมืองเช่นนี้ ถึงเวลาสึกแล้วกระมัง ไปทำประโยชน์บ้าง”

พระสองรูปเดินหนี พนักงานที่เดินตามเสลี่ยงตามจับทันที พลันหมากลูกหนึ่งลอยละลิ่วมาโดนหัวเจ้าพระยาวิไชยเยนทร์อย่างแม่นมาก ทำให้เขาโกรธสั่งพนักงานจับตัวคนโยนมาให้ได้ คนแถวนั้นหัวเราะกันครืน เจ้าพระยาวิไชยเยนทร์ตวาดกร้าวให้หยุดหัวเราะ สักครู่พนักงานลากตัวคนโยนมาได้ ถูกสั่งลงโทษให้พนักงานรุมซ้อม

เผอิญปริก จวง และจ้อยอยู่ในเหตุการณ์ ปริกทนไม่ได้ตะโกนด่าว่ารังแกคนกรุงศรีได้อย่างไร เป็นแค่คนต่างถิ่นมาอาศัย เจ้าพระยาวิไชยเยนทร์เห็นเป็นคนแก่ก็ไม่อยากเอาความ

กลับถึงเรือน ปริกยังโกรธไม่หายเล่าให้พวกบ่าวฟัง บ่นว่าอยากปีนเสลี่ยงไปถีบให้ตกลงมา จวงว่าทำเยี่ยงนั้นคงต้องไปทำกับข้าวในตะแลงแกง หรือไม่ก็ไปวัด ปริกงงจะไปทำไม จิกยื่นหน้ามาตอบแทนว่าไปฟังพระสวด ปริกถลึงตาดุใส่

 บนระเบียงเรือน พระศรีวิสารสุนทรกับหลวงเรืองณรงค์เดชายืนฟังสีหน้าเคร่งเครียด กลับมานั่งปรึกษากัน หลวงเรืองณรงค์เดชาเกริ่นว่า

“ขุนหลวงประชวรไม่ออกว่าราชการ เจ้าพระยาวิไชยเยนทร์มีอำนาจมากขึ้นทุกวันตั้งแต่รับตำแหน่งที่จักกรีสมุหนายก ว่าราชการฝ่ายพลเรือนทั้งหมด ตอนนี้ชาวบ้านถูกเหยียบย่ำมาก”

พระศรีวิสารสุนทรมองหน้าการะเกดที่นั่งอยู่ด้วย แล้วตัดสินใจถาม “แม่การะเกด บอกได้รึยังว่าวันที่หายตัวไปสอดแนมวิไชยเยนทร์กับนายพลเดส์ฟาร์จ ได้ยินอะไร”

“เจ้าค่ะ ข้าจะบอกก็ได้...ข้าได้ยินสองคนพูดกันเรื่องทหาร นายพลเดส์ฟาร์จว่าจะส่งทหารฝรั่งเศสทั้งหมดขึ้นมาละโว้เมื่อเจ้าพระยาวิไชยเยนทร์ส่งม้าเร็วไปบางกอก”

“มันคิดการไม่ดีเป็นแน่แท้ จริงฤาไม่พ่อเดช” หลวงเรืองณรงค์เดชาหวั่นใจ

“ฟังแม่การะเกดพูดต่อเถิด ข้าเชื่อว่านางมีเรื่องจะพูดมากกว่านี้”

“เจ้าพระยาวิไชยเยนทร์พูดถึงขุนหลวงว่าเจ็บหนัก ที่เขาคิดการไว้คงได้ทำอีกไม่นาน”