ขมิ้นกับปูน

พระยาอภิบาลบำรุง...พาลูกหลานในตระกูลมาถวายบังคมแสดงความจงรักภักดีต่อ อนุสาวรีย์พระบรมรูปทรงม้ารัชกาลที่ 5 พระยาอภิบาลมองไปยังฉากหลัง...ซึ่งเป็นพระที่นั่งอนัตสมาคม ก็หวนนึกย้อนถึงเหตุการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 ในยุคสมัยที่พระยาอภิบาลบำรุงรับราชการ ดูแลเจ้านายอย่างใกล้ชิด พระยาอภิบาลสะเทือนใจในการเปลี่ยนแปลงครั้งนั้น จะพาลูกหลานไปกราบพระแก้วมรกต พระนิติรักษ์ธรรมสถิต เข้ามารายงานว่าไม่สามารถเข้าไปในวัดได้ เนื่องจากทางรัฐบาลกำลังลงนามให้ทหารญี่ปุ่นผ่านดินแดนไทย พระยาอภิบาลหัวเสียหนักสั่งให้ลูกหลานกลับเรือน

ทันใดนั้นรถยนต์หรูพุ่งตรงเกือบชนพระยาอภิบาล พระวิจิตรศิลปการ ต่อว่าพระยาอภิบาลที่ข้ามถนนไม่ดูตาม้าตาเรือ....และเย้ยหยันว่าแต่งตัวโบราณคร่ำครึไม่ปรับเปลี่ยนตามสมัยนิยม พระยาอภิบาลตอกกลับว่า..เขาจะอนุรักษ์สิ่งดีงามที่บรรพบุรุษสร้างไว้ ไม่เป็นต้นอ้อลู่ล้อตามลมเหมือนพวกก๊กพระวิจิตร พระยาอภิบาลอ้างเอาเกียรติคุณของตระกูลมาข่มพระวิจิตร พระวิจิตรได้ที เอาเรื่องหนหลังเมื่อครั้งแม่พระยาอภิบาลบำรุงหอบผ้าหนีตามพ่อพระวิจิตรมาเย้ย! พระยาอภิบาลฉุนขาด เพราะนั่นคือปมขัดแย้งในอดีตระหว่างสองตระกูล!!!

พระยาอภิบาลกลับเรือน ...เปิดกำปั่นเอารูปภาพของแม่ที่เก็บซ่อนเป็นแรมปีมาเผา!!

กำชับลูกหลานทุกคน อย่าริทำตัวเลวทรามอย่างนี้ และสั่งให้ทุกคนตั้งตัวเป็นศัตรูพวกพระวิจิตรตลอดชาติ......ในขณะที่พระวิจิตรกลับย้ำให้ลูกหลาน ทำมาหากินร่ำรวย เพื่อเอาเงินมาเป็นเกียรติยศของตระกูล และหาทางหยามหยันเกียรติของพระยาอภิบาลต่อไป

ภายใต้ความชิงชังของสองตระกูล.... ปัทมา หลานสาวคนโตของพระวิจิตร สนิทสนมกับทานตะวัน ญาติห่างๆของพระวิจิตร เด็กทั้งสองช่วยกันลูกนกที่พลัดตกจากต้นไม้ ทำให้ปัทมาได้พบกับ ธนา (ลูกชายพระวิจิตรที่เกิดจากภรรยาสาวใช้) ธนาคอยช่วยเด็กทั้งสองดูแลลูกนก ทำให้สัมพันธภาพระหว่างปัทมาและธนางอกงามดั่งดอกไม้บาน... ปวีณา หลานพระยาคนกลาง จับได้ว่า ธนาบุกเข้ามาในเรือนจึงฟ้องพระยา พระยาให้บ่าวไพร่จับตัวธนาไว้ทันที!! พระวิจิตรยกโขยงมาเอาตัวธนากลับไป พระยาอภิบาลเย้ยหยันพระวิจิตรในความผิดของลูกชาย.... แล้วลงโทษปัทมาเพื่อหยามเกียรติพระวิจิตร

พระวิจิตรยิ่งผูกใจเจ็บยุให้ลูกหลานหาทางเอาลูกหลานพระยามาทำเมีย เพื่อเหยียบหน้าพระยาอภิบาล!

พระยาอภิบาลโกรธที่ปัทมาคบหากับธนา....โบยตีปัทมาอย่างหนักและไม่ให้เรียนหนังสืออีก!!

ปัทมาน้อยเนื้อต่ำใจ.. คิดว่าปู่ไม่รักเธอ ตั้งป้อมว่าพระยาอภิบาลไร้เหตุผล...เธอจะไม่ยอมจำนนเป็นนักโทษเช่นนี้อีกต่อไป!!!

ทำนอง ลูกชายพระวิจิตรกลับจากอังกฤษ พบเจอ ปีป ที่งานวัด ทำนองตกหลุมรักคุณปีปที่มีกิริยางดงาม ทำนองพายเรือมาส่งปีป โดยมารู้ภายหลังว่าปีปเป็นลูกสาวคนเล็กพระยา ทำนองกังวงใจในเรื่องนี้ เพราะรู้ดีว่าครอบครัวทั้งสองบาดหมางกันมานาน แต่พระวิจิตรกลับโกหกว่า

ทั้งสองเรือนคืนดีเป็นเกลอกันแล้ว พระวิจิตรเสริมส่งให้ทำนองจีบปีป ทำนองจึงเข้าไปกราบกรานพระยา แสดงความจริงใจในการคบหาปีป....พระยาอภิบาลรู้ว่าทำนองเป็นลูกพระวิจิตร ก็ขับไล่ไสส่งด้วยความเกลียดชัง ลงโทษปีปอย่างรุนแรง.......ทำนองเสียใจหนัก ผิดหวังที่ถูกกีดกันความรัก ตัดสินใจกลับไปอังกฤษ พระวิจิตรพาลโกรธแค้นพระยาอภิบาล ที่ทำให้ลูกชายต้องไปเผชิญภาวะสงครามโลกครั้งที่สอง ที่ระอุเป็นไฟ!!

ปัทมา ขอร้องให้ ปริก และจำปาหาทางให้เธอได้เรียนหนังสืออีกครั้ง ปริกกราบขอพระยา

ไม่อยากให้หลานโง่ไร้การศึกษา พระยาจึงยอมให้ปัทมาไปเรียนโรงเรียนประจำที่ชลบุรี หวังตัดขาดกับพวกลูกหลานพระวิจิตร แต่หาเป็นเช่นนั้นไม่ ปัทมาเรียนที่เดียวกับทานตะวัน และธนาเดินทางไปเยี่ยมทั้งสอง....ทำให้ความรักระหว่างธนากับปัทมา เจริญงอกงามด้วยความรักและห่วงใย!

สงครามโลกครั้งที่สองก่อตัวอย่างเป็นทางการ...ฝ่ายสัมพันธมิตรยิงระเบิดกลางกรุงเทพ!!

ชีวิตบ้านพระยาก็ลำบาก ข้าวยากหมากแพง ต่างจากพระวิจิตรที่เจริญรุ่งเรืองเพราะคบหากับญี่ปุ่น ค้าขายของกินและน้ำมัน ทำให้ร่ำรวย....จำปารับหน้าที่ดูแลค่าใช้จ่ายในเรือน ให้ปีปเอาทองไปขาย

ปีปพาปารมี หลานสาวคนเล็กไปด้วย ระหว่างนั้นระเบิดลง.. ปีปได้รับบาดเจ็บ.. พิศมร ลูกสะใภ้ของพระวิจิตร และ ทันพันธุ์ หลานชายคนเล็กเข้าไปช่วยนำปีปส่งโรงพยาบาล...พระวิจิตรนำเรื่องนี้บุกเรือนพระยา....ลำเลิกบุญคุณว่าสะใภ้และหลานของตนช่วยชีวิตลูกพระยา เป็นเจ้าชีวิตเหนือพระยา!!

ยิ่งทำให้พระยาอภิบาลหัวเสียพาลเกลียดชังปีปและปารมีหนักข้อ....