อาการลองโควิดในเด็ก (Long COVID-19) เกิดขึ้นหลังติดโควิด-19 แล้วหาย แต่ยังมีอาการเจ็บป่วยตามมาอีกหลายอาการ ที่มีทั้งอาการทางร่างกาย ทางจิตใจ และความรู้สึก ซึ่งหากเป็นวัยรุ่นหรือผู้ใหญ่ ก็จะบอกอาการลองโควิดได้ชัดเจน แต่บางครั้งเด็กเล็กอาจบอกไม่ถูกว่าอาการที่ไม่สบายนั้นเป็นอย่างไร
อาการลองโควิดในเด็ก ที่มีการสำรวจในต่างประเทศ โดยพ่อแม่ให้ข้อมูลเกี่ยวกับลูกๆ ที่ยังเป็นเด็กเล็กที่ติดโควิด เมื่อรักษาหายแล้ว เกิดอาการลองโควิด โดยเด็กจะบอกว่า รู้สึกเหนื่อย ปวด ไม่สบาย เวียนหัว รู้สึกหมดแรง เป็นต้น ซึ่งสามารถแบ่งกลุ่มอาการออกได้เป็นส่วนต่างๆ คือ อาการทางร่างกาย เหนื่อย หรือมีความเจ็บ ปวด อาการทางด้านอารมณ์ ความรู้สึก และอาการทางด้านทักษะการเรียนรู้ การคิดวิเคราะห์และแก้ปัญหาเมื่อเจอกับสถานการณ์ที่ไม่ได้คาดคิดมาก่อนลดลง และอาการภาวะสมองล้า
อาการลองโควิดในเด็กทางร่างกาย
เมื่อลงรายละเอียดถึงคำว่า เจ็บปวดตามร่างกายนั้น ศูนย์ควบคุมโรค ของสหรัฐอเมริกา (American Centers for Disease Control and Prevention : CDC) ได้สรุปรายงานอาการลองโควิดในเด็ก จากคำบอกเล่าอาการนั้นพบว่า ลองโควิดในเด็กที่ส่งผลต่อทางร่างกายซึ่งแต่ละอาการขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายแต่ละคน บางคนเป็นนาน แต่บางคนก็ดีขึ้นภายในเวลาไม่นาน ซึ่งหลายอาการไม่ต่างจากลองโควิดในผู้ใหญ่ เช่น
- เหนื่อยมาก
- เวียนหัว
- มีผื่นขึ้น
- สมองล้า
- ปวดหัว
- เจ็บหน้าอก
- ปวดท้อง หรือรู้สึกไม่สบายท้อง
- เจ็บคอ
- อารมณ์แปรปรวน
- ปวดบวมกล้ามเนื้อ ข้อต่อ
- คลื่นไส้ อาเจียน
- ปวดเมื่อย
- มีอาการอักเสบในร่างกาย
...
สำหรับคำว่าเหนื่อยมาก ที่เด็กเล็กต่างชาติบางคนบอกอาการนี้ตรงๆ ไม่ได้ แต่จะมีคำอธิบาย เช่น เหมือนหมดแรง หรือบางคนบอกว่า พอตื่นมา รู้สึกง่วง เหมือนไม่ได้นอน รู้สึกหนักหัว รู้สึกเหมือนจะตาย รู้สึกเหมือนวิ่งมาไกลๆ หลายรอบ เป็นต้น
อาการลองโควิดในเด็กต่ออารมณ์ การเรียนรู้ สมองล้า
สำหรับอาการลองโควิดในเด็กที่มีต่ออารมณ์และความรู้สึกนั้น คือ บางคนรู้สึกกังวลใจ เพราะไม่เข้าใจ ไม่รู้ว่าเมื่อไรจะหาย บางคนคิดถึงโรงเรียน อยากเจอเพื่อน จึงทำให้หลายคนบอกว่าเศร้า กดดัน กลัว กังวล เบื่อ เครียด และรู้สึกไม่ชอบสถานการณ์แบบนี้
อาการทางด้านทักษะการเรียนรู้ การคิดวิเคราะห์และแก้ปัญหาเมื่อเจอกับสถานการณ์ที่ไม่ได้คาดคิดมาก่อนลดลง มีอาการหลงลืมมากขึ้น รู้สึกว่างเปล่า
ส่วนอาการสมองล้า ที่เด็กๆ รู้สึกและบอกกับพ่อแม่คือ รู้สึกสับสน รู้สึกคิดอะไรไม่ออก นึกไม่ค่อยออก เหมือนขี่จักรยานฝืดๆ ที่มีสนิม จำไม่ค่อยได้ว่าเมื่อวานทำอะไร
ทั้งนี้การระบาดของโควิด-19 เป็นไปอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่ปี 2563 และมีการกลายพันธุ์ตลอดเวลา จนล่าสุดเชื้อโอมิครอนมีกลายพันธุ์แล้วหลายสายพันธุ์กระจายครอบคลุมทั่วโลก ไปยังทุกเพศทุกวัย ซึ่งหลายประเทศมีเด็กติดนับแสนคน และมีภาวะลองโควิด เช่น ช่วงต้นปีที่ผ่านมา ในอังกฤษ เด็กและวัยรุ่นต่ำกว่า 16 ปี มีการรายงานเรื่องภาวะลองโควิดในเด็กกว่าแสนคน เช่นเดียวกับวัยรุ่น และเด็กกว่าแสนคนในสหรัฐอเมริกาที่กำลังเผชิญกับภาวะลองโควิด
สำหรับประเทศไทยยังไม่มีรายงานว่า เด็กที่ต้องเผชิญภาวะลองโควิดมีจำนวนเท่าไร แต่มีการเผยแพร่ข้อมูลเกี่ยวกับภาวะลองโควิดในเด็ก และภาวะมิสซี หรือ Multisystem Inflammatory Syndrome in Children (MIS-C) ซึ่งเป็นกลุ่มอาการอักเสบหลายระบบ และอันตราย เพราะเป็นภาวะแทรกซ้อนรุนแรงหลังเด็กหายจากการติดโควิด โดยจะเริ่มมีอาการตั้งแต่เริ่มหาย หรือหลังติดเชื้อ 2-6 สัปดาห์ ส่วนใหญ่พบในเด็กชายมากกว่าเด็กหญิง โดยเฉลี่ย 8-10 ปี โดยมีอาการรุนแรง ไข้สูง ปากแดง ตาแดง ปอดอักเสบ มีภาวะช็อก และอาจเสียชีวิตในที่สุด
อ้างอิงข้อมูล : BBC , LongCovidKids, สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี