สงครามในพม่า ทำให้มีแรงงานผิดกฎหมายอยู่ในไทยราว 7 แสน – 1 ล้าน คน "เครือข่ายประชากรข้ามชาติ" พบว่าส่วนใหญ่ต้องจ่ายส่วย และกลายเป็นเครื่องมือให้ "แก๊งนอกรีต" ตั้งแต่หลักหมื่น – แสนต่อเดือน ถึงเวลาที่รัฐบาลต้องเปิดให้ลงทะเบียนในระบบเพื่อแก้ปัญหา
กลายเป็นประเด็นการเมืองตั้งแต่อาทิตย์ที่ผ่าน กรณี สส.ของพรรคประชาชน อภิปรายเรื่องการจัดการปัญหาแรงงานเมียนมา ให้เป็นระบบทั้งด้านสาธารณสุขและการศึกษา จนมี #พรรคประชาชนพม่า ติดเทรนด์ในโลกออนไลน์
วันนี้ (18 ก.ย.67) ที่รัฐสภา ในการประชุมสภาผู้แทนราษฎร "รักชนก ศรีนอก" สส.กทม. พรรคประชาชน ได้หารือปัญหาชาวเมียนมาในพื้นที่ เนื่องจากในเขตของตน มีตลาดพม่า-บางบอน ซึ่งมีคนไทยและเมียนมาตั้งแผงขายของ ทั้งที่จริงเป็นอาชีพสงวนคนไทย แต่เมื่อลองถามชาวเมียนมาก็พบว่า ส่วนใหญ่ต้องจ่ายเงินให้กับผู้มีอิทธิพล เลยอยากให้มีการแก้ไข ทำให้แรงงานเหล่านั้นถูกกฎหมาย จะได้ไม่ก่อปัญหาตามมาระหว่างอยู่ในไทย
ข้อถกเถียงเรื่องแรงงานเมียนมาที่เข้ามาทำงานในไทยไม่ถูกกฎหมาย มีการถกเถียง หลังที่พม่ามีสงครามรุกลามยาวนาน "อดิศร เกิดมงคล" ตัวแทนเครือข่ายองค์กรประชากรข้ามชาติ ที่ติดตามปัญหาแรงงานพม่าในไทยมาอย่างยาวนาน เล่าว่า ขณะนี้มีแรงงานพม่าเข้ามาไทยอย่างผิดกฎหมายจำนวนมาก แม้มีแนวทางเปิดลงทะเบียนแรงงานเมียนมาในรอบใหม่ แต่ยังติดว่าอยู่ในช่วงที่เพิ่งเริ่มตั้งรัฐบาลใหม่ เลยไม่มีการนำเสนอเรื่องนี้ให้คณะรัฐมนตรีพิจารณา
...
ปัญหาแรงงานพม่าผิดกฎหมายในไทยส่วนใหญ่ไม่มีเอกสารจ้างงานถูกกฎหมาย โดยนายจ้างส่วนใหญ่ก็มีความต้องการจะจ้างแรงงานแบบผิดกฎหมาย ประกอบกับราชการนอกรีตบางราย พยายามใช้ช่องโหว่กฎหมายในการรีดไถนายจ้างที่มีแรงงานต่างด้าว แม้มีการทำอย่างถูกกฎหมาย เลยทำให้นายจ้างบางส่วนตัดสินใจจ้างงานแบบผิดกฎหมายแทน เพราะถึงอย่างไรก็ต้องจ่ายส่วยอยู่ดี
คาดว่าแรงงานพม่าที่อยู่นอกระบบในไทยตอนนี้ประมาณ 7 แสน – 1 ล้าน คน โดยแรงงานบางส่วนหลบหนีเข้าไทยเนื่องจากสถานการณ์สงครามในพม่า ทำให้ต้องหลบหนีเข้ามาทั้งครอบครัว อีกส่วนมาจากแรงงานเดิมที่ถูกกฎหมาย เมื่ออยู่ไปก็ไม่ยอมมาต่อให้ถูกกฎหมาย เนื่องจากมีการเปลี่ยนนายจ้าง ทำให้ยื่นเอกสารไม่ทัน จนต้องหลุดออกจากระบบ
“จุดที่แรงงานพม่า มักหลบหนีเข้ามาไทยอย่างผิดกฎหมาย อยู่ในพื้นที่ เชียงราย เชียงใหม่ ตาก และกาญจนบุรี ที่มีพรมแดนเส้นทางธรรมชาติ สามารถเดินหลบหนีเข้ามาไทยได้สะดวก ซึ่งจริงแล้วคนที่หลบหนีเข้ามาจะมีทั้งที่เข้ามาทำงาน และต้องการจะหนีจากภัยสงคราม”
แรงงานพม่า แหล่งรีดไถคนนอกกฎหมาย
"อดิศร" มองว่า ปัญหาแรงงานพม่าที่ผิดกฎหมายมีความรุนแรงมากขึ้น เพราะกลุ่มคนเหล่านี้กลายเป็นเหยื่อของการคอรัปชันของข้าราชการนอกรีต การทำให้แรงงานพม่าส่วนหนึ่งอยู่ในระบบใต้ดิน ทำให้สามารถหาเงินกับกลุ่มคนเหล่านี้ได้มากกว่าการแก้ปัญหาให้ขึ้นมาบนดินอย่างเป็นระบบ
ขบวนการนอกรีตที่พบมากตอนนี้มีการใช้เอกสารปลอมตามแนวชายแดนจำนวนมาก ส่วนอีกประเด็นเป็นการเรียกรับส่วย เนื่องจากตามแนวพื้นที่ชายแดน มักมีบุคคลที่เรียกรับส่วนจำนวนมาก ประกอบกับพื้นที่การเกษตรก็ต้องการแรงงานประเภทนี้ แต่ด้วยเงื่อนไขต่างๆ ทำให้มีกระบวนการทำให้ถูกต้องยาก
ที่ผ่านมากระทรวงแรงงานก็มีสัญญาณชัดเจนว่าอยากเปิดให้ขึ้นทะเบียนแรงงานพม่าอย่างถูกกฎหมาย แต่ด้วยสถานการณ์การเมืองตอนนี้เลยยังไม่สามารถเปิดได้ เลยต้องจับตาดูว่ารัฐบาลชุดนี้ จะมีการแก้ปัญหาแรงงานพม่า ให้มาขึ้นทะเบียนอย่างถูกต้องได้หรือไม่ เพราะจะช่วยลดปัญหาที่จะเกิดขึ้นในไทยได้
“เคยเจอนายจ้างที่ต้องจ่ายส่วนต่ำสุดเดือนละ 1 หมื่นบาท ถ้าเป็นแคมป์คนงานต้องเสียส่วยเดือนละ 1 แสนบาท ซึ่งเรื่องแรงงานข้ามชาติมีมานาน ดังนั้น สังคมไทยเองก็ต้องการแรงงานของเพื่อนบ้านมากขึ้น ซึ่งการแก้ปัญหา โดยการเปิดให้ลงทะเบียนเพื่ออยู่ในระบบ จะเป็นการช่วยขจัดระบบรีดไถของข้าราชการนอกรีตได้” .
...