“สหภาพไรเดอร์” เผยปัญหาความเสี่ยงไรเดอร์ นอกจากถูกบีบให้พ่วงงานครั้งละ 2-3 งาน ยังเจอกฎสุดโหดของบางแอปพลิเคชัน ให้รับผิดชอบค่าอาหารทั้งหมดเอง หากลูกค้ายกเลิกออเดอร์ กลายเป็นปัญหาซ้ำเติม ทั้งที่รายได้จากการวิ่งต่อรอบลดลงจากเดิม แถมต้องแบกความเสี่ยงแทนผู้ประกอบการแอปพลิเคชัน จึงอยากให้หน่วยงานภาครัฐเข้ามาช่วยเหลือ ให้เกิดการจ้างงานที่เป็นธรรม
อนุกูล ราชกุณา ผู้ประสานงานเครือข่ายสหภาพไรเดอร์ กล่าวว่า ที่ผ่านมาการปรับเปลี่ยนเงื่อนไข บริษัทแพลตฟอร์มมีการปรับเปลี่ยนมาโดยตลอด ไม่ได้มีการถามความเห็นกับไรเดอร์ที่เป็นคู่สัญญา ซึ่งเป็นเงื่อนไขที่ไม่มีความชอบธรรม โดยเฉพาะแอปพลิเคชันรายหนึ่ง มีการเปลี่ยนเงื่อนไขให้ไรเดอร์ รับผิดชอบค่าอาหาร ค่าจัดส่งเองทั้งหมด กรณีที่ไม่สามารถติดต่อลูกค้าได้
ไรเดอร์เสี่ยงมากขึ้นในการแบกรับความรับผิดชอบแทนบริษัท และปัญหาการปรับเปลี่ยนเงื่อนไขยังส่งผลถึงสภาพการทำงาน เนื่องจากไรเดอร์ 1 คน ต้องรับภาระในการจัดส่งออเดอร์ 3-5 ออเดอร์ในเวลาเดียวกัน และการที่มีออเดอร์ที่ลูกค้าปฏิเสธ ทำให้ออเดอร์ที่เหลือที่อยู่ในมือไรเดอร์ล่าช้า คือบริษัทแพลตฟอร์มกำลังใช้ประโยชน์จากการที่ยัดงานพ่วงให้ไรเดอร์ บีบให้ไรเดอร์ ต้องเร่งส่งออเดอร์ในมือให้หมด ไม่อย่างนั้นออเดอร์ที่เหลือก็เสียหาย บานปลายจนเคลมไม่ได้ ไรเดอร์บางคนถึงยอมจ่ายค่าอาหารเอง ไม่ยอมเคลมอาหาร เนื่องจากติดออเดอร์ลูกค้าคนอื่นในเวลาเดียวกัน
...
หน้าที่การตรวจสอบออเดอร์สินค้า ลูกค้าสั่งจริงหรือหลอก ควรเป็นหน้าที่ของบริษัทแพลตฟอร์ม เนื่องจากบริษัทหักค่าบริการการใช้แอปพลิเคชันแล้ว แต่บริษัทแพลตฟอร์มกำหนดนโยบายที่เป็นการบังคับให้ไรเดอร์รับผิดชอบหน้าที่แทนบริษัท ถ้าไรเดอร์ตกหล่นเงื่อนไขข้อใดข้อหนึ่ง ตัวอย่างเช่น การไม่โทรยืนยันที่อยู่ปลายทาง แต่พอถึงปลายทางปรากฏว่าติดต่อลูกค้าไม่ได้ ก็ถือว่าการเคลมอาหารเป็นโมฆะ และไรเดอร์ต้องรับผิดชอบอาหารแทนบริษัททั้งหมด
ความเสี่ยงในการที่ลูกค้ากดยกเลิกการรับสินค้า สามารถเกิดได้หลายกรณี เพราะในงานพ่วงบริษัทไม่ได้จัดการความเหมาะสมในแต่ละออเดอร์ ที่บังคับการจัดส่งให้กับไรเดอร์ ตัวอย่างเช่น กาแฟเย็นจัดส่งพร้อมกับก๋วยเตี๋ยวร้อนๆ และไรเดอร์ยังต้องพ่วงงานอีก 3-5 งาน ทำให้ความเสี่ยงที่สินค้าเสียหายมีสูงมาก ซึ่งถ้าลูกค้าไม่พอใจในสินค้าจากความเสียหายนั้น ไรเดอร์ต้องเป็นผู้รับผิดชอบทันที
การรับผิดชอบค่าอาหาร กรณีที่ลูกค้ายกเลิกงานมีหลายราคา ยิ่งอาหารราคาสูง ไรเดอร์ก็ยิ่งมีความเสี่ยงเพิ่มมากขึ้นจากสภาพการทำงานที่ถูกบังคับรับงานพ่วง และสินค้ามีสิทธิ์เสียหายได้ตลอดเวลา และถ้าในวันนั้นโชคร้าย ลูกค้าปฏิเสธไม่รับอาหารและออเดอร์นั้น สินค้ามีราคาแพงมากกว่า 1,000 บาท เท่ากับไรเดอร์หมดเนื้อหมดตัวในวันนั้นโดยทันที และตกอยู่ในสภาพจำยอมที่ต้องรับผิดชอบค่าอาหารเอง ซึ่งมีกรณีที่ไรเดอร์ยอมชดใช้ค่าอาหารเอง ไม่แจ้งบริษัท เนื่องจากไม่อยากถูกลงโทษซ้ำไปอีก
“ฝากถึงรัฐบาลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งกระทรวงแรงงาน กระทรวงดิจิทัล กระทรวงสาธารณสุข ให้เข้ามาดูแลไรเดอร์ ทั้งสภาพการทำงาน ข้อมูลอัลกอริทึม และสุขภาพไรเดอร์ ทั้งหมดนี้อยู่ในขั้นวิกฤติ ไรเดอร์มีความเสี่ยงเรื่องสุขภาพจากการทำงานมากกว่าคนปกติถึงหลายเท่า จากสภาพการทำงานและค่าตอบแทนที่ไม่เป็นธรรม”
9 ปัญหาไรเดอร์ แบกรับค่าจัดส่ง หากลูกค้ายกเลิกออเดอร์
สุรสิทธิ์ วังกลาง คณะกรรมการสมาคมไรเดอร์ภาคตะวันออกพื้นที่ จ.ปราจีนบุรี กล่าวว่า การปรับเปลี่ยนกฎของผู้ประกอบการแอปพลิเคชันรายหนึ่ง ที่ให้ไรเดอร์รับผิดชอบค่าอาหาร หากลูกค้ายกเลิกออเดอร์ กรณีลูกค้าที่ตามไม่ได้มีหลายประเภท 1. หมอและพยาบาลสั่งแล้วติดเคส จะปิดเสียงโทรศัพท์ และไม่ได้จับโทรศัพท์ขณะทำหน้าที่ ทำให้ไม่สามารถติดต่อได้ เมื่อไรเดอร์ไปถึงจุดส่ง แต่ไม่ใช่ทั้งหมด เพราะบางท่านจ่ายเงินก่อนและระบุจุดวางชัดเจน
2. ลูกค้าที่ไม่รับสายแปลก เบอร์แปลก กลัวแต่จะเป็นมิจฉาชีพหรือแก๊งคอลเซ็นเตอร์ 3. ลูกค้าที่ไม่อัปเดตแอปฯ หรืออัปเดตเบอร์โทรศัพท์ ทำให้เบอร์โทรที่ลงไว้กับระบบไม่สามารถติดต่อได้ 4. ลูกค้าที่จงใจไม่รับสาย ไม่รับของ โดยความไม่พอใจไรเดอร์ เช่น ฝากให้ไรเดอร์ซื้อของให้เพิ่มนอกเหนือจากร้านและรายการที่สั่ง หรือไรเดอร์ติดงานก่อนหน้าทำให้ไปส่งล่าช้า จึงจงใจที่จะไม่รับสายและไม่รับผิดชอบต่อการสั่งซื้อ
...
5. ค่าอาหารที่ต้องรับผิดชอบก่อนมีตั้งแต่ 50-1,000 บาท เนื่องจากไรเดอร์ต้องสำรองจ่ายแทนลูกค้าไปก่อนด้วยเครดิตที่เติมด้วยการโอนเงินเข้าแอปฯ ก่อน เมื่อติดต่อลูกค้าไม่ได้ก็ไม่ได้เงินจากลูกค้าในส่วนที่หักเครดิตให้ร้านก่อนและไม่ได้ค่าจ้างในรอบนั้น ส่งผลให้ไรเดอร์ที่มีเงินน้อยทำงานต่อไม่ได้ เสียเวลายกเลิกออเดอร์และทำเรื่องเคลมค่าอาหารและค่าเสียเวลา และส่วนใหญ่จะทำเคลมไม่ผ่าน เนื่องจากไรเดอร์บางท่านไม่มีความเข้าใจในขั้นตอนที่ถูกต้อง พอเคลมไม่ได้ก็ต้องรับผิดชอบค่าอาหารทั้งหมด
6. การติดต่อลูกค้าไม่ได้ บางครั้งเป็นเหตุสุดวิสัย ที่ลูกค้าอาจจะหลับ ติดงาน ติดประชุม จึงอยากให้บริษัททำเงื่อนไขการเคลมค่าอาหารให้ง่ายขึ้น ระยะเวลารอคอยให้สั้นลง จะทำให้ไรเดอร์คลายความกังวลใจในเรื่องของการติดต่อลูกค้าไม่ได้
7. ฝากถึงลูกค้าให้ใช้วิธีการจ่ายเงินแบบหักบัญชี หรือแบบสแกนจ่าย QR-code และระบุจุดวาง จุดรับให้ชัดเจน หรือฝากเงิน ฝากคนรับแทนให้ เพื่อให้ไรเดอร์ทำงานบริการได้อย่างคล่องตัว
8. ฝากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อยากให้ลงมากำกับดูแลแพลตฟอร์มไม่ให้กระทำการอันส่งผลต่อรายได้ ต่อสวัสดิภาพแก่ไรเดอร์โดยตามใจชอบ ควรเสนอก่อนจะปรับใช้
9. บทลงโทษสำหรับไรเดอร์ ค่อนข้างคลุมเครือว่าผิดจริงหรือไม่ ไรเดอร์บางคนโดนแบนถาวร ทั้งที่อาชีพหลักคือไรเดอร์ บางคนทำงานให้บริษัทเดียว ทุ่มเทเวลาร่างกายให้กับงาน แต่กลับถูกแบนในข้อหาที่ไม่เป็นธรรม ไม่ชัดเจน เช่น ไรเดอร์ที่ทำงานมาด้วยดีตลอด บัญชีผู้ใช้ บัญชีธนาคาร เบอร์โทรศัพท์เป็นของตนเองทั้งหมดถูกต้อง กลับถูกแบนในข้อหาเป็นของผู้อื่น และโทษแบนถาวรสำหรับไรเดอร์ที่รับงาน ส่งงานให้คนรู้จัก เพื่อนในไลน์ ญาติพี่น้อง ระบบเองเป็นฝ่ายจัดสรรงานมาให้ไรเดอร์ จึงไม่ควรมีบทลงโทษนี้แล้ว เพราะไรเดอร์ไม่สามารถบังคับเอไอ หรือระบบให้มาจ่ายงานให้กับตัวเองได้.
...