“อะไรที่เป็นสิ่งผิดกฎหมาย เปิดเผย และทำมานาน จนชาวบ้านรู้กันทั่ว ล้วนต้องจ่ายให้ตำรวจทั้งสิ้น” นี่คือเสียงจาก พ.ต.อ.วิรุตม์ ศิริสวัสดิบุตร กับการตั้งข้อสังเกต ปัญหาเรื่อง ส่วย!...
“อะไรที่เป็นสิ่งผิดกฎหมาย เปิดเผย และทำมานาน จนชาวบ้านรู้กันทั่ว ล้วนต้องจ่ายให้ตำรวจทั้งสิ้น”
นี่คือเสียงจาก พ.ต.อ.วิรุตม์ ศิริสวัสดิบุตร เลขาธิการสถาบันเพื่อการปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม (สป.ยธ.) ที่กล่าวถึงกรณี โศกนาฏกรรม โกดังเก็บพลุกว่า 5 ตัน ระเบิด ที่ตลาดมูโนะ หมู่ 1 ต.มูโนะ อ.สุไหงโก-ลก จ.นราธิวาส เมื่อเย็นวันที่ 29 ก.ค. จนทำให้มีผู้เสียชีวิต 12 ศพ และบาดเจ็บมากกว่า 100 ราย
สิ่งที่ตามมาจากเหตุพลุระเบิด คือ การขุดค้นสาเหตุ และก็พบว่า หนึ่งในประเด็นสำคัญคือ ปัญหา “คอร์รัปชัน” หรือการจ่าย “ส่วย”
ปัญหา “ส่วย” และ โกดังพลุระเบิด
พ.ต.อ.วิรุฒม์ ให้ข้อสังเกตว่า ปัญหาเรื่อง “พลุ” หรือ “ประทัด” นั้น ไม่ได้มีแค่ภาคใต้ แต่มันคือปัญหาที่เกิดขึ้นทั่วประเทศ ที่ไหนมีโรงงานพลุ โกดังเก็บพลุ รวมไปถึงร้านค้าดอกไม้ไฟ ทุกที่เกือบจะจ่ายส่วยหมด
...
เมื่อก่อนมีโรงงานที่ จ.พระนครศรีอยุธยา หรือ สระบุรี ที่ผลิตพลุ “กระจับ” แรงระเบิดถึงนิ้วขาด ทั้งนั้น คำถาม คือ พลุดังกล่าวผิดกฎหมาย แล้วแบบนี้มันผลิตมาได้อย่างไร... ทำไมไม่มีคนไปตรวจตรา
“ปัญหาของพลุนั้น มันเริ่มต้นตั้งแต่การนำเข้าประเทศ ที่มาจากจีน คำถามคือ เราจำเป็นขนาดไหน ที่ต้องนำพลุเข้ามามากมาย ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นในการก่อความเดือดร้อนให้กับชาวบ้าน ทั้งที่เทศกาลที่จำเป็นต้องใช้พลุ ก็มีไม่บ่อย แต่ถามว่า สำหรับภาคใต้นั้น จำเป็นไหม คำตอบ คือ ใช้บ้าง ในช่วงกรีดยาง บางครั้งชาวบ้านเขาก็โยน เพื่อไล่สัตว์ เช่น เสือ แต่สุดท้าย สิ่งที่ควรทำคือการควบคุมการจุดประทัด ซึ่งถือเป็นเรื่องยาก กว่าการห้ามจำหน่าย”
การครอบครองประทัด ไม่ใช่เรื่องผิดกฎหมาย แต่คำถามคือ เราส่งเสริมการนำเข้าทำไม แม้จะมีการขออนุญาตครอบครองจากหน่วยงาน แต่สุดท้ายจ่ายเงินให้ใคร...
“ส่วย” กับปัญหาพื้นที่ภาคใต้ น้ำมันเถื่อน ยาเสพติด ค้ามนุษย์
พ.ต.อ.วิรุฒม์ กล่าวถึงปัญหา “ส่วย” ในจังหวัดพื้นที่ภาคใต้ ว่า นับว่าค่อนข้างรุนแรงกว่าในพื้นที่อื่นๆ หลายพื้นที่ เนื่องจากมันมีลักษณะพิเศษ เพราะเป็นจังหวัดชายแดน ทั้งภาคพื้นดิน และทะเล
ฉะนั้น “ส่วย” อันดับแรก และมีมูลค่าสูงสุด ก็คือ “น้ำมันเถื่อน” นอกจากนี้ ก็มีปัญหาค้ามนุษย์ แรงงานต่างด้าว ค้าประเวณี ยาเสพติด ซึ่งทุกอย่างถูกเชื่อมโยงกัน
พ.ต.อ.วิรุฒม์ ชี้ว่า พื้นที่ภาค 8 และ ภาค 9 นับเป็นพื้นที่ที่ดีสำหรับตำรวจ โดยมีเรื่องการท่องเที่ยวเข้ามา ซึ่งภาคการท่องเที่ยวจำเป็นต้องใช้แรงงาน แค่ “เกาะเต่า” เกาะเดียวก็มีแรงงานต่างด้าวมากมายมหาศาลแล้ว แล้วจะเป็นอย่างไร ก็คือการโดนเก็บส่วย
“เวลานี้แค่เปิดร้านคาราโอเกะร้านเดียว ก็ต้องจ่ายส่วยถึง 13-14 หน่วย ไม่ใช่แค่ในพื้นที่อย่างเดียว แต่จ่ายไปถึงระดับจังหวัด ฉะนั้น เมื่อโดนเก็บเยอะ ร้านคาราโอเกะ ที่เคยทำถูกกฎหมาย ก็กลายเป็นผิดกฎหมาย เพราะไม่ว่าทำผิดกฎหมายหรือไม่ เขาก็ต้องจ่าย ส่งผลให้เขาต้องทำผิดกฎหมาย กลายเป็นเปิดเกินเวลา ค้าประเวณี และยาเสพติด คนที่ทำถูกกฎหมายก็ไม่เหลืออะไร...”
พ.ต.อ.วิรุฒม์ ยกตัวอย่างประเทศมาเลเซีย แค่เราข้ามไป เราก็เห็นบ้านเมืองเขาสงบเรียบร้อยกว่าเรามากมาย ถามว่ากฎหมายเขาเข้มข้นกว่าเราหรือ ก็ไม่ถึงขนาดนั้น แต่ปัญหาจริงๆ ไม่ใช่ตัวบทกฎหมาย แต่คือ ระบบการบังคับใช้กฎหมาย เพราะมันถูกรวมศูนย์ที่ตำรวจทั้งหมด โดยเฉพาะอำนาจสอบสวน การจะจับ หรือ ไม่จับใคร ใครจะติดคุก ทุกอย่างขึ้นอยู่กับตำรวจ โดยเฉพาะตำรวจชั้นผู้ใหญ่ ส่วนตำรวจชั้นผู้น้อย ก็คล้ายหมาล่าเนื้อให้กับตำรวจชั้นผู้ใหญ่
...
นอกจากเรื่องแรงงานก็มียาเสพติด แต่เวลานี้ถือว่าดีขึ้น เนื่องจาก พ.ร.บ.ป้องกันการทรมาน ทำให้การจับคนไปเรียกค่าไถ่ หรือ รีดส่วย นั้น น้อยลง เนื่องจากหากมีการจับกุมใคร จำเป็นต้องรายงานนายอำเภอ หรือ อัยการ ทราบ และต้องบันทึกภาพและเสียง ส่งผลให้ทำยากขึ้น
นอกจากนี้ ยังมีปัญหาเรื่องบ่อนการพนัน ที่ทำรายได้ ได้มาก และมีตำรวจผู้ใหญ่นอกแถวบางคนให้การสนับสนุน
ส่วย และ กฎหมายพิเศษในภาคใต้
เมื่อถามว่า ในพื้นที่ภาคใต้ ที่มีการใช้กฎหมายพิเศษ (พ.ร.ก.ฉุกเฉิน) มีผลต่อการปราบส่วยแค่ไหน พ.ต.อ.วิรุฒม์ ย้อนถามว่า เมื่อมีกฎหมายพิเศษ แล้วทำไมถึงแก้ปัญหาต่างๆ ไม่ได้ ประเทศไทย เรามีกฎหมายหลักคือ กฎหมายอาญา ในขณะที่ ภาคใต้มีกฎอัยการศึก และ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน ส่วนตัวมองว่าเป็นการใช้ไม่ถูกต้อง การใช้ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน มันควรจะเป็นเรื่องฉุกเฉินจริงๆ เช่น ไฟไหม้ ดินถล่ม แผ่นดินไหว คำถามคือ มันฉุกเฉินมาเป็นสิบปี มันบ้าหรือไม่
“หากคุณใช้กฎหมายหลัก โดยใช้ ป.วิอาญา อย่างถูกวิธี มันไม่จำเป็นต้องมี พ.ร.ก.ฉุกเฉินเลย ส่วน กฎอัยการศึก ชื่อก็บอกอยู่แล้วว่ามันต้องมีสงคราม แต่ก็ปล่อยให้ปัญหามันคา ซึ่งมันคล้ายกับการริดรอนสิทธิเสรีภาพของผู้คนในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้”
...
การบังคับใช้กฎหมายพิเศษแบบนี้ ทำให้คนในพื้นที่รู้สึกอึดอัด เพราะถูกเชิญไปให้ปากคำได้อย่างง่ายๆ เพราะการมีกฎหมายพิเศษ ทำให้สามารถกระทำการได้มากกว่า ป.วิอาญา
ข้อเสนอแก้ “ส่วย” ในภาคใต้
เมื่อถามว่า มีแนวทางในการแก้ปัญหา “ส่วย” ในพื้นที่ภาคใต้หรือไม่ พ.ต.อ.วิรุฒม์ มองว่า เรื่องนี้ต้อง “พูดใหญ่” คือ ต้องเริ่มจากการขอปกครองตนเอง ไม่ใช่การแบ่งแยกดินแดน แต่หมายถึง การเลือกตั้งผู้ว่าราชการจังหวัด ไม่ใช่แค่ภาคใต้ แต่ต้องทุกจังหวัด
พ.ต.อ.วิรุฒม์ ตั้งคำถามว่า ทำไม กทม. เลือกผู้ว่าฯ ได้ ส่วนที่ว่าจะเป็นการสร้างอิทธิพลในพื้นที่หรือไม่ เชื่อว่ามันไม่จริงหรอก ถ้าเป็นการเลือกสเกลใหญ่ จะซื้อเสียงได้หรือ
ถ้าการเลือกแล้วไม่ได้คนดี แต่เชื่อว่า ต่อไปก็จะได้เอง ส่วนใหญ่จะเลือกได้คนดี จะมีการคัดสรรไปเรื่อยๆ เพราะการเลือกตั้ง คือ การคัดสรรที่ดีที่สุด
อีกแนวทาง คือ การปฏิรูปตำรวจ ยุบกองบัญชาการตำรวจภาค ตำรวจต้องขึ้นกับ ผู้ว่าฯ ถามว่า “กองบัญชาการตำรวจ” มีประโยชน์อะไร เหมือนเป็น “เสือนอนกิน” ประเทศไทย มีนายพล มากกว่า 500 คน มีประโยชน์อะไร ถือว่าเป็นประเทศที่มีนายพลตำรวจมากที่สุดในโลก
...
“ตราบใดที่ประเทศเรามีนายพลตำรวจมาก การทุจริตก็ยิ่งมาก เอาตำรวจไปเรียนหลักสูตรทหาร ก็ถือว่าผิด เพราะทหารเน้นฝึกทำลาย แต่ตำรวจเน้นการรักษา เอาหลักทหารมาใช้ เช่น ไม่ฟ้องนาย ไม่ขายเพื่อน มันผิดหลักตำรวจ และสิ่งที่เป็นเรื่องใหญ่มากคือ เรื่อง “ตำรวจไม่รับแจ้งความ” เพราะสถานีตำรวจตั้งขึ้นเพื่อรับร้องทุกข์ ซึ่งเวลาไปแจ้งความ เขาก็จะไม่บอกว่าไม่รับแจ้ง แต่เขาหลอกคุณให้ลงบันทึกประจำวัน แต่ไม่มีคดี ด้วยเหตุนี้ ทำให้ ชาวบ้านต้องไปร้องเรียนกับหน่วยงานอื่น” พ.ต.อ.วิรุฒม์ ตั้งข้อสังเกต
พ.ต.อ.วิรุฒม์ กล่าวทิ้งท้ายว่า กรณีพลุระเบิด ความจริงต้องเล่นงานไปถึง ผู้การฯ เลย ไม่ใช่แค่ย้ายแค่ 5 เสือ ซึ่งไม่เรียกว่า 5 เสือ เรียกว่า 5 แพะ ดีกว่า คำถามคือ โรงงานพลุ ไม่ส่งเงินให้พื้นที่ หรือ หน่วยเหนือ หรือ?
“ทำไมพลุระเบิด ถึงไปไล่จับแค่ผัวเมีย ที่หนีไปฝั่งมาเลย์ ใครที่รับส่วย มีสืบไหม ชาวบ้านเขาก็รู้ทั้งนั้น... เรื่องนี้โรงพักควรจะรู้อยู่แล้ว ไม่จำเป็นต้องมีใครมาแจ้ง ทำไมต้องรอให้ชาวบ้านแจ้ง ถามจริง ไม่รู้จริงๆ หรือ ทั้งที่ลงพื้นที่ตรวจทุกวัน อะไรที่เป็นสิ่งผิดกฎหมาย เปิดเผย และทำมานาน จนชาวบ้านรู้กันทั่ว ล้วนต้องจ่ายให้ตำรวจทั้งสิ้น ไม่ใช่แค่เจ้าหน้าที่ ถ้าตำรวจไม่รับฝ่ายอื่นจะกล้ารับไหม...?” พ.ต.อ.วิรุฒม์ กล่าว
ทีมข่าวเฉพาะกิจไทยรัฐออนไลน์ รายงาน
อ่านบทความที่น่าสนใจ