เป็นที่ฮือฮาในโลกออนไลน์ เมื่อหนุ่มรายหนึ่ง โพสต์ขายปลา “เสือตอเขมร” ในราคา 450,000 บาท ปลาสวยงามหายาก ที่ปัจจุบันได้ “สูญพันธุ์” ไปจากประเทศไทยแล้ว
จากเอกสารจากกรมประมง ระบุว่า ถิ่นที่อยู่อาศัยของ “ปลาเสือตอ” ในประเทศไทย อยู่ที่ บึงบอระเพ็ด จ.นครสวรรค์ และลุ่มน้ำเจ้าพระยา จำนวนมาก กระทั่งเกิดปัญหาแหล่งเสื่อมโทรมของสิ่งแวดล้อม ทำให้ปลาชนิดนี้ลดจำนวนอย่างรวดเร็ว และสูญพันธุ์ไปจากแหล่งธรรมชาติ
ที่มาของชื่อ “ปลาเสือตอ” มาจากสีสันบนตัวที่มีลายสีดำ คาดบนตัวสีเหลือง เหมือนเสือ และชอบอาศัยบริเวณตอไม้ใหญ่
นางสาวอ้อมเดือน มีจุ้ย นักวิชาการประมง (ชำนาญการพิเศษ) หัวหน้ากลุ่มงานวิจัยและพัฒนาการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำสวยงามและพรรณไม้น้ำ เล่าถึง “ปลาเสือตอ” และปลาที่มีมูลค่าแพงว่า
สาเหตุที่ กลุ่มปลาเสือตอ มีราคาแพง ก็มาจากการสูญพันธุ์ไปจากธรรมชาติในประเทศไทยแล้ว ที่ขายกันนั้น เข้าใจว่ามาจากปลาเสือตอเขมร ที่สำคัญคือ ปลากลุ่มนี้อยู่ในบัญชีสัตว์ป่าคุ้มครองที่สามารถเพาะพันธุ์ได้
“คนที่จะเลี้ยงได้ จำเป็นต้องมีพ่อแม่พันธุ์อยู่ก่อน และต้องขออนุญาตในการเพาะเลี้ยง ซึ่งการเลี้ยงปลาเหล่านี้ ถือว่าเลี้ยงได้ยาก ไม่เหมือนปลาสวยงามทั่วไป ฉะนั้น จึงมีกลุ่มที่เฉพาะเท่านั้น”
...
นางสาวอ้อมเดือน กล่าวว่า ถือเป็นเรื่องปกติ คือ ปลาเหลือน้อย มันจึงมีราคาสูง แต่จะราคาสูงหลักหลายแสนบาทนั้น คงขึ้นอยู่กับความพอใจของทั้งสองฝ่ายว่าจะซื้อหรือไม่
จากข้อมูลของกรมประมง ปลาเสือตอ แบ่งออกเป็น 5 ชนิด ได้แก่ เสือตอลายใหญ่ เสือตอลายคู่ เสือตอลายเล็ก เสือตอปาปัวนิวกินี และ เสือตอกะพงลาย
ในทางกฎหมาย ถูกจัดอยู่ในสัตว์ป่าคุ้มครอง จำพวกปลา ใน พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครอง พ.ศ. 2535 โดยมีบทบัญญัติ ควบคุมการล่า ครอบครอง เพาะพันธุ์ การค้า การเคลื่อนย้าย นำเข้า-ส่งออก โดยไม่ได้รับอนุญาต โดยมีโทษจำคุก 4 ปี ปรับไม่เกิน 40,000 บาท โดยผู้ที่มีไว้ในครอบครอง ต้องขออนุญาตจากอธิบดีกรมประมงในมาตรา 19 แห่ง พ.ร.บ.สงวนฯ
ความจริง ประเด็นเรื่องการ “เพาะพันธุ์” ปลาเสือตอนั้นมีหลายกระแส บ้างก็บอกว่าเพาะพันธุ์ได้ บ้างก็ว่าเพาะพันธุ์ไม่ได้ ความจริง การเพาะพันธุ์ปลาที่เพาะพันธุ์ยากๆ มันขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย แต่ปัจจัยหลักคือเรื่องความสมบูรณ์ของธรรมชาติ
“การอนุรักษ์พันธุ์ปลาต่างๆ ให้อยู่รอด สิ่งเดียวที่ต้องทำให้ได้คือการ “เพาะพันธุ์ปลา” หากทำไม่ได้ ก็แปลว่า มันอาจจะอยู่ไม่ได้ และกลายเป็นสัตว์สูญพันธุ์ในที่สุด และในความจริงคือ ไม่ว่าจะเป็นสัตว์ชนิดไหนในเวลานี้ มีจำนวนน้อยลงทุกวัน สัตว์น้ำที่มีโอกาสรอดได้ ก็มีแต่กรมประมง ต้องเข้ามาช่วยเหลือ ซึ่งนี่คือภารกิจของเรา ที่ผ่านมามีสัตว์น้ำหลายสายพันธุ์ที่กำลังเข้าสู่วิกฤติ ซึ่งเราก็ต้องเข้าไปแก้ไข”
ปัจจัยแห่งการ “สูญพันธุ์”
ทีมข่าวถามว่าฯ นอกจากปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมที่จะทำให้สายพันธุ์ปลาชนิดต่างๆ อยู่ในความเสี่ยงสูญพันธุ์แล้ว ยังมีปัจจัยอื่นหรือไม่ หัวหน้ากลุ่มงานวิจัยและพัฒนาการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำสวยงาม อธิบายว่า มี 3 ข้อ คือ
1. ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรม
2. ปัญหาการล่ามาเพื่อการค้า และการรุกล้ำที่
“เวลาเราจับปลาสวยงามเหล่านี้ มักจะเลือกจับที่พ่อพันธุ์แม่พันธุ์ ก็คือ พ่อแม่ปลา ซึ่งจะส่งผลต่อให้ลูกปลามันอยู่ไม่ได้ ยิ่งไม่มีการอนุรักษ์ในพื้นที่ โอกาสที่จะเกิดขึ้นตามธรรมชาติจึงยาก
ไหน...จะของเสียที่มีการทิ้งลงไปในน้ำ, ฝนไม่ตกตามฤดูกาล แค่ฝนไม่ตกตามฤดูกาล นอกจากจะทำให้น้ำแล้งแล้ว แหล่งอาหารต่างๆ ของปลาก็หายหมด
“หลักใหญ่ คือ มาจากฝีมือมนุษย์ ทั้งการล่า รุกล้ำ ทำให้เกิดแหล่งเสื่อมโทรม และหากเพาะพันธุ์ไม่ได้ โอกาสอยู่รอดก็ยาก แต่ถ้าเพาะได้ ไม่ว่าจะเป็นหน่วยงานไหน กรมประมง หรือเอกชนก็ตาม โอกาสรอดก็จะตามมา”
...
ปลาตะพัด ปลาหมู ราคาแรง
นักวิจัยจากกรมประมง ยังบอกด้วยว่า นอกจาก “ปลาเสือตอ” แล้ว ยังมี “ปลาตะพัด” หรือ “ปลามังกร” ที่ถือเป็นปลาสวยงามที่มีราคาแพง ทั้งนี้ ปลาตะพัด ก็มีหลายสายพันธุ์ ราคาของมันจึงขึ้นอยู่กับความหายาก
กลุ่ม “ปลาหมู” ก็เป็นปลาชนิดหนึ่งที่มีราคาสูง เนื่องจากมีการเพาะพันธุ์ยาก และปัจจุบันหาตามธรรมชาติได้ยาก
ข้อมูลจากกรมประมง ระบุว่า ปลาหมู เป็นปลาที่นิยมรับประทาน นอกจากนี้ ยังมีการจับไปเลี้ยงเพื่อเป็นปลาสวยงาม โดยมีหลากหลายพันธุ์ ประกอบด้วย ปลาหมูหางแดง, ปลาหมูลาย, ปลาหมูสาละวิน, ปลาหมูขาว, ปลาหมูคอก, ปลาหมูน่าน, ปลาหมูอารีย์ และปลาหมูลายเมฆ
ปลาสวยงาม รายได้เข้าประเทศ
สำหรับปลาประเภทสวยงาม ที่ส่งออกและรายได้ดี ยังเป็นปลากัด รองลงมา เป็นปลาหางนกยูง ปลาหมอสี ปลาลูกผึ้ง ปลาทอง ปลาหางไหม้ เป็นต้น
“มูลค่าการส่งออก อยู่ที่ประมาณปีละมากว่า 600 ล้านบาท สาเหตุที่มูลค่าการส่งออกจำนวนมาก เพราะมีการเพาะพันธุ์ที่ดี และหลากหลาย ผู้ประกอบการเองได้ทำตลาดอย่างต่อเนื่อง ซึ่งตลาดใหญ่ที่ประเทศสหรัฐฯ ญี่ปุ่น ขอแค่ตลาดเปิดก็เชื่อว่าการส่งออกปลาสวยงามก็จะกลับมาคึกคักมากขึ้น”
ปลาทอง แม้ปริมาณการส่งออก จะไม่มาก แต่มูลค่าค่อนข้างสูง เพราะต่อตัว ขายในราคาหลักพันบาท
...
สัตว์น้ำทุกชนิด เวลาก่อนจะซื้อมาเลี้ยง เราจำเป็นต้องดูสุขภาพของมันก่อน เพราะตอนยังมีชีวิต ย่อมมีมูลค่า แต่เมื่อไหร่ก็ตาม เมื่อสัตว์มันตาย มูลค่ามันจะหมดลงทันที
ฉะนั้น การสังเกตสุขภาพปลาก่อนซื้อเป็นสิ่งสำคัญ
เคล็ดลับ การเลือกซื้อปลามาเลี้ยง
1. ดูการเคลื่อนไหวของปลา หากว่ายปกติ ไม่ว่ายน้ำเฉียดตู้
2. พยายามสังเกตที่ครีบปลาเป็นรยางค์ ต้องดูว่าต้องไม่มีรอยกัดกร่อนใดๆ
3. ปลาสุขภาพดี จะไม่มีตุ่ม หรือจุดอะไรที่ผิดปกติ หากมีก็อาจจะเกี่ยวข้องกับโรคปลาบางชนิด เช่น โรคจุดขาว หากติดเชื้อก็จะมีรอยแดงตามครีบ
เมื่อถามว่า การว่ายน้ำเฉียดตู้ปลาหมายความว่าอย่างไร นางสาวอ้อมเดือน อธิบายว่า หากปลาว่ายน้ำเฉียดตู้บ่อยๆ แปลว่ามันรู้สึกรำคาญ เหมือนมีอะไรเกาะบนตัว เหมือนมันพยายามสะบัดอะไรให้หลุด จึงว่ายเฉียดตู้บ้าง ว่ายแฉลบลงบ้าง
ทีมข่าวเฉพาะกิจไทยรัฐออนไลน์ รายงาน
อ่านบทความที่น่าสนใจ
...