รู้หรือไม่? สภาวะโลกร้อน อากาศที่ร้อนชื้น ทำให้ระยะฟักตัวของยุงสั้นลงและมีช่วงชีวิตที่ยาวขึ้น ได้ส่งผลกระทบต่อมนุษย์ก่อให้เกิดโรคจากยุงและไข้เลือดออกที่มีจำนวนเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง และการใช้สารไล่ยุงในปัจจุบันที่เป็นเคมี จะก่อผลเสียในการใช้ระยะยาว ทำให้สมุนไพรฟ้าทะลายโจร และสมุนไพรอีก 20 ชนิด ซึ่งมีสรรพคุณไล่ยุง และกันยุงกัด เป็นอีกหนึ่งทางเลือกในการป้องกันโรคร้ายที่เกิดจากยุง และปลอดภัยใช้ได้ทั้งคนและสัตว์
ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร ประธานกรรมการบริหารฝ่ายพัฒนาภูมิปัญญาไทย มูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ระบุการหาสารจากสมุนไพรที่มีคุณสมบัติไล่ยุง มีความปลอดภัยสูง ไม่ระคายเคือง ประชาชนทำใช้เองได้เป็นที่มาของ “ฟ้าทะลายยุง” จากหลักฐานทางวิชาการที่ยืนยันข้อมูลของสารสกัดฟ้าทะลายโจร สามารถไล่ยุงได้ และแม้ว่าผลิตภัณฑ์กันยุงส่วนใหญ่ จะมาจากธรรมชาติซึ่งเป็นน้ำมันหอมระเหย แต่มีกลิ่นแรง ฉุน บางคนอาจจะไม่ชอบ และอาจมีฤทธิ์ระคายเคืองต่อเยื่อบุ หรือผิวหนังได้
“ฟ้าทะลายยุง มีกลิ่นหอมธรรมชาติ ไม่ฉุน และไม่ระคายเคือง ชาวบ้านทำเองได้ ไม่สร้างสารพิษและมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อม ปราศจากสารเคมีอันตราย ได้ทำเป็นผลิตภัณฑ์ในรูปแบบสเปรย์ สะดวกในการใช้ พกพาง่าย มีกลิ่นหอมสดชื่น ละมุน ไม่ฉุน และมีน้ำมันใบมะกรูด เป็นอโรมาเธอราปี ช่วยให้ผ่อนคลายและเสริมฤทธิ์ไล่ยุง ไม่เหนอะหนะ ทาง่าย ซึมไว ไม่มันเยิ้ม ล้างออกง่าย”
...
ภญ.อาสาฬา เชาวน์เจริญ เภสัชกรชำนาญการ ศูนย์หลักฐานเชิงประจักษ์ด้านการแพทย์แผนไทยและสมุนไพร โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร กล่าวว่า สารสกัดฟ้าทะลายโจร มีสารออกฤทธิ์สำคัญคือ แอนโดรกราโฟไลด์ จากงานวิจัยพบว่า ฟ้าทะลายโจรออกฤทธิ์ครอบคลุมหลายด้าน โดยมีฤทธิ์แรงมากในการยับยั้งการวางไข่ของยุงลาย มีฤทธิ์ฆ่าลูกน้ำยุงลาย ต้านยุงกัด ขับไล่ยุง และฆ่ายุง มีคุณสมบัติไม่ดึงดูดยุงให้มาเกาะ และ กัดที่ผิวหนังของมนุษย์และสัตว์เลี้ยง
มีข้อมูลที่น่าสนใจพบว่า ฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ที่ใช้กำจัดยาฆ่าแมลงของยุง จึงสามารถใช้ในการควบคุมยุงที่ดื้อต่อยาฆ่าแมลง และช่วยลดปัญหาการดื้อยาฆ่าแมลงในยุง ซึ่งปัจจุบันเป็นปัญหาสำคัญต่อการควบคุมประชากรยุง เนื่องจากยุงมีการแสดงออกของเอนไซม์ Cytochrome P450 monooxygenase (P450s) ที่เพิ่มขึ้น ส่งผลให้ยุงเกิดการดื้อต่อยาฆ่าแมลงหลายชนิดที่เป็นสารเคมี และพบการกลายพันธุ์ของยุงลายบ้านเป็น "ซุปเปอร์ยุง" ที่มีความทนทานต่อสารฆ่าแมลง โดยเฉพาะสารเคมีในกลุ่ม "ไพรีทรอยด์" ที่คนนิยมใช้
งานวิจัยมีการทดสอบพบว่า ฟ้าทะลายโจร สามารถไล่ยุงได้หลายชนิดที่พบบ่อยในประเทศไทย ได้แก่ 1.ยุงลาย ทั้งยุงลายบ้าน และ ยุงลายสวน เป็นพาหะสำคัญของโรคไข้เลือดออก ไข้ปวดข้อยุงลาย หรือ ชิคุนกุนยา ไข้ซิกา 2.ยุงก้นปล่อง พาหะหลักนำโรคมาลาเรีย หรือ ไข้ป่า 3.ยุงรำคาญ พาหะของโรคไข้สมองอักเสบ โรคพยาธิฟิลาเรีย
ยุงยังเป็นพาหะนำโรคที่ร้ายแรงต่อสัตว์เลี้ยงโดยเป็นพาหะสำคัญของโรคพยาธิหนอนหัวใจในสุนัขและแมว อาจส่งผลร้ายแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ ซึ่งผลิตภัณฑ์ฟ้าทะลายยุง ผ่านการทดสอบจาก กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์แล้วว่า สามารถไล่ยุงได้นาน 2.7 ชั่วโมง และผ่านการทดสอบความปลอดภัยว่าไม่ก่อให้เกิดการระคายเคืองแก่ผิวหนัง จากศูนย์ทดสอบเครื่องสำอาง Dermscan Asia จึงปลอดภัยแก่ผู้ใช้ทุกเพศทุกวัย และสัตว์เลี้ยงซึ่งมีผิวที่บอบบางกว่าคน.