โควิดระบาดมานานกว่า 2 ปี ก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงหลายอย่างในการใช้ชีวิตของผู้คน ต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในยุคนิวนอร์มอล รวมถึงเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ส่งผลต่ออาชีพการทำงาน กลายเป็นเทรนด์ใหม่ที่น่าจับตาในปี 2565
อาชีพที่เคยรุ่ง จะได้รับผลกระทบอย่างหนัก ทั้งกลุ่มคนทำงานประจำ และงานฟรีแลนซ์ หากปรับตัวไม่ทันในการพัฒนาทักษะอาจหลุดไปจากวงโคจร เพราะอาชีพใหม่เป็นที่ต้องการของตลาดจะเข้ามาแทนที่ กลายเป็นดาวรุ่งก้าวกระโดดคว้าโอกาสทอง
ในยุคแห่งการเปลี่ยนแปลง คนที่มีทักษะโดดเด่น เต็มไปด้วยความสามารถหลากหลาย จะได้ไปต่อจริงหรือไม่ และสูตรความสำเร็จในอาชีพการงาน เพื่อการคว้าโอกาสควรทำอย่างไร “ดร.ภูษิต วงศ์หล่อสายชล” ผู้อำนวยการหลักสูตร aMBA (Analyst MBA) มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย มองว่า อาชีพที่เกิดขึ้นในปีนี้ ข้ามไปถึงปีหน้า จะไม่เหมือนกับทุกๆ ปีที่ผ่านมา และปีหน้าจะเห็นคนทำอาชีพอิสระมากขึ้นอย่างมหาศาล เช่น อาชีพเล่นเกม โดยเฉพาะเด็กจบใหม่ จะเกิดปรากฏการณ์ไม่ทำงานประจำเป็นจำนวนมาก
...
“เกิดเทรนด์คริปโตฯ ในกลุ่ม Gen Z จากเมื่อก่อนคนจนเล่นหวย คนรวยเล่นหุ้น แต่ขณะนี้วัยรุ่นเล่นคริปโตฯ มาแรงมาก เล่นได้ตลอด 24 ชั่วโมง เช่นเดียวกับการเล่นเกม NFT ในระบบบล็อกเชน มีการวางเงินลงทุนได้ค่าตอบแทน ใช้เหมือนคริปโตฯ ในการเทรด ไม่ต้องลงทุนลงแรงอะไร มองว่าเป็นเทรนด์แปลกๆ มาก และหากย้อนไปปี 40 กระแสซื้อหุ้นมาแรง ซื้ออย่างไรก็รวย เหมือนกับตอนนี้ที่วัยรุ่นเล่นเกม 10 วันก็ได้เงินคืน เป็นบิตคอยน์ แล้วแลกมาเป็นเงินบาท ซึ่งน่ากลัวมาก เกรงว่าจะเป็นแชร์ลูกโซ่แบบดิจิทัล เล่นกันทั่วโลก”
เด็กรุ่นใหม่ เมินงานประจำ ทำอาชีพอิสระมากขึ้น
เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นเกี่ยวกับเทรนด์อาชีพอิสระของเด็กรุ่นใหม่ในการเล่นคริปโตฯ และเล่นเกม NFT ในระบบบล็อกเชน ส่วนอีกอาชีพอิสระมาแรงในปี 2565 เป็นอาชีพผู้วางแผนการลงทุน หรือผู้แนะนำทางการเงิน ในการนำเงินก้อนหนึ่งมาลงทุน ซึ่งไม่ต่างจากอาชีพตัวแทนขายประกัน
นอกจากนี้ยังมีอาชีพแม่ค้าพ่อค้าออนไลน์ มีหลายคนลาออกจากงานประจำมาขายของออนไลน์ อยากเป็นเศรษฐีเหมือนพิมรี่พาย ไม่ต้องเดินทางไปทำงาน และในปีหน้าอาชีพที่เกี่ยวข้องน่าจะมาแรง เป็นอาชีพไมโครอินฟลูเอนเซอร์ ยอดคนติดตามไม่ถึงหมื่นก็สามารถทำได้ ทั้ง TikTok Twitter ในโซเชียลทุกแชนแนล ซึ่งไม่จำเป็นต้องเป็นยูทูบเบอร์ โดยใช้ฐานคนติดตามที่มีอยู่เรียกลูกค้าเข้ามาซื้อสินค้า
“ถามว่าอาชีพเหล่านี้จะมั่นคงหรือไม่ ต้องมองว่าอาชีพที่เคยทำก็ตกงานเป็นจำนวนมากจากโควิด อย่างเมื่อก่อนอาชีพข้าราชการ พนักงานประจำ พนักงานบริษัทใหญ่ข้ามชาติ เป็นอาชีพที่มั่นคง แต่ตอนนี้คนเปลี่ยนมาขายออนไลน์ มาเล่นคริปโตฯ เพราะทุกวันนี้คนอยู่กับออนไลน์มากขึ้น”
สายวิชาชีพมาแรง เกาะเทรนด์กระแส ค่าตัวแพงลิ่ว
ขณะที่สายวิชาชีพมาแรงเป็นที่ต้องการสูงในปีหน้า ยังเป็นอาชีพนักเขียนหรือพัฒนาโปรแกรม ที่เรียกว่าทีม Dev ซึ่งทุกบริษัทมีความต้องการสูงมาก ทำให้ทุกวันนี้ขาดแคลนรุนแรงมาก และมีค่าตัวแพงมาก
ตามมาด้วยอาชีพนักการเงิน ทั้งตำแหน่งซีเอฟโอ และผู้จัดการบัญชีการเงิน เริ่มมีบทบาทมากขึ้นในยุคนี้ เนื่องจากคนเหล่านี้จะทำหน้าที่ระดมทุนในตลาด เพื่อหาเงินเข้าและลดต้นทุนของบริษัท ผ่านโมเดลหลายรูปแบบ ซึ่งขณะนี้ขาดแคลนมากเช่นกัน ทำให้ค่าตัวสูงขึ้น
แม้อาชีพนักการเงินเป็นที่ต้องการสูงเพราะเป็นอาชีพเฉพาะ แต่ในหลายธุรกิจยังคงต้องการฝ่ายการตลาด ซึ่งหาได้ง่าย เพื่อทำตลาดอีคอมเมิร์ซ หรือดิจิทัล มาร์เก็ตติ้ง เพราะการค้าขายแบบเดิมคงยาก
...
อีกสายอาชีพมาแรงในปี 2565 อยู่ในกลุ่มวิศวกรรมเชิงสมัยใหม่ เช่น วิศวกรไฟฟ้า (EV-Charger) เกี่ยวข้องกับรถยนต์ไฟฟ้า และต้องสามารถออกแบบนวัตกรรมใหม่ๆ ซึ่งโรงงานขนาดใหญ่ขาดแคลนมาก อีกทั้งโปรดักต์ใหม่ และเทรนด์ธุรกิจจะเกี่ยวข้องกับเมืองอัจฉริยะ หรือสมาร์ท ซิตี้ มากขึ้น
จากการเข้ามาของเทคโนโลยีเมตาเวิร์ส (Metaverse) จะทำให้อาชีพกราฟิกดีไซน์ คล้ายกับกลุ่มโปรแกรมเมอร์ น่าจะมาแรงในปี 2565 เพื่อออกแบบและเขียนโปรแกรมโลกเสมือนจริงในการทำธุรกิจ แม้อาชีพนี้ยังไม่รู้ว่าหน้าตาจะเป็นอย่างไร แต่จะเริ่มเห็นชัดและเร็วขึ้นในเรื่องความต้องการ หรือมีการออกแบบเกมที่เกี่ยวข้องกับเมตาเวิร์ส มากขึ้น
ในยุคนี้ขาดไม่ได้ในการวิเคราะห์พฤติกรรมผู้บริโภค ทำให้กลุ่มอาชีพวิศวกรข้อมูลเป็นที่ต้องการ เพื่อการออกแบบกลยุทธ์ตลาดที่ต้องใช้ข้อมูลจากพฤติกรรมลูกค้า เพราะปัจจุบันมีการซื้อของผ่านอีคอมเมิร์ซ จะต้องสังเกตพฤติกรรมในการเลือกซื้อของลูกค้า
“อาชีพใหม่ๆ เหล่านี้ ไม่มีใครสอน เหมือนโลจิสติกส์ในสมัยก่อน ต้องเรียนรู้เอง จนกระทั่งหลายสถาบันมีการเปิดสอน และอาชีพที่เกี่ยวกับโลจิสติกส์ ในการวางแผนการขนส่ง เนื่องจากอีคอมเมิร์ซมาแรง คิดว่าจะเป็นอีกอาชีพที่มาแรงเช่นกัน”
...
อาชีพร่วง อาการหนัก อาจสาบสูญ ต้องรู้วิธีรอด
เมื่อมีอาชีพรุ่งเป็นดาวเด่นในปี 2565 จะต้องมีอาชีพร่วง ซึ่งแบ่งเป็น 2 กลุ่ม โดยกลุ่มแรกเป็นช่วงรอเหตุการณ์เตรียมกลับมาทำงาน แต่ไม่รู้ว่าเมื่อไร ส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยวและบริการ เช่น ห้าง โรงแรม สายการบิน ทั้งแอร์โฮสเตส สจ๊วต และอีกกลุ่มไปแล้วไปเลย เป็นอาชีพอาจสาบสูญ เช่น กลุ่มแอดมินทำด้านเอกสาร ซึ่งจะต้องพัฒนาทักษะตัวเองให้ทันกับเทคโนโลยี
ส่วนอาชีพสื่อสารมวลชนโดยเฉพาะสิ่งพิมพ์ จะอาการหนักมากที่สุด เมื่อยูทูบเบอร์ สามารถนำเอาข่าวมาเล่าเองได้ ทำให้อาชีพบรรณาธิการหายไป นอกจากนี้อาชีพพนักงานโรงงานชั้นต้น จะได้รับผลกระทบอย่างแน่นอน จากการที่เทคโนโลยีและระบบเอไอ เข้ามาแทนที่ และอีกกลุ่มอาชีพที่ค่อนข้างชัดเจน ในกลุ่มพนักงาน (PC) ประจำห้าง จะได้รับผลกระทบ เพราะคนเข้าห้างลดน้อยลง แตกต่างจากในอดีต รวมถึงพนักงานคอลเซ็นเตอร์ อาจลำบาก เพราะการเข้ามาของเอไอ
“ปีหน้าจะเปลี่ยนแปลงมากๆ จากเทรนด์ที่กำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว เช่น การเล่นเกมของคนรุ่นใหม่ ไม่แน่ใจว่าเป็นอาชีพหรือไม่ แต่เล่นแล้วได้เงิน ส่วนความมั่นคงนั้นไม่รู้ว่าจะเป็นอย่างไร เช่นเดียวกับอาชีพในอดีตที่เคยมั่นคงมาก่อน แต่ตอนนี้ไม่ใช่แล้ว”
...
เพราะฉะนั้นสูตรความอยู่รอดต้องมีการพัฒนาทักษะให้เป็นมืออาชีพ โดยเฉพาะคนในกลุ่ม Gen Y มีรอยต่อใกล้ Gen Z สามารถปรับตัวได้ ขณะเดียวกันกลุ่มคนรุ่นใหม่ อาจไม่มีโอกาส เพราะทักษะไม่ใหม่มากพอ และการศึกษาของไทยไม่ทันกับตลาด ควรต้องเรียนรู้ด้วยตัวเองจากยูทูบโดยไม่เสียเงิน เช่น จะทำตลาดอย่างไร
แต่ยอมรับว่าปัญหาของเด็กไทยในการจะคิดทำอะไร ขึ้นอยู่กับพ่อแม่ เพราะทุกอย่างพ่อแม่หามาให้หมด หากจะประสบความสำเร็จต้องเสริมเขี้ยวเล็บด้วยตัวเอง อยากทำอะไรต้องเรียนรู้ เพื่อให้เหนือกว่าและมีความโดดเด่นให้ได้รับการคัดเลือก จะต้องรู้ทุกเรื่องและมีเรื่องหนึ่งต้องรู้ลึก แสดงให้เห็นว่าคนหนึ่งคนทำได้หลายอย่าง สามารถทำธุรกิจเป็นวิเคราะห์ข้อมูลได้ เป็นโอกาสสู่ความสำเร็จในอนาคต.
