ปี 2021 ถือเป็นปีของ “นักขายของออนไลน์” เลยก็ว่าได้ เพราะหลายคนแจ้งเกิดในปีนี้ อาทิ “น้องโอลีฟ” “อรัญญา อภัยโส” โตเกียวเนยกรอบต้องเกาะขอบต่อคิวซื้อ “พิมรี่พาย” เทพแห่งการขายทุกอย่าง ก่อเกิดตำนาน “กล่องสุ่ม” 100 ล้าน ภายในไม่กี่นาที จนบางคนตาร้อน
หรือแม้แต่ Influencer บางคนบางรูป ก็สร้างประวัติศาสตร์ “ไลฟ์สด” มีคนดูเป็นล้าน จน Influencer คนอื่นๆ ต้องมาคอมเมนต์ “โหน”
เรื่องราวที่เกิดขึ้นในสังคมปีนี้ ถือเป็นปรากฏการณ์ทางสังคม ล้วนมีที่มาจากโซเชียลมีเดียทั้งสิ้น ซึ่งผู้เขียนเอง ได้มีโอกาสพูดคุยกับ “ขาโหด” หรือ อาจารย์ อ.ธันยวัชร์ ไชยตระกูลชัย ผู้เชี่ยวชาญด้านการตลาด ได้วิเคราะห์เทรนด์การตลาดปี 2021 สู่อนาคตปี 2022 ไว้อย่างน่าสนใจ
กระแส โป๊ไม่เปลือย “โอลีฟ” เนยกรอบ Sex Sell การตลาดที่ขายได้ตลอดกาล
ขาโหด มองว่า การขายภาพเซ็กซี่ถือว่าไม่ใช่เรื่องใหม่ มีมานานแล้ว เมื่อก่อนใส่ผ้าเตี่ยวขายก๋วยเตี๋ยวก็มี อาบน้ำโชว์รอบเมืองก็เคยมีมาแล้ว ใครมองผิวเผินนึกว่าไม่ได้ใส่เสื้อผ้า แต่จริงก็คือใส่ชุดแนบเนื้อ ซึ่งมันไม่ผิดกฎหมาย
ส่วนการตลาดสไตล์ “น้องโอลีฟ” เป็นการตลาดแบบ “Sex Sell” การขายแบบนี้ขายได้ตลอด ในมุมมองส่วนตัวเห็นว่า การที่ผู้หญิงคนหนึ่งจะลุกขึ้นมาทำอะไรแบบนี้ อาจจะมีปัจจัยหลายอย่างโดยเฉพาะเรื่องปัญหาเศรษฐกิจ กิจการหลายๆ แห่งโดนผลกระทบจากโควิด ต้องปิดตัว การที่น้องโอลีฟ ออกมาในช่วงปลายปี เป็นเพราะมาตรการรัฐเริ่มผ่อนคลาย รายจ่ายไม่ลด แต่รายได้ลด จะให้ทำอย่างไร
...
“หัวใจของการขาย คือ ถ้าสามารถขายตัวเองได้ ก็ขายได้ทุกอย่าง เช่นเดียวกับกรณี พิมรี่พาย"
แต่...สำหรับน้องโอลีฟ น้องขาย “โตเกียว” ซึ่งขนมก็เหมือนกับร้านอื่นๆ เราจะสร้างความแตกต่างที่ตัวขนมอย่างไร ขนมก็เพิ่งจะทำขึ้นมา ไม่ได้มีตำนานอะไร ฉะนั้น ความแตกต่างที่เกิดขึ้นก็คือ “คนขาย” และต้องสร้างความแตกต่างให้เป็น “ไวรัล”
“ดูไกลๆ เอ๊ะใส่นะ พอมาดูใกล้ๆ ไม่ได้ใส่นี่หว่า...โป๊แต่ไม่เปลือย”
อาจารย์ธันยวัชร์ ให้ความเห็นว่า หากเป็นต่างประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา นี่แทบไม่มีความหมายอะไรเลย เพราะถือเป็นเรื่องปกติของเขา แต่ในบ้านเรามีคนหลาย Generation
คนยุคเก่า จะมองกรณีน้องโอลีฟ ว่า โอ๊ย...รับไม่ได้ๆ
ส่วนคนยุค Gen Z เขามองเป็นเรื่องธรรมดา เพราะทั่วโลกก็ทำกัน
คนที่แห่มาซื้อ เพื่อจะมาดูน้องโอลีฟ ขายโตเกียวเนยกรอบ ซึ่งส่วนหนึ่งที่ทำให้ดังก็เพราะโซเชียลมีเดีย โดยเฉพาะ TikTok สื่อโซเชียลมีเดียที่เด็กๆ เล่นกันเยอะมาก ส่วนคนที่เล่น Facebook เวลานี้กลายเป็น "คนแก่"
สะท้อนอีกมุม Sex Sell ด้านบวก ย่อมมีด้านลบ
อ.ธันยวัชร์ เชื่อว่า สิ่งที่ทำให้ “น้องโอลีฟ” กลายเป็นคนดังระดับประเทศ เพราะแอปพลิเคชันที่ชื่อ “TikTok” คือกลุ่มคนรุ่นใหม่ ที่รับได้กับเรื่องแบบนี้ แม้กระทั่งเรื่องที่หนักกว่านี้ อย่างการทำงานเป็น Sex Worker ใน OnlyFans เขาก็รับได้
ขาโหด ยืนยันว่า ไม่ได้สนับสนุน แต่มันคือสิ่งที่เกิดขึ้นจริง ที่เขาเลือกทำ เพราะมันคือเรื่องปากท้อง แต่การจะทำอะไรลงไปในโลกโซเชียลมีเดีย ก็ย่อมส่งผลถึงอนาคต
"เมื่อเราทำอะไรลงไปในโลกออนไลน์ มันก็จะอยู่กับเราตลอดกาล สิ่งนี้เรียกว่า digital footprint ไม่สามารถลบออกได้ ยกเว้นว่าจะมีการไปฟ้องร้องศาล (แต่ไม่แน่ว่าจะลบหมด) ถามว่า ถ้ามีสิ่งนี้อยู่ในโลกดิจิทัล คุณจะไปทำงานที่ใช้ภาพลักษณ์ หรือใช้ความน่าเชื่อถือได้ไหม"
อาจารย์ธันยวัชร์ เชื่อว่า คนที่เลือกจะทำคอนเทนต์ในลักษณะแบบนี้ อาจจะมีเหตุผล 2 อย่าง คือ
1. ทำเพื่อสร้างรายได้จุนเจือ
2. เห็นโอกาส เช่น กรณี OnlyFans เพราะทำขายทั่วโลก
“ส่วนตัวคิดว่า ต้องมีการระดมความคิดจากคนหลายๆ กลุ่มเพื่อหาข้อสรุปถึงความพอดีร่วมกัน อาทิ ตำรวจ, ทนาย, คนเคร่งศีลธรรม หรือ เด็กรุ่นใหม่ที่ยอมรับได้"
...
“ฟาดมา ฟาดกลับ” Influencer ยุค extreme คือ กระแสโลก
นอกจากการตลาดในเรื่อง Sex Sell แล้ว "ขาโหด" ยังมอง Influencer ยุคใหม่นี้ว่า ไม่เหมือนแต่ก่อน โดยเฉพาะสไตล์ "ฟาดมาก็ฟาดกลับ" เรียกว่าเป็นยุคเอ็กซ์ตรีม สุดๆ ไปเลย กระแสนี้ไม่ใช่เกิดในไทยอย่างเดียว แต่เป็นแบบนี้ทั่วโลก หากเลือกอยู่ “กลางๆ” ก็มักจะไม่เกิด ส่วนหนึ่งก็มาจากความคิดของคนยุคนี้ที่เริ่มเปลี่ยนไป
"หากให้ลองคิดเล่นๆ ถึงผู้ประกาศข่าวคนหนึ่ง ที่ทำงานแนวราบเรียบกลางๆ อาจจะคิดไม่ออก หรือต้องใช้เวลาคิด แต่ถ้าให้คิดถึงผู้ประกาศที่มีสไตล์แรงๆ เราก็จะคิดชื่อออกทันที เวลานี้ใคร “ฟาดมา” ก็เจอ “ฟาดกลับ” แต่...ก็ต้องเลือกฟาดด้วยนะครับ อย่าฟาดพวกเดียวกันเอง" อาจารย์ธันยวัชร์ กล่าว
...
“นักขาย” อาชีพที่น่าจับตาแห่งปี 2022
สำหรับอาชีพที่น่าจับตาในเวลานี้ในมุมมอง "ขาโหด" คือ อาชีพ "นักขาย"...
เวลานี้ ใครๆ ก็ต่างคิดว่า "นักขาย" มีแต่พิมรี่พาย แต่ความเป็นจริง อาชีพนี้มีคนเข้ามามากขึ้นเรื่อยๆ อาทิ “บัง อาซัน” เขาช่วยคนในชุมชนเขาขายของ
บางคนผลิตของได้ แต่ขายไม่เป็น จึงเป็นที่มาของอาชีพ "รับจ้างขาย" หากนึกภาพไม่ออก ให้คิดว่าตัว “พิมรี่พาย” เปรียบเสมือน “ห้างสรรพสินค้า” ที่มีชีวิต
เวลานี้ เมืองจีนมี KOL (Key Opinion Leader : ผู้ที่มีอิทธิพลในการชี้นำผู้คน ทำให้คนเชื่อและคล้อยตาม ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการใช้โซเชียลมีเดีย) จำนวนมาก ซึ่งคนกลุ่มนี้จะช่วยให้ขายสินค้าได้ดี สมมติว่า ผมเป็น KOL ตัวผมก็เปรียบเสมือนห้าง หรือเซเว่นฯ ที่ช่วยขายสินค้าได้ ซึ่งเรื่องนี้มีหลักสูตรการเรียนที่ประเทศจีน คนที่จะทำอาชีพ KOL ต้องมีความสามารถในการแนะนำผู้ที่จะนำสินค้ามาฝากขายได้ เช่น จะต้องการทำแพ็กเกจอย่างไร วางราคาไว้ที่เท่าไร รวมค่าส่งแล้ว จะขายในราคาเท่าไร
...
"ต่อไปรูปแบบธุรกิจจะเป็นแบบ direct to consumer (D2C) คือไม่ผ่านตัวกลาง มากยิ่งขึ้น เราสามารถหาผู้บริโภคโดยตรง คนที่ขายเก่ง ก็จะไลฟ์ขายของ ผ่านโซเชียลมีเดียทุกช่องทาง หากสังเกต ก็จะเห็นว่าเดี๋ยวนี้แม้แต่ Lazada Shopee ก็ไลฟ์ขายของ"
ปัจจุบัน IG คือช่องทางดูดารา TikTok คือ ช่องทางการแจ้งเกิด Influencer แม้แต่หน้าตาบ้านๆ แจ้งเกิดได้ ซึ่งเวลานี้อาชีพรับจ้างขายของในเมืองจีน ถือเป็นตลาดที่ใหญ่มาก ในการไลฟ์ขายผ่าน เถาเป่า (Taobao)
เวลาที่เขาขายของ สมมติว่า ขายกระเป๋าเดินทาง มีคนถามมาว่า “รู้ได้ยังไงว่ากระเป๋าแข็งแรง”
คนขายก็โยนกระเป๋า แล้วใช้เท้ากระทืบให้ดู
“รู้ได้ไงว่า ตัวลากแข็งแรง”
คนขายก็กระทืบตัวลากกระเป๋าให้ดู
นี่คือ เทรนด์ใหม่ในโลกนี้ หรือแม้แต่การขายเสื้อ เขาก็เปลี่ยนเสื้อผ้าให้ดูเลย ถอดเสื้อผ้าออก เหลือแต่ชุดชั้นใน ก็เปลี่ยนให้ดูตรงหน้าเลย
การขายของแบบ “ไลฟ์สด” นี้เรียกว่า “impulse buying” เพื่อนคนไทยที่ให้คนจีนไปขาย เขาบอกว่า ขายที ได้เงินถึง 4 แสนหยวน (ประมาณ 2 ล้านบาท) แต่ขายแบบนี้บางทีก็ถูกตีกลับเยอะเหมือนกัน เพราะส่วนมากคนจีนจะใช้วิธีการเก็บเงินปลายทาง แล้วลูกค้าเกิดเปลี่ยนใจไม่รับสินค้า โดยเขาให้เหตุผลว่า เผอเรอสั่งซื้อ และมีการเปลี่ยนใจในเวลาต่อมา
อนาคต "นักขาย" จะถูกแบ่งสายใช่ไหม ขาโหด ตอบเลยว่า...แน่นอน เพราะการขายแบบนี้มันแบ่งสายกันอยู่แล้ว เช่น บิวตี้ บล็อกเกอร์ สายเกษตร ผลไม้ก็มี ซึ่งคนที่จะขายทุกอย่างแบบพิมรี่พายได้ มีน้อย
“เทรนด์การขายในอนาคต จะเป็นการขายแบบฮาร์ดเซลล์ เจ้าของมาไลฟ์ขายเอง เพราะเศรษฐกิจไม่ดี กำลังซื้อตก คุณต้องแก้ปัญหาการขายแบบนี้ ซึ่งการทำการตลาดที่ดี ต้องมี 3 ข้อ คือ 1. ต้องกำหนดเป้าหมายให้ชัดเจน 2. ต้องเล็งให้แม่น และ 3. ต้องยิงทันที"
ผู้เขียน : อาสาม
กราฟิก : Varanya Phae-araya
อ่านสกู๊ปที่น่าสนใจ