“แหกคุก” เคยเกิดขึ้นมาแล้วหลายครั้ง หลายหน ไม่ว่าจะเป็นคุกที่แข็งแกร่งที่สุดอย่าง “บางขวาง” ก็เคยมีนักโทษพยายามลองดี แต่หากย้อนไปเมื่อ 40 ปีก่อน คดีแหกคุกกระฉ่อนเมืองอีก 1 ครั้งต้องยกให้ “คุกเชียงใหม่”
3 นาทีคดีดัง โดย ทีมข่าวเฉพาะกิจไทยรัฐออนไลน์ จะขอพาคุณผู้อ่าน คุณผู้ชมทุกท่านไปย้อนรอยเหตุการณ์ครั้งนั้น ซึ่งสื่อสมัยนั้นใช้คำว่า “เหาะ แหกคุก”
เมื่อช่วงเวลา 22.45 น. ค่ำคืนวันที่ 14 ก.ย. 2525 นักค้ายาเสพติดชาวแคนาดา “โรแลนด์ ปารีเซี่ยน” อายุ 36 ปี ได้หายตัวไปจากเรือนจำเชียงใหม่
สิ่งที่เหลือไว้คือ อุปกรณ์การหลบหนี คือ เชือก 3 เส้น โดยเป็นเชือกไนลอน 34 เมตร 1 เส้น 21 เมตร 1 เส้น เชือกพลาสติกยาว 20 เมตร 1 เส้น รอกไม้ 1 อัน และผ้าขาวม้าผูกติดทำเป็นที่นั่ง
หลังเกิดเรื่อง เจ้าหน้าที่เรือนจำก็วุ่นวาย ส่งกำลังตามหาไปทั่ว โดยไปตรวจสอบห้องคุมขัง ที่ตึก 6 ชั้น 2 ห้องที่ 5 ซึ่งเป็นสถานที่คุมขังนักโทษชาวต่างชาติอีก 4 คน เบื้องต้น เชื่อว่า ได้ให้เพื่อนชาวต่างชาติอีก 4 คน ช่วยกันยกร่างนายโรแลนด์ ปีนขึ้นเพดานห้องขัง และงัดแผ่นกระเบื้องมุงหลังคา 2 แผ่น ใช้ช่วยปีนขึ้นหลังคา
โดยมีพรรคพวกอีกกลุ่มหนึ่งคอยช่วยเหลือ โยนเชือกยาว ให้นายโรแลนด์ มัดปลายเชือกที่หลังคาเรือนจำ ซึ่งสูงประมาณ 10 เมตร มัดกับต้นไม้นอกเรือนจำ ห่างประมาณ 30 เมตร จากนั้นได้ใช้ผ้าขาวม้า ห้อยโหนแบบชักรอก ออกไปนอกกำแพงคุก
...
ระหว่างนี้เอง ก็มีเสียงหมาเห่า นายโรแลนด์ เจ้าหน้าที่จึงรู้ตัวและรีบมาตรวจสอบ แต่ไม่ทัน พอนายโรแลนด์พ้นกำแพงคุกได้เป็นอิสระ ก็ตัดเชือก หนีไปเพียงคนเดียว โดยมีพรรคพวกที่รอนอกคุก ใช้รถปิกอัพ 2 คันมารอรับ และขับหลบหนีออกไป
สำหรับประวัติฝรั่งแคนาดา รายนี้ ต้องโทษจากคดียาเสพติดถึง 3 คดี คดีแรกโทษจำคุก ศาลสั่งจำคุก 2 ปี คดีที่สอง จำคุก 10 ปี และ คดีสุดท้าย ศาลพิพากษา 1 ปี 6 เดือน
พ.ต.ท.ประยุทธ ชูทับทิม สารวัตรใหญ่ สภ.อ.เมืองเชียงใหม่ เปิดเผยว่า ได้สั่งการให้เร่งไล่ล่านายโรแลนด์แล้ว โดยเชื่อว่า มีเพื่อนชื่อ “ว” รออยู่ข้างนอก โดยมีการกระจายรูปพรรณของนายโรแลนด์ไปทั่วประเทศแล้ว
ขณะที่ นายเสน่ห์ เพชรสม ผู้บัญชาการเรือนจำเชียงใหม่ ในขณะนั้น บอกว่า ได้สอบปากคำฝรั่งอีก 4 คน ที่อยู่ตึกเดียวกับนายโรแลนด์ ซึ่งต้องโทษคดียาเสพติดเช่นกัน
“พวกเขาอ้างว่าโดนนายโรแลนด์ วางยาสลบ แต่เราไม่ปักใจเชื่อ คาดว่าน่าจะมีส่วนร่วมเชื่อว่านายโรแลนด์หนีคนเดียวไม่ได้ เขาต้องวางแผนมา และมีคนให้การช่วยเหลือ”
ขณะที่ พ.ต.อ.ธานี วีรเดชะ อดีตมือปราบและ ส.ส.เชียงใหม่ขณะนั้น กล่าวอย่างฉุนเฉียวว่า
“ผมไม่เข้าใจเหมือนกัน ทำไมนักโทษฝรั่งมีสิทธิอิทธิพลมากมายนัก นักโทษไทยต้องตีตรวน แต่นักโทษค้าเฮโรอีน กลับอยู่กันสบาย เอาเครื่องไม้เครื่องมือเข้าไปได้”
แน่นอน หลังเป็นข่าวนักโทษต่างชาติหลบหนี สื่อก็พุ่งไปที่ “เกลือเป็นหนอน” สงสัยคนในจะช่วยเหลือ ซึ่ง ผบ.เรือนจำเชียงใหม่ ยืนยันว่า หากพบว่าเกี่ยวข้องก็จะฟันไม่เลี้ยง
20 กันยายน 2525 หลังนายโรแลนด์ เหาะข้ามคุกเชียงใหม่หลบหนีไปได้เกือบ 7 วัน ก็สิ้นท่า เมื่อเจ้าหน้าที่สกัดจับได้ริมแม่น้ำสามแลบ ซึ่งเป็นแม่น้ำเชื่อมกับแม่น้ำเมย กับ สาละวิน ใกล้ชายแดนพม่า กับ จังหวัดแม่ฮ่องสอน
นายโรแลนด์ ฝรั่งอาชีพวิศวะ ที่หันมาค้ายาเสพติด ยังยิ้มระรื่น ไม่ซัดทอดเจ้าหน้าที่ แต่ยอมรับว่ามีคนไทยให้การช่วยเหลือ โดยฝากเงินประมาณ 1 หมื่นบาท ให้กับเพื่อนชาวต่างชาติที่มาเยี่ยม จากนั้นนำไปให้คนไทยเพื่อจัดหาอุปกรณ์แหกคุก โดยมีการนัดแนะก่อน 1 วัน จากนั้นเมื่อหลบหนีออกมาได้ ก็ให้เงินคนที่พาหนีอีกประมาณ 3 พัน
...
ระหว่างที่นำตัวมาสอบสวนที่เชียงใหม่ นายโรแลนด์ ยังได้ให้สัมภาษณ์นักข่าวอย่างยิ้มแย้ม โดยเย้ยหยันว่า “คุกไทยแหกง่ายมาก หากถูกขังคุก ก็จะแหกอีก” โดยมีการวางแผนประมาณ 1 เดือน และใช้เวลาหลบหนีเพียง 5 นาที โดยร่วมมือกับเพื่อนคนไทย ทำรอก โรยตัวออกไปได้
นายโรแลนด์ ให้สัมภาษณ์แบบหลงตัวเอง ยังเปรียบเทียบตัวเองเป็น “ปาปิญอง” หรือ อ็องรี ปาปิญอง ชาร์ริเยร์ อดีตนักโทษในคุกนรก “เฟรนช์เกียนา” ประเทศฝรั่งเศส ซึ่งถือเป็น 1 ใน 2 คนที่แหกคุกแห่งนี้ได้ ซึ่งต่อมา เขาได้เขียนหนังสือชีวประวัติ และกลายเป็นหนังสือขายดี
กลับมาที่นายโรแลนด์ เขาถูกส่งตัวมาที่คุกเชียงใหม่ที่เดิม แม้จะมีเสียงเรียกร้องให้ส่งมาเรือนจำบางขวาง
ทวี ชูทรัพย์ อธิบดีกรมราชทัณฑ์ในขณะนั้น ตอบคำถามนี้ว่า “ไม่จำเป็น” เมื่อนักข่าวถามว่า ไม่กลัวเขาหลบหนีอีกครั้งหรือ อธิบดีกรมราชทัณฑ์ก็กล่าวสั้นๆ ว่า “ก็ลองดู”
กระทั่ง วันที่ 9 ก.พ. 2526 นายทวี อธิบดีกรมราชทัณฑ์เผยถึงการตั้งกรรมการสอบสวนเจ้าหน้าที่ราชทัณฑ์ว่า
...
“กรณีนักโทษฝรั่งแหกคุกที่เรือนจำเชียงใหม่ ผลการสอบสวนเกือบจะเสร็จสิ้นแล้ว ซึ่งได้ความว่า เจ้าหน้าที่ไม่มีเจตนาทุจริต ปล่อยนักโทษเหาะข้ามคุก แต่ถึงอย่างไรก็ต้องลงโทษทางวินัย”.
ทีมข่าวเฉพาะกิจไทยรัฐออนไลน์ รายงาน