ตลอดกว่า 1 ปี หลังการสวรรคตของในหลวง ร. 9 ท่ามกลางความโศกานั้น มีอีกหลายล้านคนแปรความเศร้ามาเป็นพลังใจอันยิ่งใหญ่ ผลักดันให้ลุกขึ้นมาทำสิ่งเล็กๆ ที่งดงาม อุทิศตนเป็นจิตอาสาหันมาทำความดีในรูปแบบต่างๆ เพื่อสังคมและคนอื่นตามรอยในหลวง ร. 9
“มาลาเมล็ดข้าว” เป็นกิจกรรมหนึ่งที่เกิดขึ้นจากความตั้งใจจริง และแสดงให้เห็นถึงความรัก สามัคคีของประชาชนคนไทยตามพระราชปณิธานของพระองค์ท่าน เพื่อถวายเป็นพระราชกุศล
ก่อกำเนิดที่ชลบุรี สานต่อความดีมา กทม.
พรหมอริญชย์ คุณาภินันท์ หรือ ผิง ผู้จัดการกลุ่มจิตอาสา "รวมใจร้อยข้าวเพื่อพ่อหลวง" บอกเล่าเรื่องราวที่เป็นแรงบันดาลใจกับทีมข่าวเฉพาะกิจไทยรัฐออนไลน์ว่า กิจกรรม "ร้อยข้าวเพื่อพ่อหลวง" เกิดขึ้นใน กทม. เมื่อกลางเดือน ส.ค. ที่ผ่านมา แต่ริเริ่มขึ้นตั้งแต่เดือน ม.ค. 2560 ใน อ.ศรีราชา จ.ชลบุรี
...
โดย "พระมหาไพรัตน์ มังคโล เกตุกลิ่น" วัดสุรศักดิ์ ไปสอนเด็กๆ ในโรงเรียน ถักร้อยมาลาเมล็ดข้าวด้วยเหรียญ 2 บาท มุ่งหวังเพื่อให้เด็กๆ ใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ โดยใช้ชื่อว่า “ร้อยรักสามัคคี ทำดีเพื่อพ่อ ถักทอเมล็ดข้าว” ส่วนตนเป็นจิตอาสาสอนทำดอกไม้จันทน์ในบางจุดของ จ.ชลบุรี จึงไปศึกษาและเรียนทำกับพระอาจารย์ และโพสต์ “มาลาเมล็ดข้าว” ที่ทำเสร็จลงสื่อโซเชียล มีจิตอาสาสนใจทำจำนวนมาก เลยตั้งชื่อกลุ่ม “รวมใจร้อยข้าวเพื่อพ่อหลวง” ขึ้น
เริ่มจากหนึ่ง เป้าหมายหลักหมื่น หวังสร้างความชื่นมื่นให้ผู้รับ
วันแรก (19 ส.ค. 60) ที่เปิดทำกิจกรรมร้อยข้าวล้อมเหรียญสิบที่ศรีราชา มีจิตอาสามาร่วมประดิษฐ์ 100 คน วันรุ่งขึ้นมาจัดกิจกรรมที่ศูนย์วัฒนธรรม กรุงเทพฯ มีคนมาร่วมงาน 70 คน จากนั้นในแต่ละครั้งที่จัดก็มีคนเพิ่มจำนวนมากๆ ขึ้นจนถึงหลักพัน ซึ่งมีทั้งจิตอาสาคนเก่า คนใหม่ การจัดกิจกรรมใน กทม. ได้รับการสนับสนุนจากจิตอาสาหลายคนทั้งทุนทรัพย์ และสถานที่
เป้าหมายของเรา คือ ทำ 1 หมื่นชิ้น เพื่อเป็นของที่ระลึกมอบให้แก่ประชาชนที่จะไปเข้าร่วมในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพในหลวงรัชกาลที่ 9 วันที่ 26 ต.ค. นี้ และต้องการเผยแพร่และสืบทอดความรู้ภูมิปัญญาชาวบ้านแบบฉบับล้านนา เพราะฉะนั้นถ้าคนจิตอาสาที่เรียนรู้ไปแล้วสามารถนำความรู้ที่ได้ไปทำชิ้นงานเพื่อมอบเป็นของกำนัล ของชำร่วย ของที่ระลึกให้กับญาติผู้ใหญ่ พ่อ แม่ น้อง เพื่อนได้
ละเอียด ประณีต สมาธิแน่วแน่ จากหัตกรรมพื้นบ้านล้านนาสู่ของล้ำค่าต่อใจ
มาลาเมล็ดข้าว หรือ การถักข้าวเปลือก เป็นภูมิปัญญาชาวบ้านแบบล้านนาในเชียงใหม่ จะถักขึ้นในเทศกาลประเพณีและใช้ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา ผู้ที่จะสามารถเรียงร้อยเมล็ดข้าวแต่ละเส้นให้สำเร็จได้ ต้องมีความละเอียดอ่อน ประณีต สมาธิแน่วแน่ และมีจิตใจที่บริสุทธิ์
สำหรับการใช้เวลาทำแต่ละชิ้นจะเร็วหรือช้านั้น คุณผิงบอกว่าขึ้นอยู่กับความชำนาญของแต่ละคน คนที่ทำเร็วก็เพราะชำนาญแล้ว จิตอาสาแต่ละคน เบื้องต้นคิดว่าตัวเองทำไม่ได้เพราะไม่รู้วิธีทำ หลังได้ลงมือทำชิ้นแรกสำเร็จ ทุกคนดีใจและภูมิใจมาก และส่วนใหญ่ชิ้นแรกจะนำทูลเกล้าฯ ร.10 เพื่อถวายเป็นพระราชกุศลตามอัธยาศัย (คลิกชมวิธีการทำ)
...
สิ่งมหัศจรรย์ ผูกมัดด้วยหัวใจ ไร้กาวทุกกระบวนการ
สำหรับขั้นตอนการทำมาลาเมล็ดข้าว จะเร่ิมที่นำเมล็ดข้าวเปลือก โดยคัดเลือกให้เม็ดข้าวมีขนาดใกล้เคียงกัน ยาว อวบ สวยงาม และไม่แตกหักมาร้อยด้วยเส้นไหม จำนวนเม็ดข้าวที่ใช้ร้อยแต่ละเส้นไม่เท่ากัน ขึ้นอยู่กับความอ้วน ผอมของข้าว จากนั้นนำเส้นไหมที่ถักร้อยแล้วมาล้อมเหรียญ 10 บาท ผูกรัดรวมกันด้วยเส้นไหม แล้วนำไปใส่ซอง ซึ่งมีเอกสารพระราชดำรัสของพระองค์เกี่ยวกับความสามัคคีปรองดอง ที่พระองค์ท่านพระราชทานแก่ประชาชนชาวไทย เนื่องในวันขึ้นปีใหม่ 2532 ว่า
ความสามัคคีปรองดองเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน กับความรักใคร่เผื่อแผ่ช่วยเหลือกันฉันญาติพี่น้อง
สองประการนี้ คือคุณลักษณะสำคัญของไทย ที่ช่วยให้ชาติบ้านเมืองอยู่รอดเป็นอิสระ
และเจริญมั่นคง มาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
...
“ขั้นตอนทำทั้งหมด ไม่มีกาวทั้งชิ้นงาน ทุกอย่างผูกมัดติดตรึงกันโดยการร้อยด้วยเชือก หรือเส้นไหมเท่านั้น การล้อมเหรียญจะมีล็อกของเม็ดข้าว ข้าวเปลือกพระอาจารย์นำมาจากโรงสีใน จ.ระยอง และมีคนบริจาค ส่วนงบประมาณก็มาจากจิตอาสา ร่วมด้วยช่วยกันบริจาคด้วย” คุณผิงอธิบายพร้อมหยิบมาลาเมล็ดข้าวอย่างทะนุถนอม
หมื่นใจภักดิ์รักพ่อหลวง สวยงามและมีความหมายที่ทรงคุณค่า
สาเหตุที่ใช้เหรียญ 10 คุณผิงเปิดเผยว่า จริงๆ ใช้เหรียญกี่บาทก็ได้ เพียงแต่ความยาวของชิ้นงานเหมาะกับเหรียญ 10 พอดี และทำแล้วสวยที่สุดกว่าเหรียญอื่น ยิ่งถ้าเป็นเหรียญใหม่ก็จะยิ่งเงาสวย แต่เหรียญเก่าก็ทำได้ แต่ต้องขัดให้มาก ถ้าขัดไชไม่ไหวก็ไปแลกกับกองกษาปณ์ได้ ส่วนเส้นไหมที่ใช้เน้นสีขาวเพื่อแสดงความอาลัย และใช้ไหมญี่ปุ่นให้มีสีสันเล็กน้อยเพื่อความสวยงาม
...
มาลาเมล็ดข้าว มีความหมายทุกองค์ประกอบ ไม่ได้เป็นเพียงสัญลักษณ์แทนใจเพื่อระลึกถึงพระองค์ท่านเท่านั้น ยังสื่อความหมายถึงความรักและสามัคคีของคนทั้งชาติ และนำพาความสุขให้กับชีวิต
“มาลาเมล็ดข้าวมีองค์ประกอบ 3 สิ่งที่สำคัญ 1. เหรียญ หมายถึงในหลวงรัชกาลที่ 9 ของเรา ซึ่งเป็นศูนย์รวมจิตใจของคนไทยทั้งแผ่นดิน 2. เส้นไหม เป็นสิ่งรัดเมล็ดข้าวให้มั่นคง หมายถึง ศาสนาที่รัดรวมประชนเข้าไว้ให้เกิดความสามัคคีและความสงบสุข 3. เมล็ดข้าว เปรียบเสมือนประชาชนทั้งแผ่นดิน ความหมายรวมคือ หากคนไทยรัก สามัคคี เอื้ออาทรและมีน้ำใจต่อกัน โดยยึดพ่อหลวงของคนไทยทั้งเเผ่นดินเป็นศูนย์กลางจิตใจ ชีวิตก็จะพบแต่ความสงบสุข” คุณผิงกล่าวสรุป
ยามท้อ ข้ามผ่านปัญหาได้ เพราะความดีที่พ่อทำ 70 ปี เป็นต้นแบบ
คุณผิงยังเผยความรู้สึกกับผู้สื่อข่าวถึงมาลาเมล็ดข้าวชิ้นแรกในชีวิตที่ทำสำเร็จว่า ภูมิใจมาก ดีใจจนน้ำตาคลอ เพราะไม่คิดว่าจะทำได้สำเร็จ สำหรับวิธีการถักร้อยเมล็ดข้าวนั้น ไม่ยากและไม่ง่าย แต่ต้องใช้พลัง ความเพียร และความอดทนสุดๆ เนื่องจากตนทำธุรกิจส่วนตัวเป็นครูสอนเย็บกระเป๋าผ้า ควบคู่กับจัดกิจกรรมร้อยมาลาข้าว จำเป็นต้องเดินทางไป กลับระหว่างกรุงเทพฯ กับชลบุรี ตั้งแต่เดือน ส.ค. ทุกสัปดาห์ บางครั้งเหนื่อย ท้อ เพราะมีปัญหาต่างๆ รุมเร้า แต่สุดท้ายก็ก้าวข้ามผ่านมาได้ เพราะมีพ่อหลวงเป็นต้นแบบ
“เวลาเจอปัญหา จุกจิก ทำงานไม่ทัน เหนื่อยจนพลังกายกำลังลด ขับรถเข้ากรุงเทพฯก็รถติดมาก หันไปมองเห็นพระองค์ท่านกับเมล็ดข้าวเปลือกที่ถักล้อมพระองค์ท่านอยู่ ความเพียร ความอดทน กำลังใจกลับมาเต็มร้อยอีกครั้ง เพราะคิดได้ว่าพระองค์ท่านทรงงานเพื่อประชาชนมา 70 ปี ไม่มีวันไหนที่พระองค์ท่านท้อเลย เราทำงานแค่นี้จะท้อได้ยังไง” คุณผิงกล่าวด้วยน้ำตาคลอ
ตามรอยพ่อ ต่อรอยธรรม คนไทยควรน้อมนำปฏิบัติเพื่อชีวีที่มีสุข
ความประทับใจต่อในหลวง ร. 9 คุณผิงเล่าว่า ทุกครั้งที่อ่านหรือดูคลิปเรื่องราวของพระองค์ท่าน ทุกคำพูด หรือคำตอบที่พระองค์ท่านแนะนำให้ประชาชนนั้นมีแต่สิ่งที่ดี ไม่เคยตอกย้ำความผิด มีแต่สอนและแนะนำ สำหรับพระราชดำรัสของพระองค์ท่านที่น้อมนำมาใช้ในการดำเนินชีวิต คือ ความสามัคคี ซึ่งเห็นเป็นรูปธรรมจากกิจกรรมร่วมใจร้อยข้าวเพื่อพ่อ หากคนไทยรักและสามัคคีทุกอย่างบรรลุผลสำเร็จได้เสมอ
“งานรวมใจร้อยเข้าประสบความสำเร็จได้ และนำทูลเกล้าฯ ถวาย 2 รอบที่พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิตรอบแรก 3,200 ชิ้น มีทั้งหมด 16 ถุง ส่วนรอบสองทูลเกล้าฯ เมื่อวันที่ 18 ต.ค. เวลา 13.30 น. อีก 6,800 ชิ้น นั่นเป็นเพราะพระองค์ท่านสอนเสมอว่า คนไทยควรรักและสามัคคี แล้วงานก็จะประสบความสำเร็จอย่างที่เกิดขึ้นกับมาลาเมล็ดข้าว 1 หมื่นชิ้นนี้ที่จะนำมอบแด่ผู้มาวางดอกไม้จันทน์ที่เมรุมาศจำลอง หน้าพระลาน พระราชวังดุสิต แม้พระองค์เฝ้ามองดูลูกอยู่บนฟ้า แต่พระองค์ไม่ได้ไปไหน คำสอนของพระองค์จะทรงสถิตอยู่ในใจคนไทยทุกคนตลอดไป”
ขั้นตอนการทำมาลาเมล็ดข้าว
ทีมข่าวเฉพาะกิจไทยรัฐออนไลน์ รายงาน