เกริ่นไว้ตั้งแต่สัปดาห์ที่แล้วว่า ในช่วงเทศกาลปีใหม่ ทีมงานซอกแซกมีโอกาสไปเที่ยวชมพิพิธภัณฑ์มาถึง 2 แห่ง และได้เขียนถึงพิพิธภัณฑ์ “เหรียญกษาปณานุรักษ์” ของกรมธนารักษ์ไปเรียบร้อย
ส่วนแห่งที่สองอันได้แก่ “มิวเซียมสยาม” หรือพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้เจ้าเก่าซึ่งช่วงนี้กำลังจัดนิทรรศการ “ถอดรหัสไทย” นั้น หัวหน้าทีม ซอกแซกทิ้งท้ายไว้ว่าจะนำมาเขียนในสัปดาห์ต่อไป อันหมายถึงสัปดาห์นี้นั่นเอง
เพราะฉะนั้น เรามาเริ่มกันได้เลยครับ
จริงๆแล้วสาเหตุที่ทีมงานซอกแซกแวะไปที่พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ เป็นเพราะความตั้งใจที่จะไปไหว้พระที่ วัดโพธิ์ หรือ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม เป็นเบื้องต้น
จำได้ว่า เมื่อนั่งรถไฟฟ้าใต้ดินสายสีน้ำเงิน ไปขึ้นที่สถานีที่สวยที่สุดในอาเซียน อันได้แก่ สถานีสนามไชย แล้วนั้น พอโผล่ขึ้นไปปุ๊บก็จะเห็นกำแพงวัดโพธิ์ด้านใต้อยู่ติดกับสถานีและเดินไปอีกหน่อยเดียวก็ถึงพระวิหารพระพุทธรูปปางไสยาสน์ ที่ทีมงานตั้งใจจะไปกราบไหว้
ผลปรากฏว่า เมื่อโผล่ขึ้นมาจริงๆกลับพบเจอตึกอาคาร มิวเซียมสยาม ซึ่งเป็นอาคารของกระทรวงพาณิชย์เก่าแก่ อยู่ทางด้านซ้ายมือห่างออกไปแค่ 30 เมตรเท่านั้น
ถ้าท่านผู้อ่านจำได้ ทีมงานซอกแซกเคยเขียนถึงพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ไว้แล้ว ไม่ต่ำกว่า 2 ครั้ง ตั้งแต่ได้อาคารเก่าของกระทรวงพาณิชย์มาจัดทำเป็นพิพิธภัณฑ์แห่งการเรียนรู้ และจัดตั้ง สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ ขึ้นเมื่อ พ.ศ.2551 หรือ 12 ปีที่ผ่านมา
ทั้งเขียนถึงนิทรรศการหลักเรื่อง “เรียงความประเทศไทย” และนิทรรศการหมุนเวียนเรื่องต่างๆ ที่น่าสนใจบางเรื่อง
...
หลังจากนั้นก็ห่างเหินไปนานพอสมควร ไม่ได้แวะมาดูนิทรรศการหรือการแสดงที่มิวเซียมสยามอีกเลย
ทราบข่าวอยู่เหมือนกันว่า ทางพิพิธภัณฑ์ได้เปลี่ยนการแสดงจากชุด “เรียงความประเทศไทย” ซึ่งแสดงมาเกือบ 10 ปี มาเป็นการแสดงชุดใหม่ที่มีชื่อว่า “ถอดรหัสไทย” และเปิดแสดงนิทรรศการชุดนี้เมื่อปี 2561 ที่ผ่านมา
แต่ก็ยังไม่มีโอกาสแวะมาเยี่ยมชม แม้จะนั่งรถผ่านหรือเฉียดไปเฉียดมาอยู่หลายครั้ง
ดังนั้น เมื่อโผล่ขึ้นจากสถานีสนามไชย ก่อนจะออกเดินไปวัดโพธิ์ ทีมงานซอกแซกจึงมีมติเป็นเอกฉันท์ว่าควรจะแวะเข้าไปดูการแสดงชุดใหม่ของมิวเซียมสยามกันซะก่อน
เพราะนอกจากจะอยู่ห่างจากทางขึ้นทางลงสถานีเพียงไม่กี่สิบเมตรอย่างที่ว่าแล้ว ก็ยังเห็นผู้คนทั้งที่ขึ้นจากสถานีสนามไชยและที่มาโดยรถเมล์ และยานพาหนะอื่นๆ ต่างเดินเข้าไปในอาคารมิวเซียมสยามเป็นระยะๆแบบไม่ขาดสาย
ทีมงานซอกแซกจึงได้ตัดสินใจเดินตามมวลชน ทั้งหลายเข้าไป และใช้เวลาชั่วโมงเศษๆอยู่กับนิทรรศการถาวรชุด “ถอดรหัสไทย” ได้ทั้งความรู้ ความเพลิดเพลินและความตื่นตาตื่นใจ ตลอดจนความภาคภูมิใจที่เกิดมาเป็นคนไทยอย่างเปี่ยมล้น
นิทรรศการชุดนี้ใช้วิธีนำเสนอแบบง่ายๆ ใช้ภาษาง่ายๆแฝงไว้ด้วยอารมณ์ขันชวนให้ติดตามตั้งแต่ห้องแรกจนถึงห้องสุดท้าย
ดังเช่นห้องการแสดงต่างๆของชั้น 3 บนสุดที่เราจะต้องขึ้นไปดูก่อน เพราะเรื่องราวจะเริ่มต้นจากชั้นนี้ เขาก็ใช้ภาษาพื้นๆในการเรียกชื่อห้องต่างๆ
เริ่มจากห้อง “ไทยสถาบัน” “ไทยตั้งแต่เกิด” “ไทยแปลไทย” “ไทยรึเปล่า” “ไทยอลังการ” และ “ไทยแค่ไหน” เป็นต้น
โดยเฉพาะห้อง “ไทยตั้งแต่เกิด” ซึ่งเป็นห้องขนาดใหญ่พอสมควร มีการสร้างกราฟิกไว้ตรงกลางให้คนดูไปยืนอยู่รอบๆ พอเริ่มแสดง ก็จะมีภาพหรือวัสดุจำลองที่เป็นส่วนย่อของสิ่งสำคัญที่กำลังพูดถึงโผล่ขึ้นมาเป็นระยะๆ เป็นห้องที่ห้ามพลาดอย่างเด็ดขาด
เพราะเป็นการสรุปประวัติศาสตร์ไทย และความสำคัญของสถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ของไทยเอาไว้อย่างครบถ้วน
เริ่มต้นจากสุโขทัยเรื่อยมาจนถึงกรุงศรีอยุธยา และรัตนโกสินทร์ ก่อนจะจบลงในรัชสมัยของในหลวงรัชกาลที่ 9 สู่รัชกาลที่ 10
ช่วงที่กล่าวถึงพระมหากรุณาธิคุณของในหลวง ร. 9 ทั้งคำบรรยายและการแสดงกราฟิกที่ปรากฏอยู่ข้างหน้า ระคนกับเพลงสรรเสริญพระบารมี ดูแล้วน้ำตาแทบไหลเลยทีเดียว
ขยับลงมาชั้น 2 ก็จะมีชุด “ไทยดีโคตร” “ไทยชิม” “ไทยอินเตอร์” “ไทยวิทยา” “ไทยเชื่อ” “ไทย Only” “ไทยประเพณี” และตบท้ายด้วย “ไทยแชะ” ซึ่งเป็นห้องสำหรับใช้ถ่ายภาพไว้เป็นที่ระลึก มีเสื้อผ้ายุคต่างๆให้ยืมสวมใส่สำหรับแชะไว้ส่งไปลงโซเชียลอวดเพื่อนฝูง เป็นการส่งท้าย
ห้อง “ไทยชิม” จะรวบรวมภาพอาหารและสูตรอาหาร ตลอดจนวิธีปรุงเอาไว้อย่างครบถ้วน ไม่ว่าจะเป็น ผัดไทย, แกงเขียวหวาน หรือขนมหวานต่างๆ ที่ต้นกำเนิดอาจเป็นของต่างประเทศแต่ลงท้ายก็แปลงร่างเป็นไทยอย่างสมบูรณ์
อีกห้องที่น่าสนใจของชั้นนี้ได้แก่ “ไทย Only” รวบรวมข้าวของเครื่องใช้ ตลอดจนวัฒนธรรมประเพณีและวิถีปฏิบัติประจำวันที่น่าจะมีเฉพาะเมืองไทยเท่านั้น ยกตัวอย่างเช่น ข้าวแกง หรือกับข้าวใส่ถุงพลาสติกต่างๆ
...
ส่วนห้อง “ไทยเชื่อ” ก็รวบรวมได้ดี นำความเชื่อของคนไทยมาไว้รวมกันเต็มห้อง รวมทั้งรูปปั้น “นางกวัก” ใหญ่เบ้อเริ่ม
ห้อง “ไทยวิทยา” ว่าด้วยห้องเรียนแบบไทยๆยุคก่อนก็ทำได้เหมือน มีคนแวะนั่งโต๊ะเรียน นั่งอ่านหนังสือรอบละจำนวนมากๆ
ครับ! ทั้งหมดนี้เป็นเพียงหนังตัวอย่างบางส่วนของนิทรรศการ “ถอดรหัสไทย” ที่กำลังแสดงอยู่ที่มิวเซียมสยามขณะนี้ ถ้ามีเวลาอย่าลืมแวะไปดูกันบ้าง
นั่งรถไฟฟ้าใต้ดินสายสีนํ้าเงินไปลง สถานีสนามไชย เลยนะครับ แวะถ่ายรูปเช็กอินกับสถานีรถไฟใต้ดินที่สวยสุดในอาเซียนซะก่อนแล้วค่อยโผล่ขึ้นมิวเซียมสยามตามที่แนะนำไว้
วันที่ทีมงานของเราไปเป็นวันปีใหม่เขาให้ดูฟรี ไม่แน่ว่าวันนี้จะยังฟรีอยู่หรือเปล่า แต่ถึงจะเสียเงินบ้างก็คุ้มครับ...เชื่อแป้ง เอ๊ยเชื่อหัวหน้าทีมซอกแซกเถอะ!
"ซูม"