เปิดมุมมองศิลปะผ่านความคิดของ ดร.สังคม ทองมี ผู้อำนวยการศูนย์ศิลป์สิรินธร และประธานคณะกรรมการโครงการ Toyota Dream Car Art Contest ผู้ที่มองจินตนาการ ความคิดสร้างสรรค์ คือพื้นฐานของมนุษย์
ดร.สังคม ทองมี ผู้อำนวยการศูนย์ศิลป์สิรินธร ซึ่งเป็นประธานคณะกรรมการโครงการ Toyota Dream Car Art Contest ตั้งแต่ปี 2009 โดยอาจารย์เล่าให้ ทีมข่าวไทยรัฐออนไลน์ ฟังว่า ดีใจที่มีโอกาสเข้ามาเป็นหนึ่งในคณะกรรมการตั้งแต่เริ่มโครงการ ที่สำคัญนับเป็นพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นอันหาที่สุดมิได้แก่โครงการฯ เยาวชนไทย ที่ได้พระราชทานพระวโรกาสจาก สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธรฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระราชทานถ้วยรางวัลแก่ผู้ชนะการประกวด TOYOTA Dream Car Art Contest 2024 ในระดับประเทศ และก็ต้องขอขอบคุณทางโตโยต้าที่ดำเนินการจัดการประกวดเพื่อสนับสนุนและส่งเสริมความสามารถของเยาวชนไทยมาอย่างต่อเนื่อง
"ที่ผ่านมาได้เห็นผลงานของเด็กๆ รุ่นใหม่มานับหมื่นชิ้น สิ่งที่ดีใจคือ เด็กๆ รุ่นใหม่ให้ความสนใจในด้านศิลปะมากขึ้น เพราะศิลปะสามารถถ่ายทอดเรื่องราวความคิดของคนผ่านจากการรังสรรค์ผลงาน"
...
โดยในปี 2024 เป็นอีกหนึ่งปีที่เด็กๆ ให้ความสนใจ สมัครและส่งผลงานรถยนต์ในฝันของตัวเองเข้ามาร่วมกิจกรรมกับทางโตโยต้ามากถึง 4,500 ผลงาน ซึ่งการที่ได้เห็นเด็กๆ ส่งผลงานเข้ามาร่วมกิจกรรมอย่างล้นหลาม ถือได้ว่าเป็นอีกหนึ่งโครงการที่ประสบความสำเร็จอย่างมาก
"ก็ต้องขอขอบคุณทางโตโยต้าที่สนับสนุนและส่งเสริมความสามารถของเยาวชนไทย ส่งผลให้มีผลงานของเยาวชนไทย รวมถึงเข้าร่วมโครงการจำนวนมากเป็นอันดับ 1 ของโลก และยังเป็นประเทศเดียวที่ประสบความสำเร็จในการคว้ารางวัลใหญ่ระดับโลกมามากที่สุด"
ดร.สังคม กล่าวอีกว่า ตลอดระยะเวลาที่จัดโครงการมา เราได้เห็นพัฒนาการของเด็กไทยมาโดยตลอด ซึ่งความคิดสร้างสรรค์ผนวกกับจินตนาการสำคัญมากๆ ในอดีตเด็กไทยจะไม่ค่อยชอบคิดเชิงสร้างสรรค์ เพราะการถูกตีกรอบจากระบบการศึกษา
เราต้องยอมรับก่อนว่าในอดีต พวกเราไม่ค่อยได้ให้อิสระเสรีในกระบวนการจัดการเรียนการศึกษาที่ให้เขาเป็นตัวตนของตัวเอง หรือค้นหาเอกลักษณ์ อัตลักษณ์ของเขาได้อย่างไร ซึ่งกระบวนการของการตีกรอบนั้นเริ่มจากการเลี้ยงดู จนมาถึงการให้การศึกษา ทำให้เด็กไทยไม่ชอบคิด และอาจมีการลอกเลียนแบบ ทั้งที่การแสดงออกคือหัวใจของการพัฒนา
"แต่ในปัจจุบัน เราเริ่มเห็นกระบวนการความคิดสร้างสรรค์ของเด็กๆ เปลี่ยนไป เขาเริ่มกล้าคิด กล้าแสดงออกมากขึ้น เพราะเรามีพื้นที่เปิดกว้างและให้อิสระเสรีในทุกความคิดเชิงสร้างสรรค์ ซึ่งตัวนี้คือสำคัญมาก ถ้าเราย้อนไปดูประเทศพัฒนาแล้ว เขาจะไม่กังวลเรื่องความคิดเด็กๆ เลย เราจึงได้เห็นการแสดงออกของเด็กผ่าน ศิลปะแบบเอ็กซ์เพรสชันนิสม์ (Expressionism) ซึ่งไทยอาจจะมีน้อยกว่า แต่เรามีทักษะในงานศิลปะ นั่นก็หมายความว่าเราจะต้องพัฒนาตัวเอง และเปิดกว้างในแนวคิดให้มากขึ้น"
ขณะเดียวกันผมคิดว่าทุกวันนี้ครูสอนศิลปะโดยรวมมีการพัฒนาขึ้นมาก เด็กไทยมีศักยภาพทางนี้ ดูได้จากเวทีการประกวดภาพวาดจากหลายที่ รูปแบบ ความคิด มีอิสระเพิ่มขึ้น เรื่องของความคิดเราไปบังคับไม่ได้ ห้ามบังคับ ทำได้เพียงกระตุ้นให้เด็กเกิดความคิดสร้างสรรค์ขึ้นมาเอง เพราะมันไม่ใช่แค่ศิลปะ แต่ศิลปะคือสื่อที่ชัดเจนที่สุดที่จะกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ ถ้าเด็กทำได้เขาจะมั่นใจ และผลิตผลงานที่ไปปักธงไทยในเวทีระดับโลกได้ไม่ยาก
สำหรับการคัดเลือกผลงานรอบสุดท้าย และได้ 9 ผลงานในโครงการ Toyota Dream Car Art Contest 2024 ที่จะเป็นตัวแทนประเทศไทยปีนี้ ต่างจากผลงานปีที่ผ่านมาทุกปี เพราะการคัดเลือกอยู่ในโครงเดิม
แต่ว่าปีนี้จะมีความพิเศษ เราจะเน้นเรื่องแนวความคิดสร้างสรรค์ จินตนาการของเด็ก เป็นระดับแรก ที่สำคัญต่อมาคือเรื่องที่เด็กไทยจะขาดมาก คือเรื่องความเป็นตัวตนที่มีเอกลักษณ์ที่โดดเด่นเฉพาะตัว เราจะเน้นเรื่องนี้ ส่วนทักษะ ฝีมือ ไม่ต้องห่วง เด็กไทยเก่งมาก
โดยคณะกรรมการจะพิจารณากันอย่างละเอียดในทัศนะ มุมมองที่หลากหลาย จะมีความคิดทบทวนผลงานปีที่ผ่านมา นำมาเปรียบเทียบด้วยในเรื่องของแนวคิด เนื้อหาเรื่องราวเทคนิค จะต้องหาสิ่งที่มีความใหม่กว่าเดิม ความแปลก ในทุกด้าน
ทั้งนี้ ผมก็อยากเชิญชวนทุกคนไปชม 30 ผลงานศิลปะในโครงการ Toyota Dream Car Art Contest 2024 ที่จะถูกจัดแสดง ณ หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร ระหว่างวันที่ 21-31 ส.ค. 67 เพื่อให้ผลงานของเยาวชนไทย ได้เป็นที่รู้จักมากยิ่งขึ้น ที่สำคัญผมอยากให้เด็กๆ ที่สนในงานศิลปะ ลองไปชมผลงานที่ถูกรังสรรค์ด้วยจินตนาการของเพื่อนๆ เพื่อค้นหาแรงบันดาลใจให้กับตัวเอง
"เรื่องงานศิลปะนี่ถือเป็นเรื่องของจินตนาการ และความคิดสร้างสรรค์ เรียกได้ว่าเป็นพื้นฐานที่สําคัญของมนุษย์ และไม่ได้จำกัดแค่งานศิลปะเท่านั้น แต่ไปได้ทุกสาขาทุกอาชีพ และเราจะได้เห็นอะไรดีๆ จากความคิดเชิงสร้างสรรค์มากมาย ลองดูประเทศที่เจริญ ที่พัฒนาแล้ว เราจะได้เห็นคนประเภทนี้เป็นจำนวนมากที่ออกมาพัฒนาสังคมให้น่าอยู่มากขึ้น"
สำหรับผลการประกวดภาพวาดระบายสี รถยนต์ในฝัน โครงการ TOYOTA Dream Car Art Contest 2024 มีรายละเอียดังนี้
รุ่นระดับอายุไม่เกิน 8 ปี
รางวัลชนะเลิศ : ผลงานชื่อ รถโลกหอม โดย ด.ญ.ณกัญญา คงรักษาคุณ โรงเรียนเซนต์โยเซฟคอนเวนต์ จ.กรุงเทพฯ และสถาบันสอนศิลปะบ้านสีโป้ว สตูดิโอ สาขาจุฬาสามย่าน
รางวัลรองชนะเลิศ อันดับ 1 : ผลงานชื่อ รถต้นไม้ โดย ด.ญ.ชณัญชิฎา ชีวกานนท์ โรงเรียนกวงฮั่ว จังหวัดระยอง และสถาบันสอนศิลปะบ้านสีโป้ว สตูดิโอ สาขาชลบุรี
รางวัลรองชนะเลิศ อันดับ 2 : ผลงานชื่อ รถจรวดช่วยชีวิต โดย ด.ช.ธชย บุญปัญญาธนาชัย โรงเรียนอนุบาลเด่นหล้าเพชรเกษม จังหวัดกรุงเทพฯ
รุ่นระดับอายุ 8-11 ปี
รางวัลชนะเลิศ : ผลงานชื่อ Lunch Car for Children โดย ด.ญ.วริศรา สัมฤทธิ์ โรงเรียนอนุบาลวังสามหมอ จังหวัดอุดรธานี
รางวัลรองชนะเลิศ อันดับ 1: ผลงานชื่อ รถพลังงานแสงอาทิตย์ โดย ด.ช.ปรเมศวร์ ฮดฤาชา โรงเรียนมหาไถ่ศึกษา จังหวัดเลย และสถาบันสอนศิลปะบ้านสีโป้ว สตูดิโอ สาขาเลย
รางวัลรองชนะเลิศ อันดับ 2 : ผลงานชื่อ Nature Car โดย ด.ญ.เกศชฎาพร คุ้มบ้าน โรงเรียนสมคิดจิตต์วิทยา จังหวัดชลบุรี
รุ่นระดับอายุ 12-15 ปี
รางวัลชนะเลิศ : ผลงานชื่อ รถตะเพียนกู้ภัยพลังงานสะอาด โดย ด.ญ.ชวิศา ปาละมะ Global Indian International School จังหวัดปทุมธานี
รางวัลรองชนะเลิศ อันดับ 1 : ผลงานชื่อ รถไฟทางน้ำ พิทักษ์ความยากไร้ โดย ด.ญ.ศิชาพร นิ่มปาน โรงเรียนสระบุรีวิทยาคม จังหวัดสระบุรี
รางวัลรองชนะเลิศ อันดับ 2 : ผลงานชื่อ Little Whale โดย นางสาวสโรชา การจนารักพงค์ โรงเรียนอยุธยาวิทยาลัย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.