อ.ธรณ์ อธิบายปรากฏการณ์ "แมงกะพรุน" ท่วมทะเล ที่หน้าหาดท้ายเหมือง บอกทุกอย่างล้วนเกี่ยวข้องกับ "โลกร้อน"
วันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2567 ผศ.ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ นักวิทยาศาสตร์ทางทะเล และอาจารย์ประจำภาควิชาวิทยาศาสตร์ทางทะเล คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โพสต์ข้อความผ่านแฟนเพจ Thon Thamrongnawasawat โดยระบุว่า คลิปแมงกะพรุนท่วมทะเลที่หน้าหาดท้ายเหมือง ถ่ายจากโดรนกองทุนเต่าที่เพื่อนธรณ์ช่วยกันสนับสนุน
คลิปยาวเกินครึ่งนาที แมงกะพรุนยังไม่หมด คงพอบอกได้ว่าเยอะขนาดไหน คำถามคือทำไมเยอะปานนั้น?
ขอเริ่มจากแมงกะพรุนในคลิป เกือบทั้งหมดเป็นชนิดเดียวกัน ตัวใหญ่หน่อย โดนแล้วคัน แต่ไม่รุนแรงถึงขั้นแมงกะพรุนกล่องหรือหัวขวด
แต่แค่เห็นก็คงไม่มีใครอยากลงน้ำ เยอะปานนี้เหมือนแหวกว่ายกลางมหาสมุทรกะพรุน ข่าวว่าแมงกะพรุนเยอะในอันดามัน มีมาตั้งแต่ต้นเดือน มีหลายชนิด บางแห่งอยู่ใกล้ฝั่ง บ้างอยู่ไกลไปจนถึงเกาะสิมิลัน
คำอธิบายที่พอบอกได้คือเกี่ยวข้องกับปรากฏการณ์ IOD ที่ทำให้น้ำเย็นในอันดามัน ตอนพฤศจิกายน-มกราคม ธาตุอาหารจากที่ลึกถูกดันขึ้นมาในเขตตื้น เมื่อมีแดดจัด แพลงก์ตอนพืชเพิ่มจำนวนตามธาตุอาหาร ตัวอ่อนแมงกะพรุนที่กินแพลงก์ตอนพวกนี้จึงเพิ่มอย่างเร็ว
เมื่อแมงกะพรุนเด็กมีเยอะ โตขึ้นมาพร้อมกัน จึงกลายเป็นปรากฏการณ์แมงกะพรุนท่วมทะเล ไม่ได้เกี่ยวกับเภทภัย เตือนว่าแผ่นดินไหว ภูเขาไฟใต้น้ำระเบิด สึนามิ ก็อดซิลล่าบุก หรือใดๆ ทั้งสิ้น แมงกะพรุนท่วมทะเลยังเกี่ยวกับกระแสน้ำที่อาจพัดแมงกะพรุนมารวมกัน เพราะแมงกะพรุนว่ายได้นิดหน่อย แต่ไม่สามารถว่ายเป็นระยะไกลหรือกำหนดทิศทางตัวเอง ต้องไปตามกระแสน้ำ
...
แมงกะพรุนจึงเป็น Plankton ขณะที่ปลาเป็น Nekton ว่ายน้ำได้อิสระโดยไม่สนใจกระแสน้ำ ในอดีตมีปรากฏการณ์แมงกะพรุนแบบนี้เกิดขึ้นเป็นระยะ แต่ปีนี้เกิดหลายที่ หลายชนิด และบางจุดเยอะมาก IOD + โลกร้อน อาจทำให้มีอะไรแปลกๆ หลายประการ
หากเพื่อนธรณ์สงสัย เอะอะก็โทษโลกร้อน คงต้องบอกตามตรงว่า เสิร์ชหาข้อมูลปรากฏการณ์แปลกๆ ทีไร เจอแต่งานที่บอกว่าโลกร้อนกำลังส่งผลกระทบรุนแรง แทบทุกเรื่องในทะเลเข้าไปเกี่ยวข้องทั้งนั้น เพราะมหาสมุทรไม่เคยร้อนระดับนี้ เพราะปัจจัยและกระบวนการสิ่งแวดล้อมล้วนเกี่ยวข้องสัมพันธ์
เมื่อทะเลรองรับความร้อนมหาศาลของโลกมายาวนานจนรับไม่ไหว อะไรต่อมิอะไรก็ปะทุออกมา สุดท้าย แล้วลูกเต่ามะเฟืองจะเป็นไง? วันนี้ลูกบิ๊กมัมออกมาแล้ว 40+ ตัว กำลังจะลงทะเลคืนนี้ คำตอบคือแมงกะพรุนไม่กินเต่ามะเฟือง มีแต่เต่ากินแมงกะพรุน
เต่าน้อยจะพุ่งฝ่าออกไปกลางทะเล จากนั้นก็แฮปปี้ มีของกินลอยตุ๊บป่องอยู่มากมาย เต่ามะเฟืองจึงกลายเป็นสัตว์ที่ควบคุมปริมาณแมงกะพรุนดีที่สุด โลกร้อน แมงกะพรุนเยอะขึ้น เต่าน้อยลง ขยะเยอะขึ้น เต่ายิ่งน้อยลง เขียนเรื่องนี้มา 20-30 ปีแล้ว ก็ยังคงเขียนต่อไป อย่างน้อยก็มีเพื่อนธรณ์เข้าใจและมาช่วยสนับสนุน ไม่งั้นก็คงไม่มีโดรนตัวนี้ ไม่มีคลิปนี้ และไม่มีการเรียนรู้เรื่องราวใดๆ ครับ.
ขอบคุณข้อมูลจาก เฟซบุ๊ก Thon Thamrongnawasawat