28 พฤษภาคม 2566 ดวงอาทิตย์ตั้งฉากเหนือกะบะฮ์ แนะช่วงเวลาเช็ก "ทิศกิบลัต" หรือ "ทิศละหมาด" หันหน้าสู่เมืองมักกะฮ์ ประเทศซาอุดีอาระเบีย
วันที่ 25 พฤษภาคม 2566 มีรายงานว่า แฟนเพจ NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ ได้โพสต์ข้อความให้ความรู้เกี่ยวกับการหาทิศกิบลัต หรือ ทิศละหมาด ของชาวมุสลิม โดยระบุข้อความว่า 28 พฤษภาคมนี้ เชิญชวนชาวไทยมุสลิมเช็กกิบลัต (ทิศละหมาด)ในวันที่ดวงอาทิตย์ตั้งฉากเหนือกะบะฮ์
ทิศกิบลัต คือ ทิศที่หันไปยัง กะบะฮ์ เมืองมักกะฮ์ ประเทศซาอุดีอาระเบีย เมื่อเทียบกับตำแหน่งใดบนโลก ซึ่งอาจจะอยู่ทางทิศใดก็ได้ ถือเป็นทิศที่มีความสำคัญมากกับชาวมุสลิมทั่วโลก เนื่องจากทุกๆ ครั้งที่ปฏิบัติศาสนกิจ ชาวมุสลิมจะต้องหันหน้าไปยังทิศกิบลัตเสมอ หนึ่งในกฎเกณฑ์ของการละหมาดที่ถูกต้อง คือ การผินหน้าไปยังมัสยิดอัลฮารอม เมืองมักกะฮ์ ประเทศซาอุดีอาระเบีย ดังนั้น เป็นความจำเป็นที่มุสลิมทั่วโลกจะต้องรู้ว่าทิศกิบลัตอยู่ทางทิศไหนในพื้นที่ของตนเอง เพื่อทำการละหมาดได้อย่างถูกต้อง
การหาทิศกิบลัตนั้นไม่เป็นเรื่องยากสำหรับผู้อยู่อาศัยโดยรอบกะบะฮ์ ชาวมักกะ และพื้นที่ใกล้เคียง แต่สำหรับมุสลิมที่อยู่ในพื้นที่ที่ห่างไกล ข้ามน้ำ ข้ามทวีป เขาจะทราบได้อย่างไรว่าทิศไหนคือทิศกิบลัต? ด้วยเหตุผลนี้ นักวิชาการอิสลามตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันจึงได้คิดค้นวิธีการเพื่อกำหนดหาทิศทางกิบลัตที่แม่นยำ โดยใช้ความรู้ด้านภูมิศาสตร์และดาราศาสตร์ควบคู่กันในการกำหนด เพื่อคำนวณหาทิศกิบลัตสำหรับพื้นที่ห่างไกล เช่น การใช้เงาของดวงอาทิตย์ กลุ่มดาวต่างๆ และการสังเกตจันทร์เสี้ยว
...
หนึ่งในวิธีการที่ง่ายและแม่นยำ คือการสังเกตเงาของวัตถุ ในวันที่ดวงอาทิตย์ตั้งฉากเหนือกะบะฮ์ในช่วงประมาณ 12.00 น. ในวันและเวลาดังกล่าว ค่าเดคลิเนชันของดวงอาทิตย์จะเท่ากับค่าละติจูดของเมืองมักกะฮ์ เวลาเที่ยงวันของซาอุดีอาระเบีย (ดวงอาทิตย์ผ่านเส้นเมอริเดียนท้องถิ่น) ตรงกับเวลาประเทศไทยประมาณ 16.00 น. เนื่องจากเวลาของประเทศไทยจะเร็วกว่าซาอุดีอาระเบีย 4 ชั่วโมงในช่วงเวลานี้ชาวไทยมุสลิมสามารถใช้ในการหาทิศกิบลัตได้โดยการใช้วัตถุที่มีความยาว เช่น แท่งไม้ แท่งเหล็ก วางตั้งฉากทำมุม 90 องศากับพื้น บริเวณที่โล่งแจ้ง ในวันและเวลาข้างต้น และให้สังเกตเงาของวัตถุ ทิศกิบลัตจะอยู่ตรงข้ามกับเงาที่ทอดยาวมาจากวัตถุนั่นเอง
ชาวมุสลิมในประเทศที่มีกลางวันร่วมกับซาอุดีอาระเบีย จะใช้วันที่ดวงอาทิตย์ตั้งฉากที่กะบะฮ์ในการกำหนดหาทิศกิบลัตปีละ 2 ครั้ง คือ ประมาณวันที่ 27-28 พฤษภาคม และ 16-17 กรกฎาคมของทุกปี สำหรับปีนี้ วันที่ดวงอาทิตย์จะตั้งฉากที่กะบะฮ์จะตรงกับวันที่ 28 พฤษภาคม 2566 เวลา 16.16 น. ตามเวลาประเทศไทย ดังนั้น ชาวไทยมุสลิมจะสามารถกำหนดทิศกิบลัตได้ในวันและเวลาข้างต้นนี้.
ข้อมูลจาก แฟนเพจ NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ