ภูมิหลังทางประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรมของคนไท (ไม่มี ย.นะครับ) นับแต่ไทอาหม ไทใหญ่ ไทใต้คง ไทลื้อ ไทเขิน ไทยวน (ล้านนา) ไทดำ ไทขาว ลาว จ้วง ไทอีสาน และไทสยาม ส่วนหนึ่ง ในงานวิจัย ของอาจารย์ศิราพร ณ ถลาง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ใช้ “นิทาน”
(ชนชาติไท ในนิทาน แลลอดแว่นคติชนและวรรณกรรมพื้นบ้าน สำนักพิมพ์มติชน พ.ศ.2545)
ผมสะดุดใจหัวข้อไทเขิน (ไทในเมืองเชียงตุง เมืองเชื่อมแดนสิบสองปันนากับล้านนา สมัยหนึ่งเคยเป็นเมืองพี่เมืองน้องกับล้านนา) เรื่องนางไข่ฟ้า “หมาเก้าหาง” ด้วยปัญญาและความรัก
นี่คือ “เลิฟสตอรี่” ฉบับเมืองเหนือ ศัพท์แสงเฉพาะถิ่นหลายคำ ก็ต้องเดาเอา ในยามที่บ้านเมืองอย่างนี้ ผมขอคัดลอกมาให้อ่านกันแก้เหงา
มีตุ๊กกะต๊ะสองพ่อลูก พ่อตาย ลูกก็เอากะโหลกพ่อออกไปอยู่ป่า แล้วเอากะโหลกฝังไว้ใต้กระท่อม
วันหนึ่งไปเกี่ยวข้าว พบไข่ใบใหญ่ก็เอามาเก็บไว้ในบ้าน มีหญิงสวยงามออกจากไข่ มาหุงหาอาหารไว้ให้ทุกวัน เขามาแอบดูจึงรู้ ทั้งสองคนจึงได้เป็นผัวเมียกัน
เจ้าเมืองอยากได้เมียของเขา จึงเรียกไปทดสอบ เมียก็ช่วย ให้ชนะทุกครั้ง
เจ้าเมืองให้คนไปอยู่ในกลอง เอาไปฝากเขาที่บ้าน จึงแอบได้ยินว่าเมียห้ามเขากินไข่ทุกชนิด
เจ้าเมืองจัดงานและบังคับให้เขากินไข่ เมียปวดหัวต้องกลับไปสวรรค์ (อ่านถึงตอนนี้จึงรู้ว่านางในไข่ คือนางฟ้า) แต่ฝากแหวนไว้ให้กับหมาเก้าหาง
หมาช่วยพาเขาไปหาเมีย พอถึงแม่น้ำก็สั่งว่าถ้ามันตดห้ามหัวเราะ แล้วให้เกาะหางข้ามไป
แต่พอมันตดเขาก็หัวเราะ หางหมาก็ขาด จนเหลือหางเดียว ก็ข้ามได้
หมาตาย แมลงวันขอกินเนื้อหมา แล้วแนะทางให้ไปเมืองกากาก็ขอกินเนื้อหมาแล้วนำมาถึงเมืองอีแร้ง อีแร้งขอกินเนื้อหมา ก็ส่งไป จนหมดเขตเมือง
...
เขาแอบซ่อนไปในหางนกอะจ๊ะเลเล ถึงเมืองจุมปอน (เป็นอันว่า เมืองสวรรค์ที่นางไข่ฟ้าอยู่ ชื่อจุมปอน) แอบถอดแหวนใส่ลงไปในหาบน้ำ คนใช้หาบน้ำไปเทให้ลูกเจ้าเมือง แหวนก็เข้าสวมมือนาง
พอแม่นางให้ทหารไปตามเขามา และให้เลือกผู้หญิง 7 คนที่ใช้ ปานปิดหน้าว่าใครคือเมียของเขา เขาอธิษฐานให้แมลงวันมาช่วย แมลงวันมาเกาะมือของนาง เจ้าเมืองไม่เชื่อ ให้เลือกนางจากนิ้วคนละนิ้ว
แมลงวันมาช่วยอีก เจ้าเมืองจึงเชื่อ และให้รองเท้าวิเศษเหาะ ลงมา
เขาได้ฆ่าเจ้าเมือง (ก็เจ้าเมืองที่พยายามชิงนางไข่ฟ้าไปเป็นเมีย นั่นล่ะ) เขาได้ฆ่าเจ้าเมือง และเผาเมืองหมด
เขาสร้างเมืองใหม่ และทั้งสองก็ครองเมืองสืบมา
นิทานไทเขิน เรื่องนางไข่ฟ้า หมาเก้าหาง จบลงอย่างที่ฝรั่งว่า แฮบปี้เอนดิ้ง
ผมอ่านถึงตอนนางไข่ฟ้าออกจากไข่มา หุงหาอาหารให้พระเอกกินทุกวัน ทำให้นึกถึงเรื่อง “สังข์ทอง” ตอนออยู่ในหอยสังข์ แล้วแอบออกมาหุงหาอาหารให้พ่อแม่กิน นิทานของคนไท หลายๆเผ่าพันธุ์ ก็คละเคล้ากันอย่างนี้
อ่านบางเรื่องนึกถึงพระรถเมรี บางเรื่องนึกถึงนางมโนห์รา ฯลฯ แต่ที่ตรงกันก็คือ พระเอกนางเอกต้องรักกันจริงๆ และเป็นคนดี มีความกตัญญูรู้คุณ
แม้จะตกระกำลำบากแค่ไหน อย่างพระเอกในเรื่อง ถึงทีอับจน แต่ก็ยังมีหมาเก้าหางช่วย หมาตาย แมลงวัน กา กระทั่งอีแร้งก็ช่วย แล้วก็ฝ่าฟันไปได้ มีความสุขเกษมเปรมปรีดิ์ในตอนจบ
นิทานของไท ทุกเผ่าพันธุ์ คนดีไม่มีวันแพ้ คนดีไม่มีวันตาย โรคระบาดหรือศัตรูทางการเมืองก็เอาชนะไม่ได้
ผมสรุปอย่างนี้ เอาใจนายกฯประยุทธ์ให้ยืดอกสู้ต่อไปครับ หากท่านแพ้คนไทยก็ต้องแพ้ไปด้วยกัน.
กิเลน ประลองเชิง