กสม.ชมเปาะร่าง รธน.ใหม่ช่วยยกระดับองค์กร ส่งผลให้แก้กฎหมายเร็ว ด้าน "เตือนใจ" เตรียมคุยรัฐบาล หลังใช้นโยบายทวงคืนผืนป่า แล้วละเมิดสิทธิประชาชน
เมื่อวันที่ 13 ก.ค.59 คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) นำโดย นายวัส ติงสมิตร ประธาน กสม. กล่าวเนื่องในโอกาสครบรอบ 15 ปี สำนักงาน กสม. ระบุว่า 7 เดือน ที่ กสม.ชุดนี้เข้ารับหน้าที่ได้รับเรื่องร้องเรียนแล้วทั้งสิ้น 488 เรื่อง ในจำนวนนี้ที่มีการร้องเรียนมากที่สดเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับสิทธิชุมชนและฐานทรัพยากรธรรมชาติ 200 เรื่อง ซึ่ง กสม.ชุดนี้ค่อนข้างโชคร้ายเพราะเข้ามาในช่วงที่สถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ หรือไอซีซี กำลังพิจารณาจะปรับลดสถานะด้านสิทธิมนุษยชนของไทย เหตุจากหลักเกณฑ์ต่างๆ ของไทยไม่สอดคล้องกับหลักการปารีส โดยกสม.พยายามแก้ไขปัญหาต่างๆ อย่างเต็มที่แต่เนื่องหลายประเด็นเกี่ยวข้องกับกฎหมายที่อยู่นอกเหนืออำนาจหน้าที่ จึงไม่ทันต่อการพิจารณาปรับลดระดับของไอซีซี อย่างไรก็ตามในส่วนที่เกี่ยวกับหลักเกณฑ์ที่เป็นปัญหานั้น ร่างรัฐธรรมนูญฉบับที่จะมีการลงประชามติมีบทบัญญัติที่จะเป็นการแก้ไขปัญหาดังกล่าว และยกระดับสถานะของไทยเข้าสู่สากลได้ 100 เปอร์เซ็นต์ โดยสำนักงานฯ ได้ยกร่างพ.ร.ป.ว่าด้วยคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติที่บรรจุสาระตามที่องค์กรระหว่างประเทศเรียกร้องไว้ครบถ้วนแล้ว ส่วนการทำงานของ กสม.นอกจากเน้นการส่งเสริมและตรวจสอบแล้ว ปัจจุบันได้นำหลักการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท ตามหลักการปารีสมาใช้ด้วยหากคู่กรณีมีความสมัครใจ ซึ่งก็จะทำให้การแก้ไขปัญหาและเยียวยาผู้เสียหายทำได้รวดเร็วมากขึ้น
ทั้งนี้ นายวัส ยังชี้แจงกรณีตนเองระบุถึงโซ่ตรวน ที่มีการใส่ให้นักศึกษาคดีประชามติ เป็นกุญแจเท้า ว่า อยากให้อ่านคำชี้แจงของตนที่ออกมาเมื่อวันที่ 8 ก.ค.ในกรณีดังกล่าวอย่างละเอียดแล้วจะมีคำตอบ อ่านอย่างมีสติ ซึ่งตนบอกว่าเครื่องพันธนาการที่ใส่ให้นักศึกษานั้นไม่ใช่โซ่ตรวนอย่างที่มีการเรียกกัน แต่เขาเรียกว่ากุญแจเท้า โดยในคำชี้แจงตนไม่ได้บอกว่า การที่เจ้าหน้าที่ใส่กุญแจเท้านั้นเหมาะสมหรือไม่ แต่ระบุว่าคณะอนุกรรมการด้านสิทธิพลเมืองกำลังพิจารณาเรื่องนี้อยู่ ซึ่งในข้อเท็จจริง การจะใส่กุญแจเท้าผู้ต้องหาหลักการคือ 1.ต้องดูว่า ผู้ที่ใช้กุญแจเท้ากับนักศึกษามีอำนาจที่จะดำเนินการหรือไม่ ถ้าไม่มีก้ถือเป็นการละเมิดศักดิ์ศรีความเป็นมุนษย์ แต่ถ้ามีอำนาจแล้ว ขณะที่ควบคุมไปยังสถานที่ต่าง ๆ เช่นไปขึ้นศาลซึ่งต้องผ่านสาธารณชนอาจมีการบันทกภาพ ก็ควรมีการป้องกันไม่ให้มีการละเมิดศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ซ้ำสอง เหมือนเช่นในต่างประเทศ จะเห็นว่ามีการใช้ผ้าพันไม่ให้เห็นกุญแจมือซึ่งทำให้ผู้ต้องขังเสียหายน้อยลง โดยกรณีดังกล่าวคณะอนุกรรมการด้านสิทธิฯเมื่อทำการศึกษาแล้วเสร็จก็จะได้มีข้อเสนอไปยังรัฐบาล รวมไปถึงความเห็นของกสม.ต่อประกาศคสช.ฉบับต่างๆ ที่กสม.ห่วงใยว่าจะกระทบสิทธิประชาชน ขณะเดียวกันในประเด็นการเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบเสียหายจากเหตุความรุนแรงทั้งภาคใต้ และทางการเมือง ที่กฎหมายกำหนดการเยียวยาที่แตกต่างกัน กสม.ก็กำลังรวบรวมเพื่อที่จะจัดทำเป็นข้อเสนอแนะให้มีการแก้ไขกฎหมายเพื่อให้การเยียวยาเป็นมาตรฐานเดียวกัน
...
ด้าน นางเตือนใจ ดีเทศน์ ในฐานประธานอนุกรรมการด้านสิทธิชุมชนและฐานทรัพยากรธรรมชาติ ได้กล่าวถึงเรื่องร้องเรียน 200 เรื่องว่า ส่วนใหญ่เป็นการร้องเรียนนโยบายทวงคืนฝืนป่าของรัฐบาล ที่แม้รัฐจะมีเจตนาดีในการพิทักษ์ผืนป่า แต่ทำให้ประช่าชนเดือดร้อนผู้ที่อยู่มาก่อนกลายเป็นผู้บุกรุก มีตัวอย่างที่ จ.ระนอง กำลังมีการดำเนินคดีกับหญิงชราวัย 82 ปี จากเหตุให้ลูกหลานเข้าไปตัดต้นยางที่ล้มเพราะลมพายุในที่ดินของตัวเอง ผู้สูงอายุที่เป็นเจ้าของที่ดินในจังหวัดระนอง ถูกดำเนินคดีหลังจากลูกหลานตัดต้นยางที่ล้มจากลมพายุในที่ดินของตัวเอง หรือกรณีร่าง พ.ร.บ.แร่ ทาง กสม.มีข้อเสนอกับรัฐบาลว่า มีผลในเชิงลบกับสุขภาพประชาชนมากกว่าค่าภาคหลวงที่ได้ ซึ่งหลายกรณีทำให้ กสม.กำลังมีแนวความคิดว่า ที่จะจับเข่าคุยกับรัฐบาลเพื่อแก้ไขปัญหาเหล่านี้