ของขวัญ (ปีใหม่) จากใจธนาคารกรุงเทพ สำหรับเพื่อนคู่คิดมิตรคู่บ้าน เป็นหนังสือ เล่มสวย...ชื่อ เยาวราช ถนนมังกรไม่เคยหลับ นอกจากภาพงามๆ หลากมิติยังมีเรื่องเล่า...โดย “นายทองพับ” หรือผู้รู้ระดับกูรู ชื่อเผ่าทอง ทองเจือ ก็ยิ่งเพิ่มความน่าสนใจ
เยาวราช เป็นย่านชุมชนชาวจีนที่มีทุกอย่าง รวมอยู่ในแหล่งเดียวเสร็จสรรพ เป็นทำเลทองของการค้า สามารถประกอบธุรกิจได้แทบทุกชนิด
และ...ยังมีซอกมุมที่น่าสนใจ ให้เข้ามาค้นหาอีกมากมาย ยังมีบ้านเรือนและอาคารเก่าแก่ที่น่าค้นหา มีวิถีชีวิตประเพณีที่ยังไม่ตาย ผู้คนยังคงแลกเปลี่ยนค้าขายกันอย่างมีชีวิตชีวา
บรรยากาศการอยู่รวมกันของชุมชนชาวจีนเชื้อสายต่างๆ ที่อยู่อย่างรักใคร่กลมเกลียวกัน รวมถึงความภาคภูมิใจในเอกลักษณ์ของความเป็นจีน ตามวิถีเชื้อสายมังกรที่ดำรงสืบทอดมายาวนาน
ตัวอย่างตอนหนึ่ง...ถนนพระราชทานนาม ถนน 3 “ทรง”
เดินตรงจากถนนเยาวราช ไปถึงสี่แยกเฉลิมบุรี ย่านโรงงิ้วเก่าแก่ ปัจจุบันลาโรงไปหมดแล้ว แยกซ้ายมือ เป็นถนนทรงสวัสดิ์ หรือเรียกอีกชื่อว่า ซอยเฉลิมบุรี
ตรงไปเกือบสุดท่าน้ำ เป็นถนนสายสั้นๆ ตรงเข้าไปไม่ไกลนัก ขวามือเป็นที่ตั้งของวัดสัมพันธวงศาวรวิหาร หรือวัดเกาะแก้วลังการาม...วัดนี้แต่ก่อนมีคูคลองล้อมรอบเชื่อมต่อจากแม่น้ำเจ้าพระยา จึงเรียกกันว่าวัดเกาะ
พระอารามเก่าแก่แห่งนี้มีมาตั้งแต่สมัย อยุธยา ต่อมาเมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้า จุฬาโลก รัชกาลที่ 1 ทรงสถาปนาราชวงศ์จักรีขึ้น ทรงมีพระราชประสงค์จะทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาให้มั่นคงสถาพร
จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระบรมวงศานุวงศ์ทำการบูรณปฏิสังขรณ์วัดต่างๆ ใหม่หลายวัด
ในส่วนของวัดเกาะ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงพิทักษ์มนตรี พระนามเดิม “จุ้ย” ซึ่งมีศักดิ์เป็นพระเจ้าหลานเธอ ต้นราชสกุลมนตรีกุล ทำการบูรณปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่ทั้งวัด
...
แล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาขึ้นเป็นพระอารามหลวง พระราชทานนามว่า วัดเกาะแก้วลังการาม
ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 4 จึงทรงพระกรุณา โปรดเกล้าฯให้บูรณปฏิสังขรณ์ใหม่อีกครั้ง แล้วเปลี่ยนนามวัดใหม่ เป็นวัดสัมพันธวงศารามวรวิหาร
พงศาวดาร กล่าวไว้ว่า
ในคราวเทศกาลถวายผ้าพระกฐิน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 เสด็จฯถวายผ้าพระกฐินที่วัดสัมพันธวงศ์ และวัดปทุมคงคาราม โดยทางชลมารค เรือพระที่นั่งเทียบที่ศาลาท่าน้ำวัดเกาะ...
เยื้องๆกับวัดเกาะ เป็นที่ตั้งของเจียไต๋กรุ๊ป ต้นตำนานแห่งการค้าเมล็ดพันธุ์ผักในเมืองไทย ต้นตระกูลเริ่มจากแผงค้าขายเมล็ดพันธุ์ผักย่านวัดเกาะ ค่อยๆเก็บหอมรอมริบ จนเปลี่ยนจากเช่าแผงมาซื้อตึกแถว เปิดเป็นร้านเจียไต๋ ทำธุรกิจอย่างมั่นคงถาวร
สืบทอดกันจนถึงรุ่นที่ 3 กลายเป็นเจียไต๋ยุคใหม่ มีสายสัมพันธ์แนบแน่นกับธุรกิจในเครือซีพี เนื่องจากต้นตระกูลเป็นเครือญาติใกล้ชิดกัน
สุดถนนทรงสวัสดิ์ เป็นวงเวียนขนาดเล็ก ตรงต่อไปเป็นถนนทรงเสริม
นี่คือถนนสายที่สั้นที่สุดในกรุงเทพฯ ด้วยความยาวเพียง 20 เมตร ไปสิ้นสุดที่ท่าน้ำสวัสดี ซึ่งเป็นท่าเรือเล็กๆ ข้ามฟากไปยังอีกฝั่งของริมเจ้าพระยา ตรงไปขึ้นที่ท่าน้ำวัดทองธรรมชาติ ย่านคลองสาน ฝั่งธนบุรี
เล่ากันว่า ชาวจีนย่านเยาวราชยุคก่อน หลังจากเริ่มก่อร่างสร้างตัวเป็นปึกแผ่นขึ้นบ้างแล้ว เถ้าแก่จำนวนไม่น้อย นิยมซื้อบ้านหลังที่ 2 ไว้ทางฝั่งคลองสาน
วันทั้งวันทำมาค้าขายเคร่งเครียด ดีดลูกคิดขึ้นลงไปมา วันไหนยอดขายตก ลูกค้าไม่ค่อยเข้าร้าน ขืนอยู่ที่ร้านคงนอนไม่หลับทั้งคืน พอปิดร้านก็นั่งเรือข้ามฟากมานอนที่บ้านหลับสบายทั้งคืน ตื่นเช้ามาค่อยกลับไปค้าขายกันใหม่
จากวงเวียนเลี้ยวมาทางขวา เข้าสู่ถนนอีกสาย คือถนนทรงวาด 1 ใน 3 ถนนย่านเยาวราชที่มีชื่อนำหน้าว่า “ทรง” คือ ทรงสวัสดิ์ ทรงเสริม และทรงวาด
เหตุที่เรียกชื่อถนนนี้ว่า ทรงวาด เพราะเป็นถนนที่รัชกาลที่ 5 ทรงขีดเส้นร่างแนวถนนใหม่เพิ่มเติมลงบนแผนที่ เพื่อตัดถนนเพิ่มเติมขึ้นอีกในย่านเยาวราช บรรเทาปัญหาจากความแออัดของชุมชน ช่วยให้เข้าถึงพื้นที่ได้ง่ายขึ้น
ทั้งยังช่วยลดปัญหาความเป็นอยู่ที่ไม่ถูกสุขลักษณะ ถ้าเกิดไฟไหม้ก็จะได้สะดวกในการเข้าไปดับไฟ หรือให้การช่วยเหลืออื่นๆ
เริ่มจากถนนเจริญกรุง ย่านตลาดน้อย ผ่านหน้าวัดปทุมคงคารามราชวรวิหาร ใกล้กับท่าน้ำสวัสดี ลัดตรงไปตัดถนนราชวงศ์ไป ออกใกล้ท่าเรือราชวงศ์ ตลอดแนวถนนฝั่งซ้ายที่ติดกับแม่น้ำเจ้าพระยา มีท่าเรือขนส่งสินค้า รวมทั้งโกดังเก็บสินค้าของเอกชนอยู่หลายแห่ง
ถนนทรงวาด ถนนสายสั้นๆ จึงมีความสำคัญยืดยาว ยิ่งใหญ่ เป็นไปตามพระราช-ปณิธาน “ทรงวาด” ไปด้วยประการฉะนี้เอง.
O บาราย O