ในจำนวนลวดลาย เครื่องกังไสลายครามของจีน มากมายมีลายหนึ่งซึ่งเป็นที่นิยม คือลายแป๊ะเจี๊ยวเสี่ยวหงส์ แปลเป็นไทย ลายร้อยนกเคารพหงส์
วรินทราศรม เขียนไว้ในหนังสือ กังไสลายคราม (สำนักพิมพ์ พีวาทิน ปับลิเคชั่น จำกัด เครือต่วย’ตูน) ว่า ลายนี้ ปราชญ์ราชบัณฑิตจีน ประดิษฐ์คิดเขียนไว้แต่โบราณ
เมื่อครั้งเสด็จเยือน สวนอวี้หยวน เมืองเก่าของเซี่ยงไฮ้ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาส ราชนครินทร์ ทรงพระนิพนธ์ไว้
มีโรงงิ้วตกแต่งเพดานโดม ตกแต่งเป็นรูปนกนานาชนิด คารวะหงส์
หงส์เป็นนกในจินตนาการของจีน ถือเป็นเจ้าของนก มีรูปร่างประกอบด้วยส่วนของนก 5 ชนิดผสมกัน หัวเป็นไก่ฟ้า ปากเป็นนกแก้ว ขาเป็นนกกระเรียน หางเป็นนกยูง และลำตัวเป็นเป็ด
กล่าวกันว่า ลักษณะของนกทั้งห้า แสดงถึงความดี 5 ประการ คุณธรรม ยุติธรรม ศีลธรรม มนุษยธรรม และสัจธรรม
หงส์เป็นสัญลักษณ์ของเพศหญิง ถือกันว่าเป็นสัญลักษณ์ของจักรพรรดินี
ตรงข้ามกับมังกร สัญลักษณ์ของจักรพรรดิ (ชาย)
ความจริงหงส์มีทั้งเพศผู้เพศเมีย ตัวผู้เรียก หล่วงหงส์ หัวสีน้ำเงินหรือสีเขียว
หงส์ตัวเมีย หัวเป็นสีแดง
เชื่อกันว่าหงส์เป็นราชินีแห่งนก เป็นผู้ให้ความคุ้มครองแก่บรรดานกทั้งหลาย นกจึงต้องตอบแทนด้วยการเสียสละขนที่สวยที่สุดของตน ตัวละหนึ่งขน
หงส์จึงรวมเอาขนนกที่สวยที่สุดเอาไว้ในตัวเอง
เมื่อถึงวันเกิดของหงส์ นกทั้งหลายจึงต้องมาห้อมล้อม แซ่ซ้องอวยพร
นอกจากลาย ร้อยนกเคารพหงส์ ลายหงส์ยังแปลงเป็นรูปร่างต่างๆ
ลายหงส์ร่อนมังกรรำ หรือลายหงส์ตัวผู้หงส์ตัวเมีย บินฉวัดเฉวียนร้องเพลงด้วยกัน ลายนี้จีนเรียก หล่วงหงส์ห่วงเม้ง
ลายหงส์ร้องเพลงถวายพระอาทิตย์ เรียก หงเม้งเซี่ยงเอี๊ยง มีความหมายให้โลกสงบรุ่งเรือง เป็นการอวยพรให้เจริญก้าวหน้า มีความสามารถสูงขึ้น
ลายหงส์ดมดอกโบตั๋น หงห่วงโบวตั๋ว ลายหงส์กิเลน หลินหงกิ๊กเซี้ยง ลายมังกรกับหงส์ เล้งหงกิ๊กเซี้ยง ลายมังกรกับหงส์ เป็นลายสิริมงคล ที่มักเห็นในการ์ดแต่งงาน
วรินทราศรม บอกว่า ลายหงส์เหล่านี้ มีในเครื่องลายครามที่เป็นชุดน้ำชาจีน แจกัน ภาพแจกันใบใหญ่ ที่วรินทราศรม นำมาเป็นตัวอย่าง เป็นแจกันที่สั่งจากเมืองจีนมาจำหน่ายโดยทั่วไป
ไม่มียี่ห้อของห้างเขียนที่ก้น เป็นเครื่องลายคราม ที่เก่ากว่าของห้างที่สั่งมาขายในยุคเสาชิงช้า
ลายร้อยนกเคารพหงส์ มีให้เห็นน้อย ใบที่เขียนสวย เนื้อดีบริสุทธิ์ จึงมีราคาแพง ผู้น้อยที่มีความรู้เรื่องกังไสลายครามจีน มักหาไปกำนัลให้ผู้ใหญ่ที่นับถือ
ในเมืองไทย การแสดงความเคารพผู้ใหญ่ที่นับถือ มักใช้การก้มกราบ การกราบที่เท้า ดังตฤณ เคยเขียนไว้...การก้มกราบ แสดงว่า ผู้ที่กราบ...ลดอัตตาตัวเองเป็นศูนย์ นอกจากแสดงความเคารพ ยังฝึกการลดละอัตตาตัวเอง
บ้านเมืองของเรา ตอนนี้ ดูเหมือนจะหาคนที่ก้มกราบเท้าได้ น้อย...แสดงว่า อัตตาคนที่กราบใครไม่เป็น เพิ่มพูนมากกว่าคนสมัยก่อน
อัตตา...ที่เพิ่มพูนในแต่ละคน...นี่แหละ...เป็นต้นเหตุสงครามน้อยใหญ่ เมื่อหาคนที่ยอมรับกันไม่ได้ มีปัญหาก็ต้องหักหาญกัน ให้แหลกลาญไปข้างหนึ่ง
บางบ้านเมือง ดูจะหาหงส์ ที่มีคุณธรรมครบทั้งห้า...ให้บรรดาร้อยนกพันนก ไปรุมห้อมล้อมแสดงความเคารพไม่ได้
ที่มีคนชุมนุมรุมแช่งด่า...นั้นไม่ใช่หงส์จริง แต่เป็นแค่หงส์จำแลง แปลงร่างชั่วครั้งชั่วคราวเท่านั้น.
...
กิเลน ประลองเชิง