วันนี้ นายกฯแพทองธาร ชินวัตร แถลงนโยบายต่อรัฐสภาวันแรก เมื่อวานนี้ผมได้หยิบยกปัญหา “หนี้ครัวเรือน” และ “หนี้สาธารณะ” ที่นายกฯระบุในคำแถลงนโยบาย เป็นหนี้ครัวเรือน 16 ล้านล้านบาท หนี้สาธารณะ 11.64 ล้านล้านบาท รวมแล้วคนไทยวันนี้มีหนี้สูงถึง 27.64 ล้านล้านบาท คิดเป็น 153% ของจีดีพี แต่ไม่มีคำตอบจากนายกฯว่า รัฐบาลจะแก้ไขปัญหาหนี้ก้อนมหึมานี้ได้อย่างไร นอกจากให้ธนาคารรัฐและเอกชนปรับโครงสร้างหนี้ครัวเรือน แต่หนี้รัฐบาลยังไม่มีทางแก้
วันนี้ผมจะหยิบอีกหนึ่งปัญหาใหญ่ของชาติที่ นายกฯแพทองธาร ระบุไว้ในนโยบาย แต่กลับไม่มีการพูดถึงแนวทางที่จะแก้ไข ทั้งที่เป็นปัญหาบั่นทอนศักยภาพพื้นฐานของชาติ ดังนี้
“สังคมและเศรษฐกิจเราถูกท้าทายด้วยการเข้าสู่สังคมสูงวัยที่ เร็วกว่าระดับการพัฒนาประเทศ และเร็วกว่าประเทศอื่นในภูมิภาค โดยในปี 2566 ประเทศเริ่มเข้าสู่สังคมสูงวัยแบบสมบูรณ์ (Aged Society) นั่นคือ มีสัดส่วนผู้สูงอายุมากกว่าร้อยละ 20 ของประชากรทั้งหมด และ คาดว่าอีก 10 ปี จะเข้าสู่สังคมสูงวัยแบบสุดยอด (Super Aged Society) ในขณะที่ อัตราการเกิดลดลง คุณภาพและทักษะแรงงานของไทยส่วนใหญ่อยู่ในระดับตํ่า เยาวชนและประชากรวัยแรงงานมีความรู้อ่านออกเขียนได้ขั้นพื้นฐานตํ่ากว่าเกณฑ์ถึงร้อยละ 64.7 คะแนนวัดผล PISA ของเด็กไทยตํ่าสุดในรอบ 20 ปีทุกทักษะ นอกจากนี้ ยังมีเด็กและเยาวชนหลุดออกนอกระบบการศึกษามากกว่า 1 ล้านคน ยิ่งไปกว่านั้น คนไทยทุกช่วงวัยกำลัง เผชิญกับภาวะเครียดสะสมรุนแรงขึ้น คาดว่าขณะนี้มีผู้มีปัญหาสุขภาพจิตกว่า 10 ล้านคน สูงกว่าค่าเฉลี่ยโลก
กล่าวโดยสรุปคือ คุณภาพของคนไทยในวัยทำงานลดลงมากในขณะที่การเข้าสู่สังคมสูงวัย และภาระค่าใช้จ่ายของภาครัฐในการดูแลสวัสดิการและงบประมาณด้านสาธารณสุข มีแนวโน้มจะสูงขึ้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้”
...
ฟังข้อมูลจากปาก นายกฯแพทองธาร ชินวัตร เองแล้ว ก็ต้องนั่งอึ้งไปหลายนาที ข้อมูลนี้ชี้ชัดว่า “สังคมไทยเข้าสู่วิกฤติ” แล้ว คุณภาพแรงงานไร้ทักษะ การศึกษาตกตํ่าที่สุดในรอบ 20 ปี เด็กหลุดจากระบบการศึกษากว่า 1 ล้านคน เด็กที่ไม่ได้เรียนหนังสือกว่าล้านคน อนาคตจะเป็นอย่างไรคงไม่ต้องเดา ยิ่งน่าเป็นห่วงหนักก็คือ คนไทยกว่า 10 ล้านคนมีปัญหาสุขภาพจิต หมายความว่า คนไทยทุก 6 คนป่วยเป็นโรคจิต 1 คน สังคมไทยวิกฤติขนาดนี้แล้ว แต่ไม่น่าเชื่อว่า 10 เรื่องเร่งด่วนที่รัฐบาลจะทำทันที กลับไม่มีนโยบายแก้ไขเรื่องคนที่มีปัญหาแม้แต่ข้อเดียว ทั้งที่ คนคือหัวใจหลักในการสร้างชาติ ให้เจริญ
10 เรื่องด่วนที่ นายกฯแพทองธาร ระบุว่าจะทำทันที เช่น ปรับโครงสร้างหนี้ทั้งระบบ ลดค่าพลังงานและสาธารณูปโภค นำเศรษฐกิจใต้ดินขึ้นมาบนดิน (เพิ่มหวยบนดิน) เร่งกระตุ้นเศรษฐกิจ โดยแจกเงินดิจิทัลคนละ 10,000 บาท ส่งเสริมการท่องเที่ยวด้วยการสร้าง “บ่อนกาสิโน” เอ็นเตอร์เทนเมนต์คอมเพล็กซ์ ไม่มีเรื่อง “การสร้างคุณภาพคน” เลย
เขียนเรื่องนี้แล้วก็อดคิดถึง นายลอว์เรนซ์ หว่อง นายกฯใหม่สิงคโปร์ ที่ผมเคยเขียนถึงนโยบาย New Singapore Dream ของเขาไม่ได้ สิงคโปร์วันนี้เจริญกว่าไทยจนไม่เห็นฝุ่น การศึกษาก็เป็นเลิศในโลก แต่นายกฯสิงคโปร์ก็ยังเน้น 4 เรื่องสำคัญ ที่เป็น “ความฝันใหม่ของชาวสิงคโปร์” คือ เศรษฐกิจ ครอบครัว การศึกษา ที่อยู่อาศัย ในขณะที่ นายกฯไทย แถลงเอง เด็กไทยหลุดจากระบบการศึกษากว่า 1 ล้านคน แต่กลับไม่ทำอะไรเลย ในขณะที่ นายกฯหว่อง มีนโยบาย ส่งเสริมให้คนอายุ 40 ปีขึ้นไปที่ทำงานอยู่ ให้เรียนเพิ่มเพื่อ Upskill ตัวเองรับโลกอนาคต โดยรัฐบาลจ่ายเงินเดือนให้ระหว่างลาเรียน แค่คิดเราก็แพ้เขาแล้ว ไม่รู้อนาคตประเทศไทย จะเป็นอย่างไร ถ้าเรามีแต่หวย บ่อน ท่ามกลางแรงงานที่ไร้ทักษะ การศึกษาตํ่า เด็กไม่ได้เรียนหนังสือมากขึ้น แค่คิดก็ผวาแล้วครับ.
“ลม เปลี่ยนทิศ”
คลิกอ่านคอลัมน์ “หมายเหตุประเทศไทย” เพิ่มเติม