นโยบายใหญ่ “รัฐบาลใหม่”... สร้างประเทศไทยเป็นแผ่นดินศานติสุข ถามว่า “แผ่นดินศานติสุข” เป็นไฉน? คำตอบก็คือการที่คนไทยทุกคนพ้นจากความยากจน อยู่เย็นเป็นสุข และอยู่ร่วมกันอย่างสมดุล ทั้งระหว่างคนกับคนและคนกับสิ่งแวดล้อม
เมื่อสมดุล...ก็สงบ เป็นปกติสุขและยั่งยืน
ศ.นพ.ประเวศ วะสี ราษฎรอาวุโส เปิดมุมมองชวนให้คิดด้วยความปรารถนาดีจากราษฎรชราคนหนึ่งอีกว่า...“แผ่นดินศานติสุขออกแบบได้”
โดยดูตัวอย่างระบบร่างกายมนุษย์ ร่างกายมนุษย์มีเซลล์เป็นล้านๆและอวัยวะต่างๆมากมายหลากหลายสุดประมาณ แต่บูรณาการกันอย่างสมบูรณ์เมื่อมีบูรณภาพก็มีดุลยภาพ
เมื่อมีความสมดุลก็สงบเป็นปกติสุขหรือสุขภาพดีและอายุยืน
ฉะนั้น “ประเทศไทย” ที่เป็นแผ่นดินศานติสุขคือ ประเทศไทยที่มีบูรณภาพและดุลยภาพ โดยทุกภาคส่วนบูรณาการกันอย่างสมบูรณ์
“กุญแจ” คือ “บูรณาการ” หรือ...พัฒนาอย่างบูรณาการ
“ทุกภาคส่วนต้องบูรณาการกัน ไม่ใช่ทำแบบแยกส่วนเป็นเรื่องๆ” ศ.นพ.ประเวศ ว่า
...
ประเทศไทยมี 9 ภาคส่วนหรือระบบคือ...พื้นที่แผ่นดินไทย, ระบบการเมือง, ระบบรัฐทั้งพลเรือนและกองทัพ, ระบบธุรกิจและระบบการเงิน, ระบบการศึกษา, ระบบศาสนาและวัฒนธรรม, ระบบสุขภาพ, ระบบประชาสังคม, ระบบการสื่อสาร
ทั้งหมดเป็นทรัพยากรเพื่อการพัฒนาอันมหาศาล แต่ที่แล้วมาพัฒนาแบบแยกส่วนต่างคนต่างไป ต่อไปต้องบูรณาการกันโดยมี พื้นที่เป็นตัวตั้ง...ที่แล้วมาเอาหน่วยงาน ประเด็น และเทคนิคเป็นตัวตั้ง จึงแยกส่วน ต่อไป ต้องพัฒนาพื้นที่อย่างบูรณาการ ประดุจพื้นล่างของบ้าน
เหลืออีก 8 ระบบต้องบูรณาการกับพื้นที่ และ เชื่อมโยงกันประดุจฝาบ้าน ซึ่งเราก็จะมีบ้านประเทศไทยที่คนไทยอยู่อย่างมีความสุข
พื้นที่คือฐานของประเทศ...ประกอบด้วย หมู่บ้าน หรือชุมชน ตำบล อำเภอ จังหวัด ทุกพื้นที่มีองค์กรจัดการ คือ...ชุมชนองค์กรชุมชน...ตำบล อบต. หรือเทศบาล...อำเภอ องค์กรอำเภอ...จังหวัดอบจ.
ตอกย้ำหลักการกระจายอำนาจและสนับสนุนให้ทุกพื้นที่สามารถพัฒนาอย่างบูรณาการ 8 มิติเชื่อมโยงอยู่ในกันและกัน
ไล่เรียงกันไปตั้งแต่...เศรษฐกิจ–จิตใจ–สังคม–สิ่งแวดล้อม–วัฒนธรรม–สุขภาพ–การศึกษา–ประชาธิปไตย โดยมีการสร้างสัมมาชีพเต็มพื้นที่เป็นจุดคานงัด
เมื่อทั้ง 8 มิติ บูรณาการกัน และทุกครอบครัวมีสัมมาชีพ ก็หายจนหมดทั้งประเทศ และอยู่เย็นเป็นสุข ประเด็นสำคัญมีว่าอีก “8 ระบบ” ต้องเชื่อมโยงกับพื้นที่...ทั้งประเทศก็จะบูรณาการกันทุกมิติและทุกระบบ
ศ.นพ.ประเวศ บอกอีกว่า เมื่อคนทั้งประเทศหายจนก็จะมีอำนาจซื้อมาก เศรษฐกิจมหภาคก็จะเติบโตและมั่นคง เพราะอยู่บนฐานของเราเอง นี่คือระบบ “เศรษฐกิจบูรณาการ”
ต่อเนื่องลงลึกในรายละเอียด...วิธีบริหารนโยบาย นับหนึ่งจาก...นายกรัฐมนตรีมีคณะกรรมการนโยบาย ตามข่าวจะมีนายแพทย์พรหมินทร์ เลิศสุริย์เดช หรือหมอมิ้ง เป็นประธาน ก็นับว่าเหมาะสมเพราะเป็นคนมีปัญญาและประสบการณ์สูง
ถัดมา...คณะกรรมการนโยบายทำการสื่อสารให้คนไทยรู้ความจริง และมี ความมุ่งมั่นร่วมกัน ที่จะสร้างประเทศไทยให้เป็นแผ่นดินศานติสุข ความมุ่งมั่นร่วมกันจะมีพลังประดุจแสงเลเซอร์
สาม...คณะกรรมการนโยบายทำความเข้าใจในการพัฒนาอย่างบูรณาการกับ ครม. รัฐมนตรีทุกคนควรจะไปสัมผัสพื้นที่ให้ทุกคน รู้ความจริงของแผ่นดินไทย
“คนไทยไม่รู้ความจริงของแผ่นดินไทย เพราะการศึกษาที่เอาวิชาเป็นตัวตั้งไม่ได้เอาความจริงเป็นตัวตั้ง การที่คนไทยไม่รู้
ความจริงของแผ่นดินไทยเป็นปัญหาใหญ่ที่สุดของชาติ เพราะเมื่อไม่รู้ความจริงก็ทำให้ถูกต้องไม่ได้ ชาติจึงวิกฤติ และออกจากวิกฤติไม่ได้”
แน่นอนว่า “ระบบการศึกษา” ต่อจากนี้ไป จะต้องทำให้คนไทยรู้ความจริงของแผ่นดินคือ ระบบการศึกษาที่บูรณาการกับพื้นที่
นั่นก็คือ...ออกระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ซึ่งบางทีก็เรียกว่าคำสั่งนายกรัฐมนตรี ทำนองคำสั่งที่ 66/2523 ที่มีผลยุติการสู้รบระหว่างคนไทยด้วยกันทันที
ถ้าออกคำสั่งเชิงนโยบายและยุทธศาสตร์ได้ดียุติวิกฤติชาติได้
ยกร่างระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยนโยบายสร้างประเทศไทยให้เป็นแผ่นดินศานติสุขนี้แสดงหลักคิด นโยบาย ยุทธศาสตร์ การปฏิบัติ การสนับสนุนการปฏิบัติ
ทำนองคำสั่ง 66/2523 ที่เขียนดีมาก
จากนั้น...คณะกรรมการนโยบายติดตามให้มีการปฏิบัติ ช่วยแก้ไขอุปสรรคขัดข้อง ประเมินผลการปฏิบัติ เป็นข้อมูลย้อนกลับมาปรับกระบวนการอย่างต่อเนื่อง
ทำให้ทุกอย่างดีขึ้นเรื่อยๆจนประเทศไทยเป็นแผ่นดินศานติสุข
เอาเป็นว่า...กระบวนการร่วมสร้างประเทศไทยให้เป็นแผ่นดินศานติสุขนี้คือ กระบวนการเรียนรู้ร่วมกันในการปฏิบัติ หรือ “PILA (Participatory Interactive Learning through Action)” ของคนไทยทั้งชาติ
...เป็นกระบวนการเรียนรู้ที่ทรงพลังในการเปลี่ยนแปลงขั้นพื้นฐาน (Transformation) ในทุกมิติ ที่ยิ่งทำ
คนไทยยิ่งรักกันมากขึ้น เพราะมีความเสมอภาค และภราดรภาพ...จะเชื่อถือไว้วางใจกันมากขึ้น...จะฉลาดขึ้นและฉลาดร่วมกัน
เกิดปัญญาร่วม (Collective wisdom) นวัตกรรมและอัจฉริยภาพกลุ่ม (Group genius)...ทั้งหมดเป็นพลังมหาศาล ที่จะฝ่าอุปสรรคทุกชนิดไปสู่ความสำเร็จ...คนทั้งหมดจะมีความปีติสุข ประดุจบรรลุนิพพาน
เชื่อหวังเป็นอย่างยิ่งว่า...กระบวนการทั้งหมดข้างต้นนี้จะพลิกโฉมประเทศไทยโดยสิ้นเชิง และต่อไปจะไม่มีอะไรที่ “คนไทย” และ “ประเทศไทย” จะทำไม่ได้
สำคัญเพียงว่า “กุญแจ”...อยู่ที่ คณะกรรมการนโยบายของสำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี ผมขออวยพรให้ “รัฐบาลใหม่” และ “คนไทย” ประสบความสำเร็จครับ.
คลิกอ่านคอลัมน์ "สกู๊ปหน้า 1" เพิ่มเติม