เมื่อจะว่ากันถึงชีวิตรักของฮ่องเต้เฉียนหลง ฮ่องเต้ผู้ทรงมีพระอายุยืนที่สุดของจีน (88 ปี) ด้วยสำนวนของ “เล่าชวนหัว” (ร้อยเรื่องราวแมนจู สำนักพิมพ์คุณธรรม พ.ศ.2555)
ทรงมีราชินีสามองค์ นางสนมสิบหกองค์ เมียหลวงที่ทรงได้จากการไปเที่ยวนอกวัง นับไม่ถ้วน
ราชินีองค์แรก ราชินีฟู่ฉา (1712-1748) แต่งกับเฉียนหลง ปี 1727 มีโอรสองค์ชาย 2 ปี 1730 ได้เป็นรัชทายาท แต่เสียชีวิตเมื่ออายุได้แค่ 9 ปี มีโอรสองค์ชาย 7 เมื่อปี 1746 แต่เสียชีวิตด้วยโรคหัดเมื่อปี 1748
พระโอรสตายถึงสองคน ทั้งฮ่องเต้ ทั้งฮองเฮา เสียพระทัยมาก ฮ่องเต้ชวนฮองเฮาไปเที่ยวให้หายเศร้าถึงมณฑลชานตง พักผ่อนบนดอยไท่ซาน จนทรงพระสำราญ
เที่ยวกลับเปลี่ยนบรรยากาศเป็นทางเรือ เรื่องไม่น่าเชื่อก็เกิดความสำราญที่เพิ่งมี กลายเป็นเรื่องร้าย
บรรยากาศในลำน้ำเป็นใจ หรือกระไรไม่รู้ ฮองเฮาระแคะระคายฮ่องเต้ทรงแอบไปสนุกกับพระกิ๊กคนใหม่
คนระดับฮ่องเต้จะทรงมีพระกิ๊กอีกสักกี่คน ไม่ใช่เรื่องแปลก แต่ความแปลกอยู่ที่พระกิ๊กคนนี้ เป็นคนใกล้ตัวฮองเฮามาก ท่านผู้หญิงฟู่เหิง เมียคุณชายฟู่เหิง น้องชายฮองเฮาเอง
ฮองเฮารู้เข้าก็เกิดโรคลมเพชรหึง บึ่งเข้าหาฮ่องเต้ ตอนที่ทรงเสวยน้ำจัณฑ์ได้ที่ เล่าชวนหัวเล่าตอนนี้ว่า ฮองเฮาทรงใช้สำนวนผู้ดีบริภาษ ฮ่องเต้ลดชั้นเป็นพระยา (เทครัว) ได้ไง?
ฮองเฮาทรงเผลอลืม คนระดับฮ่องเต้ไม่ว่าใคร ก็ด่าไม่ได้ เฉียนหลงไม่ตอบ แต่ตบฉาดฮองเฮาวิ่งหนี ฮ่องเต้วิ่งไล่ เรื่องนี้พงศาวดารจีนบันทึกว่า ฮองเฮาจมน้ำตาย
แต่ไม่บอกว่า เหตุเกิดเพราะถูกใครไล่จนตกเรือ ไม่มีบันทึกต่อว่า คนอย่างฮองเฮาตกน้ำต่อหน้าต่อตาคนทั้งขบวนเรือ ทำไมจึงไม่มีใครสักคน กระโดดน้ำลงไปช่วย
ฮองเฮาตายไม่เป็นคดี เพราะถือกันว่าเป็นเรื่องส่วนพระองค์
...
อ่านประวัติชีวิตรักเฉียนหลง ฮองเฮาสามองค์ สนมสิบหกองค์ พระกิ๊กอีกไม่นับ รวมเรื่องน้องสะใภ้ฮองเฮาพระกิ๊กองค์ต้นเรื่อง...ก็คงคิดกันไปตามประสามนุษย์ในโลกว่า
ฮ่องเต้เฉียนหลงทรงมีพระความรักทั้งแบบเรี่ยราด และแบบเกรี้ยวกราดตามประสาผู้ทรงอำนาจทั่วไป
แต่ถ้าย้อนไปอ่านประวัติวิถีชีวิตชาวแมนจู ความคิดนี้อาจเปลี่ยนไปเลย
แมนจูเป็นชนเผ่าเร่ร่อนมีสี่เผ่าใหญ่ ต้นตระกูลเฉียนหลงเกิดใน ห้าเผ่าย่อย ไม่ว่าหญิงชายล้วนเดินเก่ง วิ่งเก่ง ขี่ม้าเก่ง และสู้รบเก่ง เพื่อความอยู่รอด ท่ามกลางภูมิประเทศนอกด่านกำแพงเมืองจีนที่กันดารและยากไร้
ทั้งตลอดเวลายังต้องคอยต่อสู้กับชนเผ่าต่างๆ ไม่ว่าการแย่งชิงอาหาร และการแย่งชิงผู้หญิง
ลูกผู้ชายแมนจูคล้ายมองโกล นิยมฉุดผู้หญิงเผ่าอื่นมาเป็นเมีย โดยไม่เลือกลูกเขาหรือเมียใคร ยิ่งมีสามีแล้วและมีลูกดก ถือเป็นแม่พันธุ์ที่ดี ถือเป็นสตรียอดนิยม ผู้ชายต้องการเป็นที่สุด
หากผู้ชายในตระกูลตาย มีธรรมเนียมผู้ชายในตระกูลเดียวกัน ต้องรีบเสนอตัวเป็นเจ้าของ เพื่อป้องกันไม่ให้เป็นของชายตระกูลอื่น หรือเผ่าอื่น
ฝ่ายหญิงเองก็ยินยอมพร้อมใจ ชื่นชมผัวคนใหม่ ไม่ว่าคนที่เพิ่งไปฉุดหรือไปรับเซ้งต่อมา ว่าเป็นยอดชาย
คำดูแคลนทำนองว่า “ชู้” ไม่มีในสารบบแมนจู
ก็เมื่อรู้ว่านี่เป็นวิถีธรรมเนียมนิยมของชนเผ่าหนึ่ง เรื่องที่ฮ่องเต้ เฉียนหลงจะไปแอบมีกิ๊ก เป็นน้องสะใภ้เมีย...ในมุมมองฮองเฮา ผัวนอกใจเป็นเรื่องเลวร้าย แต่ในมุมมองของแมนจู นี่คือวิถีของลูกผู้ชายตัวจริง
ใครหนา? อ๋อ! นึกได้แล้ว โสกราตีส นักปราชญ์กรีก พูดไว้ราวสองพันห้าร้อยปีที่แล้ว “ไม่มีสิ่งใดดีหรือเลว ความคิดทำให้เป็นเช่นนั้น”
คิดได้เสียอย่างนี้ ก็นึกรักฮ่องเต้เฉียนหลงขึ้นมาจับใจ เสียดาย เผลอไปหลงนินทาท่านเสียเป็นนาน.
กิเลน ประลองเชิง