เรื่องต่อไปนี้ เอาเค้ามาจากหนังสือ เรื่องง่ายๆความหมายดีๆ (สุริยเทพ ไชยมงคล สำนักพิมพ์อินสไปร์) ผมเคยเขียนไปหลายครั้ง ครั้งนี้ขอเขียนใหม่ ให้เป็นเรื่องนิทาน อ่านกันเพลินๆครั้งหนึ่งนานมาแล้ว
จะนานแค่ไหน...ก็แค่สมัยที่มนุษย์ยังไม่มีเครื่องไฟฟ้าใช้ น้ำแข็งก็ยังไม่มี ชาวประมงสเปนใช้เรือใบจับปลาซาร์ดีนจากทะเลลึกได้มากมาย ก็แล่นใบเข้าฝั่ง
ปลาซาร์ดีนในตลาด แบ่งเป็นสองชนิด ชนิดแรกมีมาก ปลาตายขณะถูกขังในกระชัง ราคาจะถูกกว่า
ชนิดที่สอง ปลาซาร์ดีนเป็น ลูกค้าชอบ แม้ราคาจะแพงกว่าปลาตายสิบเท่า ก็จะแย่งกันซื้อ
ปัญหาของชาวประมง จะทำอย่างไรให้ได้ปลาซาร์ดีนเป็นๆ มาขายในตลาด เพราะถ้าทำได้ หมายถึงกำไรที่จะได้เพิ่มขึ้น
ชาวประมงพยายามคิดหาวิธีต่างๆก็ยังหาไม่ได้
นานหลายปี ชาวประมงคนหนึ่งจึงพบวิธี เขานั่งดูปลาซาร์ดีนในกระชังใส่น้ำขังปลา...หลายตัว ที่อยู่กันอย่างสงบ ไม่ค่อยแหวกว่าย หรือเคลื่อนไหวช้าๆมักจะตายไปก่อน
ส่วนปลาตัวที่ขยันว่าย เวียนวนไปมา แม้จะตายก็ตายช้า มีจำนวนน้อยที่ยังไม่ตาย
ในที่สุดเขาก็ตัดสินใจเอาปลาแคตฟิช คู่แค้นของปลาซาร์ดีน เลือกขนาดกลางสองสามตัวใส่ในกระชังขังปลาซาร์ดีน
ปลาแคตฟิชเป็นปลาไร้เกล็ด มีหนวดรอบปาก จำพวกปลากดปลาดุก ซึ่งมีทั้งขนาดใหญ่ยักษ์ ลงมาถึงตัวเล็ก
ทันทีที่ปลาแคตฟิชลงกระชัง มันก็สนุกสนานกับการว่ายไล่กินปลาซาร์ดีน กินตัวนี้แล้วก็กินตัวนั้น ปลาซาร์ดีนที่เคยว่ายช้าๆ ก็ต้องเร่งว่ายให้เร็ว
ตัวไหนเร็วกว่าก็อยู่รอด
ช่วงเวลายาวนาน จากจุดจับปลากลางทะเลมาถึงฝั่ง ผลมหัศจรรย์ก็ตามมา
ปลาซาร์ดีนแม้ถูกปลาแคตฟิชกินไปหลายตัว แต่ปลาส่วนใหญ่ ที่อยู่รอดได้ ยังเป็นปลาเป็นๆ
ขายได้ในราคาปลาสดทุกตัว
มีคำอธิบาย ความหมายดีๆของเรื่องง่ายเรื่องนี้ว่า เมื่อมีแรงกดดัน ถ้าอยากจะมีชีวิตอยู่รอดต่อไปได้ คนเราก็ต้องจำเป็นขยันให้มากขึ้น
...
และเมื่อเราขยันมากขึ้น เราก็จะวิ่งได้เร็วมากขึ้น
การแข่งขันในระดับที่เหมาะสม เปรียบเหมือนกับยาเร่ง สามารถกระตุ้นศักยภาพที่ซ่อนเร้นในตัวคน ให้ปรากฏออกมาได้มากที่สุด
สถานการณ์นี้เรียกทางวิชาการว่า ปฏิกิริยาปลาแคตฟิช ใช้ต่ออายุได้ ไม่เฉพาะกับปลาซาร์ดีนเท่านั้น ใช้ได้กับคนทั่วไป
ไม่ว่าจะเป็นคนธรรมดา
หรือคนเป็นนายกรัฐมนตรี ที่กำลังเผชิญปัญหาหนักทางการเมือง
ที่เมืองจีน เมื่อกว่า 1,200 ปีที่แล้ว พระเจ้าถังไท่จง ทำตามคำแนะนำของเว่ยเจิง มหาเสนาบดีฝ่ายคัดค้าน...บริหารบ้านเมือง เหมือนเดินอยู่บนแผ่นหิมะบางๆ
ผลก็คือ ถังไท่จงวางรากฐานให้ราชวงศ์ถังถูกยกย่องเป็น “แผ่นดินทอง” ยั่งยืนยาวนานต่อไปได้อีก 300 ปี
เทียบเวลา...สถานการณ์รัฐบาลทหารไทย...ผ่านห้าปี ไม่ดีเลิศประเสริฐศรี ไม่เลวร้ายกระไรนัก
แม้คนจะจนเพิ่มขึ้นบ้าง...เป้าหมายเวลาอีก 3-4 ปีที่เหลือ ...สถานการณ์โลกยากลำบากขนาดนี้ ถ้าทำให้คนจนได้พอลืมตาอ้าปากได้...ไม่มีคนอดตาย...ประคองตัวอยู่ได้ ก็น่าจะพอแล้ว.
กิเลน ประลองเชิง