พระบวชใหม่รูปหนึ่ง ในวัดนิกายเซ็น วัดเล็กหลังภูเขาใหญ่ ไกลจากจังหวัดบูเสน ตอนใต้ของญี่ปุ่น วันๆไม่พูดจากับใคร ตั้งหน้าตั้งตาขุดอุโมงค์ลอดใต้ภูเขาไม่มีใครเชื่อว่าจะเป็นไปได้ เรียกท่านว่า “พระบ้า”
เรียกกันจนลืม เด็กหนุ่มคนที่ปีนไหล่เขาสูง ผ่านหุบเหวลึกอันตราย บากบั่นมาอาศัยวัด บอกว่าชื่ออะไร
(เรื่องที่ 1 ใน 15 เรื่อง เล่านิทานเซ็น อ.อภิปัญโญ)
เด็กหนุ่มหน้าตาดีคนนี้ หนีแบบมาตายเอาดาบหน้า มาจากเมืองเอโดะ (โตเกียว) เป็นเด็กรับใช้ขุนนางใหญ่ แต่เผลอไปเป็นกิ๊กให้คุณนาย วันหนึ่งขุนนางจับได้ คว้าซามูไรไล่ฟัน
จังหวะที่ขุนนางหันหลัง คุณนายคิดว่าตัวเองก็คงจะไม่รอดด้วย ตัดสินใจจับซามูไร แทงสามีตาย แล้วก็ชวนไอ้หนุ่มหนีไปด้วยกัน
ชีวิตหนี มีคุณนายให้ต้องเลี้ยงดู หนุ่มตั้งสติได้ โดยแท้จริงเขาเป็นคนจิตใจดี เพราะเผลอรับใช้ภรรยาเจ้านาย ทำให้ชีวิตพลิกผัน เขาตัดสินใจทิ้งภรรยาขุนนาง เริ่มหนีเป็นรอบที่สอง
ตอนที่ปีนไหล่เขา เข้ามาบวชเป็นพระ เขาคิดว่าเส้นทางยากลำบาก คงจะป้องกันไม่ให้ใครตามได้ง่าย แต่พอบวชเป็นพระ เข้าถึงรสธรรม ตั้งใจหาวิธีควบคุมจิตใจ หาวิธีเอาชนะรูปเสียงกลิ่นรสให้ได้
เขาก็เริ่มเห็นความทุกข์ยากของชาวบ้าน ปลูกพืชผลก็เอาออกไปขายไม่สะดวก เจ็บป่วยก็ยากจะไปถึงหมอ เมื่อเห็นว่า การปีนไหล่เขาใช้เวลานาน เขาก็ปรึกษากับพระและชาวบ้าน
ทำไมไม่ช่วยกันขุดอุโมงค์ลอดใต้ภูเขา ใช้เป็นทางลัด
มีแต่คนหัวเราะใส่หน้า เมื่อพระตัดสินใจ เริ่มขุดด้วยตัวเองลำพัง ระหว่างการขุดๆและขุดไป จากปีที่หนึ่ง จนถึงปีที่ 28 เวลาที่เนิ่นนานปานนี้ สิ่งที่ไม่น่าเชื่อ ก็เริ่มมีเค้าลาง พระบ้าขุดอุโมงค์เข้าไป ใกล้ทะลุเต็มทีแล้ว
แต่อุปสรรคสำคัญก็เกิดขึ้นจนได้ จู่ๆก็มีซามูไรหนุ่มคนหนึ่ง มาถึงตัว
...
“ท่านน่ะ ชื่อซีนก่าย ใช่หรือไม่” มีคนจำชื่อได้ พระไม่สะดุ้งตกใจเลย เวลาการขุดอุโมงค์ ขัดเกลาจิตใจจนบรรลุแจ้ง ท่านก็พยักหน้ายอมรับ
ซามูไรหนุ่มบอกว่าเป็นลูกขุนนาง คนที่เขาเข้าใจว่าซีนก่ายฆ่า ฝึกซามูไรจนเก่งกล้าตามมาล้างแค้น
“ขอเวลาอีกหน่อยจะได้ไหม” พระซีนก่ายต่อรอง แล้วก็พาซามูไรไปดูการขุดอุโมงค์ ยืนยันว่า วันที่อุโมงค์ทะลุภูเขา ช่วยให้ชาวบ้านใช้เป็นทางลัดเข้าเมือง ก็พร้อมจะรับผลกรรม ยอมให้ฆ่า
ซามูไรหนุ่มยอม แต่ไม่ไว้ใจ ติดตามคุมเชิง ดูพระขุดอุโมงค์ ระหว่างนั้นก็คุยกัน แลกเปลี่ยนบทเรียนกัน เริ่มคุ้นเคยและวางใจกัน ถึงขั้นซามูไร กลายเป็นผู้ช่วยขุดอุโมงค์ไปอีกคน
วันที่อุโมงค์ทะลุภูเขา ท่ามกลางชาวบ้านที่แตกตื่นกันมาดู
ผลงาน 30 ปี พระซีนก่ายก็น้อมคอให้ซามูไร
“เอาเลย ถึงเวลาชำระแค้นของท่านแล้ว”
แทนการชักซามูไร หนุ่มทรุดตัวลงคุกเข่า น้ำตานองหน้า มือทั้งสองพนมไหว้ “ผมจะตัดหัว คนที่ผมนับถือเป็นอาจารย์ได้อย่างไร”
นิทานเซ็น ซึ่งที่จริงเป็นเรื่องจริง จากหลักฐานอุโมงค์กว้าง 30 ฟุต สูง 20 ฟุต ทะลุภูเขายาว 2,280 ฟุต ครึ่งของถ้ำขุนตานบ้านเรา ที่บัดนี้ยังใช้กันอยู่ ก็จบลง
ประวัติการขุดอุโมงค์ ที่จะเขียนให้เป็นเรื่องเหลือเชื่อ ขุดด้วยมือพระรูปเดียวก็ต้องเปลี่ยนไป เป็นขุดด้วยคนสองคน เชื่อกันว่าคนที่สอง ซามูไรหนุ่มใช้พลังที่เกิดจากการ อโหสิกรรม สองปีท้าย ช่วยให้การขุดอุโมงค์เสร็จเร็วขึ้น
ผมตั้งใจเอานิทานเซ็นเรื่องนี้มาขยาย เพื่อเชื่อมโยงเรื่องที่คุณจตุพร พรหมพันธุ์ ให้สัมภาษณ์วันพ้นโทษ ตอนอยู่ในคุกเจอคู่ปรับทางการเมือง ทั้งคุณสนธิ ลิ้มทองกุล ทั้งพระพุทธอิสระ ต่างก็ยกมืออโหสิกรรมให้กัน
ผมฝันว่า ถ้าระดมพลังอโหสิกรรมของคู่การเมืองไทยไว้ได้ เราคงสร้างอะไรๆที่ยิ่งใหญ่กว่าอุโมงค์ในนิทานเซ็นได้หลายเท่าทวีคูณ.
กิเลน ประลองเชิง