ประเพณีสารทเดือนสิบ เป็นงานบุญประเพณีของคนภาคใต้ โดยเฉพาะชาว จ.นครศรีธรรมราช ที่ได้รับอิทธิพลด้านความเชื่อมาจากศาสนาพราหมณ์ โดยมีการผสมผสานกับความเชื่อทางพระพุทธศาสนา ซึ่งเข้ามาในภายหลัง

มีจุดมุ่งหมายสำคัญเพื่อเป็นการอุทิศส่วนกุศลให้แก่ดวงวิญญาณของบรรพชนและญาติที่ล่วงลับ ซึ่งเชื่อกันว่าได้รับการปล่อยตัวมาจากขุมนรกที่ต้องจองจำอยู่ เนื่องจากผลกรรมที่ได้เคยทำไว้ตอนที่ยังมีชีวิตอยู่

โดยจะเริ่มปล่อยตัวจากขุมนรกในทุกวันแรม 1 ค่ำ เดือน 10 เพื่อมายังโลกมนุษย์ มีจุดประสงค์ในการมาขอส่วนบุญจากลูกหลานญาติพี่น้อง ที่ได้เตรียมอุทิศไว้ให้เป็นการแสดงความกตัญญูกตเวทีต่อผู้ล่วงลับ หลังจากนั้นก็จะกลับไปยังนรกในวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10

พระบรมธาตุเจดีย์ ตั้งอยู่ภายในวัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร อ.เมืองนครศรีธรรมราช เป็นที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ เป็นโบราณสถานสำคัญที่สุดแห่งหนึ่งของภาคใต้.
พระบรมธาตุเจดีย์ ตั้งอยู่ภายในวัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร อ.เมืองนครศรีธรรมราช เป็นที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ เป็นโบราณสถานสำคัญที่สุดแห่งหนึ่งของภาคใต้.

...

ความเชื่อของพุทธศาสนิกชนชาว จ.นครศรีธรรมราช เชื่อว่าบรรพบุรุษอันได้แก่ ปู่ ย่า ตา ยาย และญาติพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้ว หากทำความดีไว้เมื่อครั้งที่ยังมีชีวิตอยู่จะได้ไปเกิดในสรวงสวรรค์ แต่หากทำความชั่วจะตกนรก กลายเป็น “เปรต” ต้องทนทุกข์ทรมานในอเวจี ต้องอาศัยผลบุญที่ลูกหลานอุทิศส่วนกุศลให้ในแต่ละปีมายังชีพ

ดังนั้นในวันแรม 1 ค่ำ เดือน 10 “เปรต” จึงถูกปล่อยตัวกลับมายังโลกมนุษย์ เพื่อมาขอส่วนบุญจากลูกหลาน ญาติพี่น้อง และจะกลับไปนรกดังเดิมก่อนพระอาทิตย์ขึ้น ในวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10 โอกาสนี้เองลูกหลานและผู้ที่ยังมีชีวิตอยู่ จึงนำอาหารไปทำบุญที่วัด เพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้ล่วงลับไปแล้ว เป็นการแสดงความกตัญญูกตเวที

ชาวบ้านในชุดแต่งกายด้วยเสื้อผ้าสวยงามต่างอุ้ม “หมฺรับ” ซึ่งประกอบด้วยขนมพอง ขนมลา ขนมบ้า และขนมอื่นๆอีกหลายชนิดที่ใช้ในพิธีกรรมสารทเดือนสิบมาร่วมงาน.
ชาวบ้านในชุดแต่งกายด้วยเสื้อผ้าสวยงามต่างอุ้ม “หมฺรับ” ซึ่งประกอบด้วยขนมพอง ขนมลา ขนมบ้า และขนมอื่นๆอีกหลายชนิดที่ใช้ในพิธีกรรมสารทเดือนสิบมาร่วมงาน.

ตามประวัติมีการบันทึกไว้ว่า “งานเทศกาลเดือนสิบ” จัดขึ้นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ.2466 ที่สนามหน้าเมือง อ.เมืองนครศรีธรรมราช โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อหาเงินสร้างสโมสรข้าราชการซึ่งชำรุดมากแล้ว โดยในช่วงนั้น พระภัทรนาวิก จำรูญ (เอื้อน ภัทรนาวิก) ซึ่งเป็นนายกศรีธรรมราชสโมสร และ พระยารัษฎานุประดิษฐ์ ผู้ว่าราชการจังหวัด ได้ร่วมกันจัดงานประจำปีขึ้น

พร้อมทั้งมีการออกร้าน และการแสดงมหรสพต่างๆ มีระยะเวลาในการจัดงานรวม 10 วัน 10 คืน จนกระทั่งถึงปี พ.ศ.2535 ทางจังหวัดได้ย้ายสถานที่จัดงาน จากสนามหน้าเมือง ไปยังสวน สมเด็จพระศรีนครินทร์ 84 (ทุ่งท่าลาด) ซึ่งมีบริเวณกว้าง และได้มีการจัดตกแต่งสถานที่ไว้อย่างสวยงาม

ขบวนแห่หมฺรับจากอำเภอต่างๆที่เข้าร่วมงานถูกประดับประดาด้วยดอกไม้และขนมมงคลที่ใช้ในประเพณีเทศกาลเดือนสิบอย่างสวยงาม เป็นกิจกรรมหนึ่งที่เป็นไฮไลต์ของงาน.
ขบวนแห่หมฺรับจากอำเภอต่างๆที่เข้าร่วมงานถูกประดับประดาด้วยดอกไม้และขนมมงคลที่ใช้ในประเพณีเทศกาลเดือนสิบอย่างสวยงาม เป็นกิจกรรมหนึ่งที่เป็นไฮไลต์ของงาน.

...

สำหรับปีนี้ จ.นครศรีธรรมราช กำหนดจัดงานประเพณีบุญสารทเดือนสิบ ประจำปี 2563 เป็นปีที่ 97 ระหว่างวันที่ 11-20 ก.ย.2563 ณ สวนสมเด็จพระศรีนครินทร์ 84 (ทุ่งท่าลาด) อ.เมืองนครศรีธรรมราช

นายศิริพัฒ พัฒกุล ผวจ.นครศรีธรรมราช กล่าวว่า การจัดงานบุญสารทเดือนสิบปีนี้ จัดภายใต้มาตรการป้องกันและควบคุมการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 มั่นใจว่าการจัดงานบุญสารทเดือนสิบปีนี้จะดีกว่าทุกปีที่ผ่านมา มีกิจกรรมต่างๆมากมาย

ประชาชนชาว จ.นครศรีธรรมราชและภาคใต้เข้าร่วมขบวนแห่หมฺรับ ซึ่งปีนี้จัดติดต่อกันเป็นปีที่ 97 เพื่อเป็นการสืบสานประเพณีวัฒนธรรมอันยาวนานตั้งแต่ในอดีตจนถึงปัจจุบัน.
ประชาชนชาว จ.นครศรีธรรมราชและภาคใต้เข้าร่วมขบวนแห่หมฺรับ ซึ่งปีนี้จัดติดต่อกันเป็นปีที่ 97 เพื่อเป็นการสืบสานประเพณีวัฒนธรรมอันยาวนานตั้งแต่ในอดีตจนถึงปัจจุบัน.

...

กิจกรรมที่เป็นไฮไลต์ของงานบุญสารทเดือนสิบคือ การประกวดหมฺรับ และ ขบวนแห่หมฺรับ ชิงหมฺรับทองคำพระราชทาน สมเด็จ พระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพ รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในวันที่ 16 ก.ย.2563 ตั้งแต่เวลา 09.00 น.เป็นต้นไป

การรำมโนราห์ซึ่งเป็นหนึ่งในชุดการแสดงพื้นบ้านของชาวภาคใต้ ที่นักท่องเที่ยวจะได้ชมภายในงานประเพณีเทศกาลเดือนสิบ.
การรำมโนราห์ซึ่งเป็นหนึ่งในชุดการแสดงพื้นบ้านของชาวภาคใต้ ที่นักท่องเที่ยวจะได้ชมภายในงานประเพณีเทศกาลเดือนสิบ.

โดยจะเริ่มแห่ขบวนหมฺรับจากศาลาประดู่หกไปตามถนนราชดำเนินถึงวัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร และกิจกรรมอื่นๆอีกมากมาย เช่น การแห่ผ้าขึ้นธาตุ การประกวดมโนราห์เยาวชน หนังตะลุงเยาวชน การประกวดหุ่นเปรต สาธิตหุ่นเปรต และจัดขบวนแห่หุ่นเปรต ณ ลานเปรต บริเวณตลาดริมน้ำ สนามหน้าเมือง อ.เมืองนครศรีธรรมราช

...

นางพิชญ์สินี ทัศน์นิยม ผอ.ททท.สำนักงานนครศรีธรรมราช กล่าวว่า เมื่อถึงเทศกาลเดือนสิบ ลูกหลานชาวนครไม่ว่าจะอยู่ที่ไหน จะกลับบ้านไปร่วมทำบุญ เป็นการสืบสานอารยธรรม เป็นคนกตัญญู ซึ่ง ททท.ได้เอาความเชื่อดังกล่าวมาส่งเสริมกิจกรรมต่างๆที่เข้าสู่แหล่งท่องเที่ยว

นายศิริพัฒ พัฒกุล ผู้ว่าราชการจังหวัดนครศรีธรรมราช.
นายศิริพัฒ พัฒกุล ผู้ว่าราชการจังหวัดนครศรีธรรมราช.

โดยร่วมกับ สมาคมธุรกิจการท่องเที่ยวและ สมาคมโรงแรม จัดแพ็กเกจพิเศษให้แก่นักท่องเที่ยวที่เดินทางมาพักใน จ.นครศรีธรรมราช ช่วงวันที่ 10-30 ก.ย.2563 จัดหมฺรับเล็กๆไว้บริการพร้อมส่อง QR-code จัดแพ็กเกจนำเที่ยวฟรี 5 เส้นทาง และมีกิฟต์ฟวอชเชอร์การรับประทานอาหารด้วย

การจัดงานประเพณีเดือนสิบถือเป็นความภาคภูมิใจของชาวนครศรีธรรมราชและชาวภาคใต้ที่จัดสืบทอดกันมาช้านาน ลูกหลานของชาวภาคใต้ ไม่ว่าจะไปอยู่แห่งหนตำบลใดหรือซีกใดของโลก เมื่อถึงเทศกาลเดือนสิบทุกคนจะต้องกลับบ้าน

ชาวนครศรีธรรมราชแต่งตัวเป็น “เงาะป่าซาไก” เข้าร่วมในขบวนแห่ “หมฺรับ” ในเทศกาลเดือนสิบ.
ชาวนครศรีธรรมราชแต่งตัวเป็น “เงาะป่าซาไก” เข้าร่วมในขบวนแห่ “หมฺรับ” ในเทศกาลเดือนสิบ.

นอกจากจะได้ทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้กับบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว ยังเป็นการรวมญาติพี่น้องอีกด้วย ซึ่งปีหนึ่งมีครั้งเดียว!

สิวะ พันธภาค รายงาน