“เจอปัญหาสภาพอากาศปรวนแปร ฝนตกบ่อย ผึ้งไม่สามารถหาน้ำหวานได้ ผึ้ง 700 ลัง ที่เคยเป็นรายได้กลายเป็นปัญหาต้องซื้อน้ำตาลมาเลี้ยง ทำให้มีต้นทุนสูงขึ้น ปี 2556 จึงย้ายจากเหนือลงใต้ พร้อมหอบหิ้วพ่อแม่พันธุ์ลงใต้มาด้วย”
นายวีระพล ห้วนแจ่ม Young Smart Farmer บ.ปันแต อ.ควนขนุน จ.พัทลุง อดีตผู้ช่วยนักวิจัยการเลี้ยงผึ้ง มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เล่าว่า กลับมาทำสวนกรีดยางที่บ้านเกิด ต้องมาเจอปัญหายางราคาถูก จึงปรึกษาภรรยาหารายได้เสริม...หันกลับมาเริ่มต้นเลี้ยงชันโรงและผึ้ง ที่ขนมาจากเชียงใหม่กันอีกรอบ
“ชาวสวนยางภาคใต้ จะเลี้ยงผึ้งโพรงเป็นรายได้เสริม แต่จะใช้ลังเลี้ยงแบบปิดทึบ ไม่มีคอนให้ผึ้งมาเกาะสร้างรังเหมือนในภาคเหนือ เลยทำให้ได้น้ำผึ้งน้อย ใน 1 ปี 1 ลัง ได้น้ำผึ้งแค่ 3-6 กก. ส่วนหนึ่งมาจากขนาดของลังใหญ่ไป ภาคใต้ฝนชุก อุณหภูมิภายในลังเลยค่อนข้างเย็น จึงนำวิธีการสร้างลังตามแบบที่ภรรยา ซึ่งเรียนจบมาด้านกีฏวิทยาได้ทำวิจัยไว้ มาปรับใช้ เป็นลังขนาด กว้าง 27 ซม. ยาว 51 ซม. สูง 25 ซม. ใส่คอนได้ 7 คอน เป็นขนาดที่ช่วยให้อากาศภายในลังไม่เย็นเกินไป ช่วยให้ผึ้งโพรงขยันเก็บขยะในลังทิ้ง ทำให้ได้รังผึ้งและน้ำผึ้งคุณภาพ เศษสิ่งเจือปนมีน้อย”
...
มี.ค.-เม.ย. ยางจะออกยอดอ่อน ใบยางพาราอ่อนกึ่งแก่มีน้ำหวานให้ผึ้งเก็บไปเลี้ยงนางพญา...นำลังไปวางให้ห่างกันทุกระยะ 3 ม. พื้นที่ 1 ไร่ วางได้ 53 ลัง ถึงฤดูเปิดกรีดยาง ย้ายลังไปวางในป่าพุ ริมทะเลน้อย มีต้นเสม็ดขาวให้น้ำหวานเพียงพอสำหรับผึ้ง
ลังแบบนี้ เลี้ยงแบบนี้ ทุกๆ 15 วัน มีน้ำผึ้งให้เก็บลังละ 2-3 กก. ขายได้ราคา 2,000-3,000 บาท และยังได้ไขผึ้งมาแปรรูปทำเครื่องสำอางอีกต่างหาก
จากที่คิดแค่เลี้ยงเป็นรายได้เสริม กลายเป็นว่ามีรายได้ดีกว่ากรีดยาง
แค่นั้นไม่พอ เพื่อให้เศรษฐกิจชุมชนมีความเข้มแข็ง จึงชักชวนเพื่อนบ้าน ที่เคยเลี้ยงผึ้งแบบบ้านใครบ้านมัน มารวมกลุ่มจัดตั้ง วิสาหกิจชุมชนเลี้ยงผึ้งโพรงและชันโรงปันแต ปรับเปลี่ยนมาใช้ลังเลี้ยงตามแบบของภรรยา พร้อมเข้าร่วมโครงการ 9101 ได้งบสนับสนุน 1,250,000 บาท มาเป็นทุนซื้อเครื่องมือ อุปกรณ์ทำลังผึ้งให้สมาชิกและขายบุคคลทั่วไป...นำไม้กระถินเทพา ไม้กระท้อน ในพื้นที่มาขึ้นรูป ภายในทาไขผึ้ง นำทางมะพร้าวจุดไฟให้เป็นควันนำไปรมให้ไขผึ้งละลายลงเนื้อไม้
...
จากนั้นนำลังไปวางในสวนยาง 1–2 วัน ผึ้งโพรงจากธรรมชาติจะเข้ามาอาศัยทำรัง...เร็วกว่าลังไม่ทาไขผึ้ง ที่ต้องใช้เวลาล่อนาน 15–20 วัน
จากนั้นเลี้ยงต่อไปอีก 15-20 วัน จะมีนางพญาเกิดขึ้นในลัง สามารถขายได้ลังละ 1,000-1,500 บาท...พื้นที่ 1 ไร่ เฉพาะขายลังพร้อมนางพญา แต่ละเดือนทำให้ วีระพล มีรายได้แค่ 5-6 หมื่นเท่านั้นเอง.
เพ็ญพิชญา เตียว