หมอเตือนระวังเด็กกิน"เมล็ดสบู่ดำ"พิษรุนแรงถึงตายได้ เผยนิยมปลูกใน ร.ร.ไว้ประกอบสาธิตการเรียนการสอน แนะผู้ปกครองระมัดระวัง..
เมื่อวันที่ 20 ธ.ค. พญ.ศศิธร ตั้งสวัสดิ์ ผอ.สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 6 (สคร.6) ขอนแก่น เปิดเผยว่า ในช่วงปลายปี มักจะพบผู้ป่วยที่ได้รับสารพิษจากเมล็ดสบู่ดำอยู่เสมอ เนื่องมาจากนโยบายของรัฐบาลจากปัญหาน้ำมันเชื้อเพลิงราคาสูง ทำให้เกิดความพยายามหาพลังงานอื่นมาทดแทน “พลังงานที่ได้จากพืช” เป็นทางเลือกหนึ่งและหาได้ไม่ยากนัก รัฐบาลยังสนับสนุนให้เกษตรกรหันมาปลูกพืช เพื่อใช้เป็นแหล่งพลังงานทดแทนกันอย่างกว้างขวาง มีพืชหลายชนิดสามารถนำมาสกัดเป็นน้ำมัน ได้ เช่นปาล์ม มันสำปะหลัง อ้อย ละหุ่ง และสบู่ดำ โดยเฉพาะสบู่ดำ ซึ่งเป็นพืชที่มีในท้องถิ่น และพืชสมุนไพร ทำให้พื้นที่ ที่เคยเป็นนาข้าว สวนผลไม้ ได้เปลี่ยนมาปลูกสบู่ดำ ปลูกกันแพร่หลายทั้งในบ้านแปลงเกษตร และปลูกเพื่อการสาธิตในโรงเรียน
พญ.ศศิธร กล่าวอีกว่า จากข้อมูลการเฝ้าระวังโรคของกรมควบคุมโรค ได้รับรายงาน การได้รับพิษในเด็ก ที่กินเมล็ดสบู่ดำมากขึ้นทุกปี ซึ่งสบู่ดำ เป็นพืชน้ำมัน วงศ์ไม้ยางพารา ซึ่งมีความหลากหลาย ค่อนข้างมากในลักษณะต้นใบช่อดอก และเมล็ด มีชื่อเรียกต่าง ๆ กัน ภาคเหนือเรียกมะหุ่งฮั้ว ภาคตะวันออกเฉียงเหนือเรียก มะเยา ภาคใต้เรียก มะหงเทศ หรือมะเคาะเป็นไม้พุ่มยืนต้นขนาดกลางสูง 2-7 ใบเรียว มี 4 แฉกคล้ายละหุ่ง ออกดอกเป็นช่อกระจุก มีข้อส่วนปลายของยอดดอกเล็กสีเหลือง
เมื่อติดผลมีสีเขียวอ่อน กลมเกลี้ยงเป็นช่อมีหลายผลเวลาแก่จัดสุกสีเหลืองคล้ายลูกจันทรงกลม ขนาดปานกลางเปลือกหนาปานกลาง ผลหนึ่งมักมี 3 พูแต่ละพูหุ้มเมล็ดเมล็ดสบู่ดำ มีสารพิษเรียกว่า CURCIN หากบริโภคจะแสดงอาการต่อระบบทางเดินอาหารพิษที่พบในเด็กที่รับประทานเมล็ด สบู่ดำ ได้แก่อาการกระสับกระส่าย คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดินและขาดน้ำ อาจถ่ายเป็นเลือดได้มีความดันโลหิตต่ำในผู้ใหญ่กรณีที่เป็นสายพันธุ์ที่มีสารพิษสูง หากรับประทานเพียงแค่เมล็ดก็เป็นอันตรายแก่ระบบทางเดินอาหารแต่บางสายพันธุ์รับประทานถึง 50 เมล็ดก็ไม่เป็นอันตราย
ทั้งนี้ เพื่อความปลอดภัย จึงมีคำแนะนำสำหรับประชาชน สคร.6 จึงแนะชุมชนที่ปลูกต้นสบู่ดำไว้ใช้ประโยชน์ หรือโรงเรียนที่ปลูกต้นสบู่ดำไว้ สาธิต หรือไว้ประกอบการสอน ต้องติดชื่อต้นไม้ไว้พร้อมคำแนะนำว่า เป็นพืชมีพิษ ห้ามรับประทานเมล็ด ระวังน้ำยางสบู่ดำถูกผิวหนังเพราะจะทำให้เกิดอาการระคายเคือง บวมแดงปวดแสบปวดร้อนอย่างรุนแรง หากเข้าตาจะทำให้ตาอักเสบอาจตาบอดชั่วคราวได้ และโรงเรียนควรล้อมรั้วให้มิดชิดเพื่อความปลอดภัยของเด็กนักเรียนเพราะเด็ก เล็กอาจลองชิมเมล็ดโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ประการสำคัญ ครู และผู้ปกครองควรระมัดระวังและแนะนำเด็กห้ามนำเมล็ดสบู่ดำมารับประทานอย่างเด็ดขาด
สำหรับการช่วยเหลือผู้ที่ได้รับพิษจากสบู่ดำ หากยางสบู่ดำถูกผิวหนัง ขอให้รีบล้างน้ำและฟอกสบู่ทันที ส่วนผู้ที่ได้รับพิษจากการกินเมล็ดสบู่ดำเข้าไป การช่วยเหลือเบื้องต้น ให้ดื่มนมจำนวนมาก ๆ หรือทำให้อาเจียน เพื่อเอาพิษออกจากกระเพาะอาหาร และรีบนำส่งโรงพยาบาลเพื่อทำการรักษาต่อไป.
...