ยังคลุมเครือเหลือเกินสำหรับร่างไร้วิญญาณของ อาจารย์สุรชัย แซ่ด่าน หรือ ด่านวัฒนานุสรณ์ ภายหลังเจ้าหน้าที่พบศพสหายคนสนิท 2 ราย ลอยอยู่ในแม่น้ำโขง จังหวัดนครพนม สภาพถูกฆ่าอย่างโหดเหี้ยมถูกมัดใส่กระสอบโยนทิ้งน้ำ จนกลายเป็นข่าวดังไปทั่วโลก ขณะเดียวกันเจ้าหน้าที่ได้นำร่างไร้วิญญาณของทั้ง 2 คน ไปตรวจดีเอ็นเอ ซึ่งก็พบว่าเป็นของ 2 สหายคนสนิท อาจารย์สุรชัย แซ่ด่าน
ส่วนอีก 1 ศพ ที่ทางฝั่งคนสนิท และภรรยาของนายสุรชัย ยืนยันว่า ได้โผล่ขึ้นมาลอยเหนือน้ำแล้วก่อนหน้านี้ แต่ไม่รู้ว่าหายไปไหน เหตุใดจึงไม่นำร่างมาตรวจพิสูจน์ DNA ด้วย การตั้งข้อสังเกตว่าศพลอยน้ำมี 3 ศพ อ้างอิงจากกลุ่มคนเสื้อแดงที่ได้หนีไปอยู่ฝั่งลาวด้วยกัน ระบุว่า
ศพแรกที่พบ ไม่ใช่ศพที่ 3 อย่างที่เข้าใจกัน แต่ในเวลานี้ศพนี้ได้หายไปแล้ว (อาจจะเป็นการสั่งการโดยเร่งด่วน เพราะเป็นศพแรก และคงไม่คาดคิดว่าจะมีศพที่ 2 และ 3 โผล่ตามมาฟ้องอีก)
ศพที่ 2 พบวันที่ 27 ธันวาคม 61 ลอยมาติดริมฝั่งโขง ช่วงหน้าวัดหัวเวียง ใกล้ตลาดนัดไทย-ลาว ต.ธาตุพนม อ.ธาตุพนม ญาติรีบเข้ามาติดต่อและได้ทำการพิสูจน์ผลตรวจ DNA ยืนยันว่าคือ สหายภูชนะ หรือนายชัชชาญ บุปผาวัลย์
ศพที่ 3 พบวันที่ 29 ธันวาคม 61 ที่บริเวณตลิ่งริมฝั่งแม่น้ำโขง บ้านสำราญเหนือ ต.อาจสามารถ อ.เมือง จ.นครพนม ได้รับผลตรวจ DNA ยืนยันเป็นที่เรียบร้อยแล้วว่าคือศพของ สหายกาสะลอง หรือนายไกรเดช ลือเลิศ ณ บัดนี้ ยังไม่ทราบว่าศพแรกของ สุรชัย แซ่ด่าน ตอนนี้ไปอยู่ ณ ที่ใด ทั้ง 3 ศพได้รับการยืนยันจากคนในพื้นที่ รวมทั้ง สื่อกระแสหลักๆ ในเวลานั้น ว่ามีทั้งหมด 3 ศพ สภาพศพถูกกระทำคล้ายคลึงกันทั้งหมด
...
คือ ถูกฆ่าโหดเหี้ยม ลำคอถูกรัดด้วยเชือกป่านขนาดใหญ่ ถูกของแข็งทุบหน้าเละ คว้านท้องจนไม่เหลือเครื่องใน ยัดด้วยเสาปูนยาว 1 เมตร เพื่อให้มีน้ำหนักถ่วงน้ำ ใส่กุญแจมือไขว้ด้านหน้า ห่อด้วยกระสอบป่านเย็บติด 2-3 กระสอบ ห่อหุ้มด้วยตาข่าย แล้วโยนทิ้งลงแม่น้ำโขง "รู้แก่ใจใครฆ่า" บ้านในลาวถูกรื้อ ก่อนอุ้มหาย "สุรชัย พร้อมสหาย" ตายแล้ว
"ป้าน้อย" แจ้งความ สภ.ท่าอุเทน เชื่อศพที่หายไปคือศพสามี
เมื่อปลายเดือนที่ผ่านมา “ป้าน้อย” นางปราณี ด่านวัฒนานุสรณ์ (61 ปี) ภรรยาของ นายสุรชัย ด่านวัฒนานุสรณ์ (76 ปี) ผู้ลี้ภัยทางการเมืองที่หายสาบสูญจากที่พักในประเทศลาวในช่วงคืนวันที่ 12-13 ธันวาคม 2561 ได้เดินทางไปยัง สภ.ท่าอุเทน จ.นครพนม พร้อมกับ นายสมยศ พฤกษาเกษมสุข นักเคลื่อนไหวทางการเมือง และ นายประเวศ ประภานุกูล ทนายความ ได้เข้าแจ้งความต่อ พ.ต.ท.สุขสวัสดิ์ บัวอิ่น รองผู้บัญชาการ สภอ.ท่าอุเทน
เนื่องจากเชื่อว่าศพของ สุรชัย ด่านวัฒนานุสรณ์ ได้ลอยมาติดที่บ้านท่าจำปา ต.ท่าจำปา อ.ท่าอุเทน จ.นครพนม เมื่อวัน 26 ธันวาคม 2561 และหลังจากนั้นได้มีข่าวว่าศพได้ลอยหายไป ต่อมาในวันที่ 27 และ 29 ธันวาคม จึงได้มีศพลอยขึ้นอีกสองศพที่ อ.เมือง นครพนม และที่ อ.ธาตุพนม ตามลำดับ ซึ่งเป็นศพของ นายยไกรเดช ลือเลิศ (กาสะลอง) และ นายชัชชาญ บุปผาวัลย์ (ภูชนะ) จึงทำให้เชื่อว่าศพที่ปรากฏในพื้นที่เป็นศพของสุรชัย ด่านวัฒนานุสรณ์ อย่างแน่นอน ปมปริศนาคาใจขณะนี้คือ ศพหายไปไหน ?
อย่างไรก็ตาม ก่อนหน้านี้นางปราณีได้ไปทำพิธีให้กับผู้เสียชีวิตบริเวณที่ได้พบศพ ริมแม่น้ำโขง จ.นครพนม
2 ศพถูกฆ่าถ่วงน้ำโขง ศรีวราห์ยันไม่ใช่ “สุรชัย แซ่ด่าน” แน่นอน
พล.ต.อ.ศรีวราห์ รังสิพราหมณกุล รองผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ (รองผบ.ตร.) ยืนยัน 2 ศพที่ถูกฆ่าถ่วงแม่น้ำโขง จ.นครพนม เมื่อประมาณปลายปี 2561 ไม่ใช่ศพของนายสุรชัย แซ่ด่าน โดยศพแรกมีรายนิ้วมือยืนยัน เป็น นายชัชชาญ บุปผาวัลย์ อายุ 56 ปี ส่วนศพที่ 2 มีดีเอ็นเอยืนยัน คือนายไกรเดช ลือเลิศ อายุ 47 ปี
...
พล.ต.ต.ธวัชชัย เมฆประเสริฐสุข รองผู้บัญชาการกองพิสูจน์หลักฐานสำนักงานตำรวจแห่งชาติ (รอง ผบช.สพฐ.ตร.) กล่าวชี้แจงว่าทั้ง 2 ศพมีพยานหลักฐานยืนยันว่าไม่ใช่นายสุรชัย แซ่ด่าน ยืนยันว่าขณะนี้มีเพียง 2 ศพเท่านั้นไม่ได้พบศพที่ 3 เพิ่มแต่อย่างใด
ส่วนในวันพรุ่งนี้ที่นางปราณี ด่านวัฒนานุสรณ์ หรือป้าน้อย ภรรยาของนายสุรชัย แซ่ด่าน พร้อมด้วยนายสมยศ พฤกษาเกษมสุข จะเข้ายื่นหนังสือต่อคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ กรณีขอให้ตรวจสอบการบังคับบุคคลให้สูญหาย (นายสุรชัย แซ่ด่าน) นั้นเป็นสิทธิของทางญาติแต่ทางตำรวจก็ได้ดำเนินการแล้ว.
"สมยศ" เชื่อ บ้านสุรชัยถูกค้น และหายตัวไปวันที่ นายกฯตู่ ประชุมที่ลาว"
สุรชัย ด่านวัฒนานุสรณ์ อุทิศทั้งชีวิตให้กับการต่อสู้เพื่อประชาธิปไตย ถูกอุ้มหายตัวไป คนสนิทอีกสองคนกลายเป็นศพโผล่ขึ้นริมน้ำโขง อีกหนึ่งศพก็คือ สุรชัย ด่านวัฒนานุสรณ์ ศพโผล่ขึ้นที่บ้านท่าจำปา อ.ท่าอุเทน นครพนม ศพของเขาถูกอุ้มหายไปอีก ณ ที่แห่งนี้ ภรรยาของเขา ปราณี ด่านวัฒนานุสรณ์ ได้มาสักการะแม่น้ำโขง ขอดวงวิญญาณสุรชัยร่วมต่อสู้ให้ได้ความยุติธรรมและประชาธิปไตย เป็นแรงใจให้กับการต่อสู้ประชาธิปไตยให้ได้รับชัยชนะ ดูคลิปป้าน้อยสักการะแม่น้ำโขง
ด้านนายสมยศ พฤกษาเกษมสุข นักเคลื่อนไหวทางการเมือง กล่าวว่า การหายตัวจนนำไปสู่การเสียชีวิตดังกล่าว น่าเชื่อว่าเกิดขึ้นในวันที่ 13 ธ.ค.61 ซึ่งเป็นวันเดียวกับที่ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ได้เดินทางไปประชุมร่วม ไทย-ลาว ครั้งที่ 3 ที่สปป.ลาว และตั้งแต่ปี 2559 เป็นต้นมา ได้มีผู้เสียชีวิตไปแล้ว 5 ศพ ในลักษณะดังกล่าว ซึ่งเชื่อว่าเป็นการปฏิบัติการทางทหารที่ใช้ดำเนินการกับผู้ที่มีความเห็นต่อต้านเผด็จการ โดยการมายื่นหนังสือครั้งนี้เพื่อไม่ต้องการให้มีการอุ้มฆ่าเกิดขึ้นอีก
...
ศพสามีหายไปไหน นี่คือสิ่งคาใจป้าน้อย
นางปราณี ด่านวัฒนานุสรณ์ หรือ ป้าน้อย ได้เล่าความรู้สึก และชีวิตการต่อสู้กับอำนาจเผด็จการของอาจารย์สุรชัย แซ่ด่าน ตลอดเวลาที่ผ่านมา ระบุชัดว่า ศพที่สามที่หายไป ซึ่งเป็นศพที่ลอยขึ้นที่ ตำบลท่าจำปา อ.ท่าอุเทน จ.นครพนม เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2561 เป็นศพของอาจารย์สุรชัย อย่างแน่นอน แต่ลอยขึ้นมาเพียงวันเดียว ยังไม่ทันมีเจ้าหน้าที่มาพิสูจน์แต่อย่างใด ขณะนี้ศพดังกล่าวก็ได้หายไปแล้ว ทางครอบครัวจะไปแจ้งความเรื่องศพหายและคนหาย รวมทั้งจะเคลื่อนไหวเรียกร้องขอความเป็นธรรมต่อทุกองค์กร และทุกหน่วยงานที่เกี่ยวกับสิทธิมนุษยชน ทั้งในและต่างประเทศต่อไป
อย่างไรก็ตาม แม้ว่าอาจารย์สุรชัยจะตายไปแล้ว แต่อุดมการณ์ที่อาจารย์ต่อสู้กับความอยุติธรรม และต่อสู้กับอำนาจเผด็จการมาทั้งชีวิตของอาจารย์ ก็อยากให้คนรุ่นหลังช่วยรักษาอุดมการณ์นี้และมีพลังในการต่อสู้กับความไม่ถูกต้องเป็นธรรมในสังคมไทยต่อไป
หรือศพถูกอุ้มหาย ไม่นำตรวจDNA
นางปราณี กล่าวต่อว่า ศพที่พบทั้ง 3 ศพ สันนิษฐานเชื่อว่าตายมาแล้วไม่ต่ำกว่า 48 ชั่วโมง มีสาเหตุการเสียชีวิตโหดร้ายและทารุณผิดปกติ เนื่องจากทั้ง 3 ศพ ดังกล่าวเป็นผู้ลี้ภัย ตั้งแต่วันที่ 22 พ.ค. 2557 ไปอยู่ประเทศลาว โดยบุคคลทั้ง 3 คนนี้ หายไปไม่สามารถติดต่อได้ ตั้งแต่วันที่ 12 ธ.ค. 2561
...
"หลายฝ่ายตั้งข้อสังเกตว่า ศพที่พบศพแรกในพื้นที่ บ.ท่าจำปา วันที่ 26 ธ.ค. ที่หายไป เชื่อว่าอาจเป็นศพของสามี และเชื่อว่าอาจมีการลักพาศพหายไปหรืออาจจะโดนทำลายไปแล้วก็ได้ จึงต้องค้นหาความจริงการเสียชีวิตอย่างอำมหิตว่ามีบุคคลใดลักพาศพหายไปหรือไม่ เพื่อเปิดเผยความจริงแก่สาธารณชน รวมทั้งสืบหาตัวผู้กระทำผิดเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมอย่างจริงจัง จึงได้ยื่นหลักฐานให้เจ้าหน้าที่ตำรวจในพื้นที่รับผิดชอบ ได้ดำเนินการสอบสวนสืบหาข้อเท็จจริงดังกล่าว"
ร้องเรียน สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.)
เมื่อเวลา 10.00 น.วันที่ 5 มี.ค.62 ที่สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) นางปราณี ด่านวัฒนานุสรณ์ หรือป้าน้อย ภรรยาของนายสุรชัย ด่านวัฒนานุสรณ์ (แซ่ด่าน) และนายสมยศ พฤกษาเกษมสุข พร้อมกลุ่มคนเสื้อแดงจำนวนหนึ่งเดินทางมายื่นหนังสือถึง กสม. ผ่านนางอังคณา นีละไพจิตร กรรมการ กสม. ขอให้ตรวจสอบการบังคับบุคคลสูญหายอุ้มฆ่านายสุรชัย โดยกลุ่มคนเสื้อแดงได้ทำพิธีจุดเทียนแดง จุดธูป พร้อมร้องเพลงเพื่อเป็นการแสดงออกเชิงสัญลักษณ์ คล้ายเชิญวิญญาณศพ
ส่วนนางอังคณา กล่าวว่า หลังจากรับเรื่องตนจะนำเสนอให้ กสม. เพื่อมอบหมายให้เจ้าหน้าที่ไปรวบรวมข้อมูลเพิ่มเติม คาดว่าใช้เวลาไม่นาน อย่างไรก็ตาม พ.ร.ป.กสม. ทำให้ กสม.ไม่สามารถตรวจสอบหน่วยงานรัฐอื่นๆได้ และต้องทำความเข้าใจว่าการตรวจสอบกรณีบังคับให้บุคคลสูญหายเป็นเรื่องยาก และขณะนี้ไม่มีใครตอบได้ว่าศพแรกที่พบเป็นศพของนายสุรชัยหรือไม่ มีความชัดเจนเพียง 2 ศพที่ตรวจดีเอ็นเอแล้ว
นอกจากนี้ นางอังคณา ยังได้สอบถามนางปราณี และนายสมยศ ว่า หลังเกิดเหตุนายสุรชัย หายตัวได้ไปแจ้งความที่ สปป.ลาวหรือไม่ ซึ่งนายสมยศ ชี้แจงว่าไม่สามารถข้ามไปฝั่งลาวได้ แต่ได้แจ้งความกับตำรวจในท้องที่ จ.นครพนม เพราะพบศพที่ฝั่งไทย
ก่อนหายไป เหตุการณ์ยังคลุมเครือ ถูกอุ้มหรือ หนีไปเอง
เมื่อปลายปี 2562 "ฟอร์ด เส้นทางสีแดง" หรือ อนุรักษ์ เจนตวนิช นักเคลื่อนไหวภายใต้ชื่อกลุ่ม ‘เส้นทางสีแดง’ ได้โพสต์ข้อมูลไว้ว่า วันนี้ช่วงเช้า พวกเราได้เข้าไปยังที่พักของอาจารย์สุรชัยแล้ว พบว่า ข้าวของเครื่องใช้และเอกสารสำคัญยังอยู่เป็นจำนวนมาก และหายไปเป็นจำนวนหนึ่ง มีร่องรอยการรื้อค้น ประตูห้องของทุกคนถูกเปิด สัตว์เลี้ยงของผู้ติดตามยังอยู่ และจากการสอบถามพูดคุยกับผู้ที่อยู่ที่นั่น รวมไปถึงความเห็นของเจ้าหน้าที่ ทำให้พวกเราและมิตรสหายที่ไปร่วมติดตามกรณีการหายตัวไปของอาจารย์ครั้งนี้ ได้วิเคราะห์และประเมินรูปการณ์ตรงกันว่า “อาจารย์สุรชัย แซ่ด่าน ได้ถูกอุ้มหายตัวไปจริง”
หากทางพวกเรามีการปรึกษาหารือเกี่ยวกับการชี้แจงแถลงการณ์ประนามการกระทำอันเลวทรามต่ำช้าของรัฐไทยและผู้เกี่ยวข้องร่วมกันอะไรอย่างไรพวกเราจะแจ้งให้ทราบต่อไป ทั้งนี้ ยังมีบุคคลและสิ่งสำคัญอื่นๆ ที่ต้องสงสัย แต่ไม่สามารถที่จะนำเสนอในทางเปิดตรงนี้ได้
หากเรื่องราวทั้งหมดเป็นสิ่งที่พวกเราคิดไปเองและอาจารย์กับทีมงานยังปลอดภัยดี นั่นเป็นเรื่องที่แยมและพวกเราจะดีใจมากถึงมากที่สุด แต่มันก็เป็นเรื่องที่พวกเราได้แค่หวัง เพราะจากที่พวกเราได้มาเห็นอะไรต่างๆ ในที่พักของอาจารย์สุรชัยแล้ว จึงทำให้พวกเราไม่อาจจะปฏิเสธสิ่งที่พวกเราคิดจากสิ่งที่ได้เห็นและได้ยินจริงๆ
สิ่งสุดท้ายที่แยมและพวกเราจะขอกับทุกๆ ท่านคือ ขอให้จดจำ วีรบุรุษนักสู้เพื่อประชาธิปไตย ผู้เด็ดเดี่ยวต่อสู้ผ่านอุปสรรคและปัญหาต่างๆ มามากมายจากการอุทิศตนให้อุดมการณ์เพื่อประชา ที่มีนามว่า สุรชัย แซ่ด่าน เขาคือนักสู้ผู้หาญกล้าตลอดไปค่ะ
ต่อมาเขาโพสต์อีกครั้งว่า การหายตัวไปของ อ.สุรชัย ในลาว ยังคงเป็นปริศนา มิตรสหายที่ไกล้ชิดบอกว่าหายตัวไป 2 อาทิตย์ แต่ข่าวอีกกระแสกลับแจ้งมาว่าขณะนี้หลบอยู่ในที่ปลอดภัยเนื่องจากไหวตัวทันก่อนโดนอุ้ม ขอให้พระคุ้มครองนักต่อสู้อาวุโสท่านนี้.
ศพที่ 3 มีอยู่จริงหรือ อุปโลกน์
สำหรับศพที่ 3 ที่บอกว่าลอยขึ้นมาเหนือน้ำนั้น เป็นเพียงคำบอกเล่าตามภาพถ่ายของฝั่งเพื่อนสนิทและครอบครัวของนายสุรชัย อย่างไรก็ตาม ทางเจ้าหน้าที่ตำรวจยืนยันว่า ยังไม่มีใครมาแจ้งความว่าพบศพดังกล่าวในพื้นที่ ล่าสุดจึงมีเพียง 2 ศพเท่านั้นที่ได้ดำเนินการพาไปพิสูจน์ DNA ส่วนศพของนายสุรชัย แซ่ด่าน ยังไม่มีการนำไปตรวจพิสูจน์ และไม่มีการยืนยันจากเจ้าหน้าที่ว่ามีศพที่ 3 ปรากฏ
ท่ามกลางการวิพากษ์วิจารณ์จากชาวโซเชียลว่า การนำภาพดังกล่าวมาแชร์ตามคำบอกเล่าของชาวบ้าน หรือเข้ามูลที่โพสต์กันในโซเชียล อาจสร้างความสับสนได้ แต่หากศพนายสุรชัย มีอยู่จริงตามที่ภรรยากล่าวอ้าง แล้วขณะนี้ศพหายดังกล่าวหายไปไหน หรือใครนำศพไปซ่อนทำลายไปแล้ว แน่นอนว่ายังเป็นเรื่องที่ญาติพี่น้องของผู้ตาย ยังรู้สึกไม่สบายใจ เพราะถ้าหากนายสุรชัย เสียชีิวิตแล้วตามกล่าวอ้าง ทางครอบครัวจะได้นำศพไปตรวจพิสูจน์ DNA และบำเพ็ญกุศลตามศาสนาต่อไป