อาสาดับสังเวย ไฟป่าเชียงใหม่ เขตอุทยานแห่งชาติขุนขาน

ฝุ่นควันไฟภาคเหนือยังไม่แผ่ว หลายอำเภอใน จ.เชียงใหม่ เจอจุดความร้อนเพียบ ทางการต้องระดมอุปกรณ์ดับไฟทั้งวันทั้งคืน ล่าสุดพบชาวบ้านอาสาสมัครเสียชีวิตขณะเข้าช่วยดับไฟป่าในเขตอุทยานแห่งชาติขุนขาน อ.แม่ริม ผวจ.เชียงใหม่สั่งดูแลช่วยเหลือด้านสวัสดิการเต็มที่ ขณะที่ จ.บึงกาฬสั่งปิดป่าฯหินสามวาฬ 5 วัน แม้คุมเพลิงเผาป่าภูสิงห์ที่อยู่ใกล้เคียงกันได้แล้ว แต่ห่วงปะทุซ้ำ ด้าน “วราวุธ” มั่นใจคุมไฟป่าที่นครนายกได้ ขณะที่กระทรวงบัวแก้วขยับแล้ว สั่งทูตไทยทำหนังสือถึงเมียนมาช่วยแก้ปัญหาเผาป่า ด้าน “ดอน” ถกเลขาธิการอาเซียนช่วงเยือนไทย ผลักดันความร่วมมือภายใต้ข้อตกลงอาเซียนว่าด้วยมลพิษจากหมอกควันข้ามแดน

แม้เริ่มมีฝนตกมาบ้าง แต่เข้าเดือนสี่ของปีนี้ ภาคเหนือของไทยยังผจญฝุ่นควันจากการเผาต่อเนื่อง โดยที่ จ.เชียงใหม่ เมื่อวันที่ 1 เม.ย.ผู้สื่อข่าวรายงานว่าเมื่อช่วงเย็นวันที่ 31 มี.ค.ที่ผ่านมา นายอรรถพล เจริญชันษา รักษาราชการอธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช ได้รับรายงานจากนายวิมลมาศ นุ้ยภักดี หัวหน้าอุทยานแห่งชาติขุนขานว่า พบศพ นายวิชัย ธิมาคำ อายุ 39 ปี อาสาสมัครบ้านปงไคร้ ต.แม่แรม อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่ ที่เข้าไปช่วยดับไฟในเขตอุทยานแห่งชาติขุนขาน ซึ่งเป็นเขตรอยต่อระหว่างบ้านป๊อกและบ้านปงไคร้ ตั้งแต่ตอนเย็นของวันที่ 30 มี.ค. ที่ผ่านมา และเสียชีวิตเมื่อช่วงดึกวันเดียวกัน หลังจากเป็นลมหมดสติจากการสูดควันไฟ ขณะที่นายนิรัตน์ พงษ์สิทธิถาวร ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ สั่งการด่วนให้นายอำเภอแม่ริม สำนักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวัดเชียงใหม่ หน่วยอุทยาน และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เข้าไปดูแลช่วยเหลือเกี่ยวกับสวัสดิการ สิทธิต่างๆของนายวิชัยอย่างเต็มที่ พร้อมกำชับให้คำนึงถึงความปลอดภัยของเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงาน

ขณะที่ตลอดช่วงเย็นวันที่ 31 มี.ค.หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับภารกิจดับไฟป่า ยังคงปักหลักควบคุมไฟป่าบริเวณ ต.แม่เหียะ และ ต.บ้านปง อำเภอเมืองเชียงใหม่ เพื่อป้องกันไฟลามขึ้นดอยสุเทพ ณ หน่วยพิทักษ์อุทยานสุเทพ-ปุย ที่ 4 โดยทหาร 35 นาย สมทบกับเจ้าหน้าที่สถานีดับไฟป่า 100 นาย ร่วมปฏิบัติการควบคุมไฟ ด้านอำเภอเมืองเชียงใหม่ ได้สั่งการให้ ทต.สุเทพ และ ทต.แม่เหียะ นำรถน้ำพร้อมพนักงานดับเพลิง เตรียมพร้อมหากไฟป่าลามเข้าบ้านเรือนประชาชน ส่วนเฮลิคอปเตอร์ของกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้ออกปฏิบัติการทิ้งน้ำดับไฟ แล้วจำนวน 15 เที่ยว รวม 9,000 ลิตร สามารถควบคุมไฟป่าส่วนใหญ่ได้แล้ว แต่ยังคงเฝ้าระวังไฟปะทุซ้ำตลอดคืน

ส่วนที่ อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่ เมื่อวันที่ 1 เม.ย.นายประกาศิต ระวิวรรณ หัวหน้าอุทยานฯ ผาแดง เปิดเผยว่า จากการออกลาดตระเวนร่วมกับตำรวจ สภ.นาหวาย และกองร้อยตำรวจตระเวนชายแดนที่ 335 พบจุดความร้อนบริเวณป่าด้านทิศตะวันตกบ้านแม่จาเหนือ หมู่ 4 ตำบลทุ่งข้าวพวง เป็นการเผาเพื่อทำลายหลักฐานการแปรรูปไม้จำปีป่า จากการตรวจสอบบริเวณโดยรอบพบเลื่อยโซ่ยนต์ขนาดบาร์โซ่ยาว 38 นิ้ว ดัดแปลงเชื่อมต่อกับเครื่องปั่นไฟ และพบเลื่อยโซ่ยนต์ขนาดบาร์โซ่ยาว 13 นิ้ว แต่ไม่พบตัวผู้กระทำความผิด จึงอายัดเลื่อยโซ่ยนต์ทั้ง 2 เครื่องดังกล่าวมาตรวจสอบ เพื่อหาตัวผู้กระทำความผิด นอกจากนี้ ระหว่างเดินทางกลับ ยังพบไม้ประดู่แปรรูปจำนวน 3 แผ่น/เหลี่ยม ปริมาตร 0.36 ลบ.ม. ถูกซุกซ่อนไว้ในป่าด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือบ้านแม่จาเหนือ หมู่ 4 แต่ไม่พบต้นตอ คาดว่าเป็นไม้จากที่อื่นเอามาซุกซ่อนไว้เพื่อขนย้ายภายหลัง จึงยึดไม้ไว้เพื่อร้องทุกข์กล่าวโทษต่อพนักงานสอบสวนต่อไป

หัวหน้าอุทยานฯผาแดง เปิดเผยอีกว่า นอกจากนี้ หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติผาแดงที่ ผด.7 (บ้านใหม่หนองบัว) ร่วมกับหน่วยจัดการต้นน้ำห้วยสูน นำโดยนายเกรียงไกร เพาะเจริญ หัวหน้าหน่วยจัดการต้นน้ำห้วยสูน ออกตรวจลาดตระเวนบริเวณป่าด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้บ้านอรุโณทัย หมู่ 10 ต.เมืองนะ อ.เชียงดาว พบปางพักพรานจำนวน 1 ชุด บริเวณลำห้วย ตรวจสอบโดยรอบ พบแร้วดักสัตว์ 5 อัน จากการตรวจสอบร่องรอยของไฟป่าเป็นการไหม้จากบนเขาลงลำห้วย คาดว่านายพรานจงใจเผาป่าเพื่อไล่สัตว์ป่าให้มาติดกับดัก จึงเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดไฟป่าบริเวณนั้น พนักงานเจ้าหน้าที่จึงทำลายปางพัก และตรวจยึดแร้วดักสัตว์มาตรวจสอบเพื่อหาตัวผู้กระทำผิดต่อไป

ส่วนที่ อ.แม่ออน นายชลิต ทิพย์คำ นายอำเภอแม่ออน/ผอ.ศูนย์อำนวยการป้องกันและแก้ไขปัญหาหมอกควันไฟป่าฯ ร่วมกับสาธารณสุขอำเภอ นายก อบต.ออนกลาง และ อสม. ออกแจกหน้ากากอนามัย N95 ที่ได้รับมอบจากจังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 400 ชิ้น ให้กับประชาชนกลุ่มผู้เปราะบางตามบ้านเรือนในพื้นที่

สำหรับสถานการณ์หมอกควัน ฝุ่น PM2.5 ที่ จ.พะเยา เมื่อวันที่ 1 เม.ย.ผู้สื่อข่าวรายงานว่ากลับมารุนแรงอีกครั้ง ส่งผลให้สภาพอากาศมืดครึ้มกลายเป็นเมืองในหมอก หลายอำเภอพบค่าฝุ่น PM2.5 พุ่งสูงขึ้นจนน่าตกใจ ผลการตรวจวัดคุณภาพอากาศในพื้นที่ บ้านต๋อม อ.เมืองพะเยา ค่าฝุ่น PM2.5 สูงถึง 207 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร (มคก./ลบ.ม.) ดัชนีคุณภาพอากาศ (AQI) 317 ส่วนสาเหตุหลักยังคงมาจากไฟป่าที่ปะทุตามแนวชายเขา

ที่ จ.บึงกาฬ เมื่อช่วงเช้าวันที่ 1 เม.ย.สภาพอากาศดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด หลังจากมีฝนโปรยปรายลงช่วงก่อนรุ่งสาง ซึ่งฝนที่ตกติดต่อกันมา 2 วัน ทำให้หมอกควันไฟป่าและฝุ่นละอองลดลง โดยบริเวณริมแม่น้ำโขง เทศบาลเมืองบึงกาฬ มีประชาชนมาออกกำลังกายยามเช้า ท่ามกลางอุณหภูมิ 26 องศาเซลเซียส เย็นสบาย และสายลมที่พัดมาจากฝั่ง สปป.ลาว สามารถมองเห็นฝั่ง สปป.ลาว อย่างชัดเจนด้วยตาเปล่า ขณะที่ค่าฝุ่น PM2.5 ที่บริเวณหน้าที่ว่าการอำเภอเมืองบึงกาฬ วัดได้ 36 มคก./ลบ.ม.อยู่ในเกณฑ์สีเขียว ต่ำสุดในรอบ 1 เดือนที่ผ่านมา แต่เมื่อดูในภาพรวมสภาพอากาศในเขตสุขภาพที่ 8 อยู่ในเกณฑ์เกินมาตรฐาน 4 จังหวัด คือ เลย หนองคาย นครพนม และอุดรธานี

ขณะเดียวกัน หลังจาก พ.อ.ยุทธนา มหาวัน รอง ผอ.รมน.จังหวัดบึงกาฬ ร่วมกับนายมณเฑียร วิริยะพันธุ์ ผอ.ทสจ.บก. และศูนย์ป่าไม้บึงกาฬ เข้าตรวจสอบพร้อมทั้งช่วยดับไฟป่าที่กำลังลุกลามบริเวณป่าภูสิงห์ ซึ่งห่างจากป่านันทนาการหินสามวาฬ ออกไปราว 5 กิโลเมตร ขณะนี้ไฟดับลงแล้วแต่จังหวัดบึงกาฬมีคำสั่งปิดป่านันทนาการหินสามวาฬ เป็นเวลา 5 วัน เพื่อควบคุมสถานการณ์และป้องกันไฟป่าที่อาจจะปะทุขึ้นอีก

สำหรับความคืบหน้าการดับไฟป่าที่ จ.นครนายก นายวราวุธ ศิลปอาชา รมว.ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ให้สัมภาษณ์ว่าได้รับรายงานเมื่อเวลา 10.30 น. วันที่ 1 เม.ย.สถานการณ์ฮอตสปอตแถบจังหวัดนครนายกไม่พบตั้งแต่ช่วงตี 2 ที่ผ่านมา แต่ยังมีกลุ่มควันบริเวณเขาตะแบก กรมอุทยานฯ ได้สนับสนุนเจ้าหน้าที่ดับไฟป่าเข้าไปดูรายละเอียดประมาณ 50 นาย รวมถึงส่งเฮลิคอปเตอร์ของกระทรวง 6 ลำ เข้าพื้นที่เพื่อสนับสนุนการโปรยน้ำและควบคุมสถานการณ์ ในขณะที่หลายหน่วยงานระดมกำลังกันเข้ามาร่วมสนับสนุน ดังนั้น สถานการณ์ไฟป่าที่จังหวัดนครนายกสามารถควบคุมได้ ในภาพรวมกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติฯ ระดมเจ้าหน้าที่จากกรมอุทยานฯ และกรมป่าไม้ ประมาณ 300 นาย รวมถึงอากาศยาน เข้าระดมกำลังในการปฏิบัติการครั้งนี้

นายวราวุธยังกล่าวถึงกรณีราษฎรที่เข้าไปช่วยดับไฟป่าในพื้นที่ จ.เชียงใหม่ เสียชีวิต 1 รายนั้น สภาพของผู้เสียชีวิตไม่ได้ถูกไฟไหม้ คาดว่าจะสำลักควันไฟ ทางกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติฯ จะช่วยเหลือตามกฎเกณฑ์ของกรมอุทยานฯ พร้อมกับแสดงความเสียใจไปยังครอบครัวผู้เสียชีวิตด้วย ทั้งนี้ ในพื้นที่ภาคเหนือตั้งแต่ช่วงต้นปีที่ผ่านมาถึงสิ้นเดือน มี.ค.เกิดจุดความร้อนขึ้นทั้งหมดกว่า 57,000 จุด เป็นพื้นที่ป่าอนุรักษ์หรือพื้นที่อุทยานประมาณ 33,000 จุด ในพื้นที่ป่าสงวน ประมาณ 24,000 จุด กรมป่าไม้ กรมอุทยานฯได้ประสานงานกับทุกพื้นที่ โดยเฉพาะใน 17 จังหวัดภาคเหนือ ได้ปิดอุทยานฯไปเป็นร้อยแห่ง ส่วนป่าไม้ก็ปิดไปเกือบ 20 กว่าป่าภาคเหนือ อย่างไร ก็ตาม ผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นผู้สั่งการทุกๆหน่วยงาน และขอความร่วมมือประชาชนในพื้นที่ภาคเหนือ เพราะขณะนี้พบว่าเริ่มมีจุดความร้อนที่ดอยสุเทพเพิ่มขึ้นมา ขอความร่วมมือประชาชนคอยสอดส่อง หากพบเห็นขอให้รีบแจ้งเจ้าหน้าที่โดยด่วน

ด้านนางกาญจนา ภัทรโชค อธิบดีกรมสารนิเทศและโฆษกกระทรวงการต่างประเทศ เปิดเผยว่า ที่ผ่านมานายดอน ปรมัตถ์วินัย รองนายกรัฐมนตรีและ รมว.ต่างประเทศ ประสานงานกับ รมต.ต่างประเทศของประเทศเพื่อนบ้าน เพื่อช่วยกันแก้ไขปัญหาหมอกควันที่เกิดขึ้น และสั่งการให้นายมงคล วิศิษฏ์สตัมภ์เอกอัครราชทูต ณ กรุงย่างกุ้ง มีหนังสืออย่างเป็นทางการถึงกระทรวงการต่างประเทศเมียนมา รวมถึงหารือกับ รมว.ทรัพยากรธรรมชาติและการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมเมียนมา เพื่อแจ้งถึงความห่วงกังวลของไทยในเรื่องการเผาป่า ซึ่งฝ่ายเมียนมาแสดงความพร้อมที่จะเร่งแก้ไขปัญหานี้อย่างเต็มที่ นอกจากนี้ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติฯ มีหนังสือถึงปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ประเทศลุ่มน้ำโขง ประกอบด้วยกัมพูชา สปป.ลาว เมียนมา และเวียดนาม เพื่อขอความร่วมมือในการคุมปริมาณการเผาป่าในฤดูแล้งนี้ด้วย พร้อมกันนี้ ในการเยือนไทยของ ดร.เกา กิม ฮวน เลขาธิการอาเซียน ระหว่างวันที่ 29 มี.ค. -1 เม.ย.นี้ ฝ่ายไทยได้หยิบยกประเด็นปัญหาหมอกควันข้ามแดนในการพบหารือ โดยนายดอนขอรับการสนับสนุนจากเลขาธิการอาเซียนในการผลักดันความร่วมมือภายใต้ข้อตกลงอาเซียนว่าด้วยมลพิษจากหมอกควันข้ามแดน และให้จัดการประชุมประเทศที่เกี่ยวข้อง เพื่อหารือเกี่ยวกับแนวทางในการแก้ไขปัญหาดังกล่าว

ส่วนกรณี นายวิชัย ธิมาคำ อาสาสมัครดับไฟป่า เสียชีวิตขณะเข้าไปช่วยดับไฟป่าในเขตอุทยานแห่งชาติขุนขาน อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่นั้น เมื่อช่วงบ่ายวันที่ 1 เม.ย. นายกริชสยาม คงสตรี ผู้อำนวยการสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 16 (สบอ.16) เดินทางไปที่วัดปงไคร้ ต.แม่แรม อ.แม่ริม สถานที่บำเพ็ญกุศลศพนายวิชัย โดยได้แสดงความเสียใจกับนายจรัส อายุ 70 ปี และนางบัวเหรียญ ธิมาคำ อายุ 66 ปี พ่อและแม่ของนายวิชัย พร้อมกับยกย่องในความเสียสละเพื่อส่วนรวม และมอบเงินช่วยเหลือเบื้องต้นจาก สบอ.16 เพื่อใช้เป็นค่าทำศพ และจะดูเรื่องกองทุนสวัสดิการอื่นๆ เช่น กองทุนไฟป่าของกรมอุทยานแห่งชาติฯ รวมทั้งกองทุนอื่นๆ ของจังหวัดที่จะเข้ามาช่วยเหลือครอบครัวต่อไป

ผู้สื่อข่าวรายงานเพิ่มเติมว่า ตลอดวันที่ 1 เม.ย.สถานการณ์ไฟป่า จ.นครนายก ยังมีกลุ่มควันไฟขึ้นเป็นจุดๆ แต่ไม่มาก และเฮลิคอปเตอร์ต้องบินโปรยน้ำจุดที่ยังมีควันไฟไหม้อยู่เป็นระยะ แต่มากที่สุดคือเขาวังรีที่ยังมีกลุ่มควันไฟและเสียงไฟไหม้อยู่บริเวณกลางเขา เพราะส่วนมากเป็นป่าไผ่ ขณะนี้อยู่ระหว่างควบคุมเพื่อจำกัดพื้นที่ของกลุ่มไฟและวางกำลังรถดับเพลิงในจุดเสี่ยงต่างๆ ไม่ให้เข้าพื้นที่สำคัญและที่อยู่อาศัยประชาชน สำหรับในวันที่ 1 เม.ย.ใช้เฮลิคอปเตอร์ 6 ลำ บินทิ้งน้ำบนเขาในจุดที่ยังคงมีไฟป่า โดยได้รับการสนับสนุนเครื่องบินแบบปีกติดลำตัว ฟิกวิง จาก ทอ. 1 ลำ เพิ่มจากที่มีอยู่เดิม 5 ลำ รวมเป็น 6 ลำและทำแนวกันไฟบนช่องยางแดง โดยใช้เครื่องจักรและคนปฏิบัติการภาคพื้นดินเพื่อควบคุมไฟป่า ซึ่งจะปฏิบัติการในโซนด้านล่างไม่เดินขึ้นบนเขาสูง หลังจากเมื่อวันที่ 31 มี.ค.ที่ผ่านมา มีเจ้าหน้าที่ขึ้นไปปฏิบัติงานแล้วได้รับบาดเจ็บจำนวน 6 ราย จากสภาวะร้อนจัดและขาดน้ำ

ต่อมาในช่วงเย็น นายนิรัตน์ พงษ์สิทธิถาวร ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ ได้ออกประกาศเขตภัยพิบัติไฟป่าทั้งหมด 3 ตำบล ในพื้นที่ 2 อำเภอ คือ หมู่ที่ 7 ตำบลบ้านปง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ หมู่ที่ 3 ตำบลแม่เหียะ อำเภอเมืองเชียงใหม่ และหมู่ที่ 12 ตำบลสุเทพ อำเภอเมืองเชียงใหม่ พร้อมบังคับใช้กฎหมาย หากมีการถูกจับกุมจากการเผาในที่โล่งทุกชนิด มีโทษหนักจำคุกสูงสุด 20 ปี ปรับหนักสูงสุดถึง 2 ล้านบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ