เกษตรกร อ.ดอกคำใต้ จ.พะเยา นิยมปลูกฟักทอง แต่ผลผลิตที่ได้มาตรฐานตรงความต้องการของตลาดมีแค่ 40%...อีก 60% ตกเกรด ต้องส่งขายตลาดล่าง หรือไม่ต้องทิ้งไปโดยเปล่าประโยชน์ เพราะตลาดไม่รับซื้อ
ด้วยเหตุนี้ สำนักพัฒนาอาหารสัตว์ กรมปศุสัตว์ และสาขาวิชาเทคโนโลยีชีวภาพ คณะเกษตรศาสตร์และทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยพะเยา จึงร่วมกันคิดหาวิธีนำฟักทองมาใช้ประโยชน์ นำมาเป็นส่วนผสมทดแทนอาหารข้นเลี้ยงไก่เนื้อประดู่หางดำเชียงใหม่ และไก่ไข่พันธุ์ ไก่ไข่โรดไอส์แลนด์เรด ที่เกษตรกรในพื้นที่นิยมเลี้ยงแบบปล่อยและทำฟาร์มขนาดเล็ก โดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) ให้ทุนดำเนินการ
“จากการศึกษาคุณค่าทางอาหารในฟักทองในด้านนำไปใช้เลี้ยงสัตว์ พบว่าอุดมไปด้วยโปรตีน และไขมัน หากนำไปเลี้ยงไก่แบบเพียวๆ นอกจากไก่ไม่ชอบแล้ว คุณค่าทางโภชนาการยังไม่เพียงพอ เราจึงใช้วิธีนำมาหมักในถังขนาด 150 ลิตร ใส่ฟักทองสับปิดสนิทควบคุมไม่ให้อากาศเข้าถังหมัก 15 วัน ทำให้คุณค่าทางโภชนาการเพิ่มขึ้น จากเดิมมีโปรตีน 10% เพิ่มเป็น 15-18% ส่วนไขมันก็เช่นกันเพิ่มจาก 2-3% เป็น 8%”
...
นายอิทธิพล เผ่าไพศาล ผอ.สำนักพัฒนาอาหารสัตว์ กรมปศุสัตว์ เผยว่า เมื่อนำมาผสมกับอาหารข้นในอัตราส่วนอาหารข้น 70% ฟักทองหมัก 30% ทดลองนำไปเลี้ยงไก่เนื้อประดู่หางดำเชียงใหม่ 150 วัน เปรียบเทียบกับกลุ่มที่ให้อาหารข้นและกลุ่มปล่อยให้หากินเองในธรรมชาติ
ไก่ที่หากินอาหารในธรรมชาติ และกลุ่มให้อาหารข้นมีน้ำหนักเฉลี่ยตัวละ 1.3–1.5 กก. แต่ไก่ที่ใช้ฟักทองผสมอาหารข้นมีน้ำหนักเฉลี่ยตัวละ 1.8 กก.
ส่วนการทดลองกับแม่ไก่ไข่โรดไอส์แลนด์เรด การเจริบเติบโตดี แม้อากาศเปลี่ยนแปลง ให้ไข่สม่ำเสมอ...แต่มีปัญหาในเรื่องของเปลือกไข่บาง ร้าว แตกง่าย
“จึงมีการคิดสูตรอาหารใหม่ ใช้ฟักทองสับ 70 กก. กากถั่วเหลือง 25 กก. รำ 4 กก. แคลเซียม 1 กก. วิตามินรวม 5 ขีด เกลือ 5 ขีดและเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันไม่ให้ไก่เป็นหวัด ท้องเสียง่าย จึงผสมฟ้าทะลายโจรและขมิ้นชันหมักในถังไม่ให้อากาศเข้า หมักนาน 15 วัน”
ผอ.อิทธิพล บอกสูตรฟักทองหมักปรับปรุงใหม่ สามารถนำไปใช้เลี้ยงได้ทั้งไก่ไข่ ไก่เนื้อ โดยไม่ต้องผสมอาหารข้นแม้แต่น้อย
สามารถเริ่มใช้เลี้ยงได้ตั้งแต่ไก่อายุ 14 วัน (หลังหยุดอาหารไก่เล็ก) เลี้ยงไปนาน 5 เดือน ไก่เนื้อแข็งแรง น้ำหนักดีเหมือนสูตรแรก และไม่ต้องให้ยาปฏิชีวนะ...ไข่ไก่ที่ได้มีเปลือกหนาไม่แตกง่าย แถมเนื้อไข่แดงสีสดใสน่ารับประทานกว่าไก่กินอาหารข้น.
...
...
เพ็ญพิชญา เตียว