เพราะมีอยู่หนึ่งเดียวแถมหาดูยากแต่อยากให้เยาวชนสัมผัสวิถีต้นน้ำอัญมณีเลอค่าเมืองจันท์...!
ลุงสำราญ หรือ นายสำราญ รัตนเกียรติ ชายวัย 64 ปี บ้านหมู่ 4 ต.พลอยแหวน อ.ท่าใหม่ จ.จันทบุรี จึงใช้พื้นที่บ่อพลอยแบบดั้งเดิมส่วนหนึ่ง ทำเป็น “ศูนย์สาธิตและแหล่งเรียนรู้ด้านอัญมณี...พลอยแหวน”
ลุงสำราญ บอกว่า เพราะอายุล่วงเลยเข้าเลข 6 กลัวต่อไปอาจไม่ได้เห็นเหมืองแบบนี้ จึงอยากให้นักเรียน-นักศึกษา ประชาชน นักท่องเที่ยวได้มีโอกาสเข้าไปเรียนรู้กระบวนการทำพลอยตั้งแต่ต้นน้ำ
เริ่มตั้งแต่กระบวนการขุดบ่อหรือหลุม ลึก 2-3 เมตร แล้วนำดินใส่บุ้งกี๋ ขึ้นมากรองและร่อนหาพลอย ถึงแม้เมื่อกว่า 10 ปีมานี้ เหมืองอื่นๆเปลี่ยนมาใช้เครื่องจักรขนาดใหญ่ ขุดดินที่มีพลอยขึ้นมากองเป็นภูเขากันแล้ว
ก่อนที่จะฉีดน้ำไล่ดินที่มีพลอยเจือปนลงไปใน “แย็ก” หรือเครื่องมือคัดแยกพลอยออกจากกรวดและดิน
แต่สำหรับวิธีการแบบดั้งเดิม ถือเป็นเรื่องท้าทายฝีมือยิ่ง เพราะต้องอาศัยความชำนาญ เมื่อได้ก้อนหินแล้วต้องส่องแล้วส่องอีก หากกระทบกับแสงแดดแล้วเห็นเป็นสีพลอยดิบ ต้องดูด้วยว่าไม่มีรอยแตกร้าว
พลอยดิบไร้รอยตำหนินี้ จะถูกขายให้ตลาดค้าพลอย นำไปคัดและแต่งรูปทรงด้วยการโกลน การเจีย ตามขั้นตอน เพื่อให้ได้เป็นอัญมณีเลอค่าต่อไป เรียกว่ากว่าจะได้พลอยเม็ดงามแต่ละเม็ดช่างยากเย็นยิ่งนัก
ด้วยเหตุนี้เอง พื้นที่ตีนเขาพลอยแหวนของลุงสำราญ ทั้งหมด 10 ไร่ จึงทำไปได้เพียง 3 ไร่เท่านั้น พลอยหลักๆที่พบ เช่น พลอยสตาร์, บุษราคัม, โกเมน และพลอยเขียวส่อง แต่ไม่เคยขุดได้พลอยราคาหลักแสนบาท
มิหนำซ้ำบางวันขุดเจอพลอยหลายเม็ด แต่บางวันไม่พบเจอเลยก็มี แต่โชคดีที่มีรายได้จากนักท่องเที่ยวเข้าไปเที่ยวชมศึกษาเข้ามาเสริม จึงบรรเทาความเสียหายลงไปได้บ้าง ผู้สนใจติดต่อได้ที่ โทร.08-4944-4097
...
ค่าเข้าชมเหมืองแห่งนี้ สำหรับคนไทย 50 บาท ต่างชาติ 100 บาท เพียงเท่านี้ถือว่าถูกมาก
เมื่อเปรียบเทียบกับการได้ชมแหล่งเรียนรู้ที่ทุกวันนี้แทบไม่มีให้เราได้เห็นอีกแล้วถือว่าคุ้มสุดคุ้ม...!
ศุภชัย จุลละนันทน์