อุปกรณ์ดักจับฝุ่นโรงงานไฟฟ้าพลังไอน้ำในนิคมอุตสาหกรรม 304 อ.ศรีมหาโพธิ จ.ปราจีนบุรี ติดตั้งมานานจนหลุดออก ภายในมีสาร ซีเซียม 137 (Cs-137) ซึ่งหายไป ชี้เป็นสารอันตรายต่อสุขภาพ คนที่เก็บไปอาจไม่รู้ เกรงจะเกิดอันตราย ผวจ. พร้อมเลขาฯ สนง.ปรมาณูเพื่อสันติเตรียมแถลงบ่ายนี้
วันที่ 14 มี.ค. 2566 มีรายงานว่า 15.00 น. วันนี้ ที่ห้องประชุม 402 ที่ศาลากลาง จ.ปราจีนบุรี จะมีการแถลงการ สารซีเซียม 137 (Cs-137) หายจากโรงไฟฟ้าพลังงานไอน้ำ บริเวณนิคมอุตสาหกรรม 304 อ.ศรีมหาโพธิ จ.ปราจีนบุรี เบื้องต้นทราบาว่า “ซีเซียม 137” ที่หายไป ใช้กับเครื่องเลเซอร์ เพื่อใช้จับฝุ่นขี้เถ้า ในโรงงานผลิตไฟฟ้าไอน้ำ ติดตั้งใช้งานมานาน และหลุดหล่นลงมาจากจุดติดตั้ง ซึ่งเจ้าหน้าที่สันนิษฐานว่า คนที่พบเห็นอาจไม่รู้ว่ามันคืออะไร จึงเก็บไป โดยยังไม่รู้จุดประสงค์
ทั้งนี้ สารนี้ ทางการแพทย์ยืนยันว่า มีอันตรายต่อสุขภาพ ล่าสุดเลขาฯ สำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ ได้ลงพื้นที่พร้อมเจ้าหน้าที่คณะใหญ่ เพื่อติดตามเรื่องนี้ด้วยตัวเอง และจะแถลงร่วมกับ ผู้ว่าฯ ตอนบ่าย 3 โมง
สำหรับอุปกรณ์นี้ ติดตั้งตั้งแต่ ปี 2534 รวมทั้งหมด 10 เครื่อง แต่เพิ่งทราบว่า หายไปเมื่อ 23 ก.พ. 2566 ตัวที่หายเป็นท่อกลม เส้นผ่าศูนย์กลาง 5 นิ้ว ยาว 12 นิ้ว โดยมีข้อกังวลว่า หากเอาไปขาย หรือ ขโมยไปแลัวเอาไปกำจัดไม่ถูกวิธี จะมีผลกระทบด้านสุขภาพของคนเอาไป หรือ คนที่เก็บไปได้
ข้อมูลทางวิชาการ ซีเซียม-137 (Cs-137) เป็นไอโซโทปกัมมันตรังสีของธาตุซีเซียม ซึ่งเป็นผลผลิตฟิชชันที่เกิดจากปฏิกิริยานิวเคลียร์ฟิชชัน ซีเซียม-137 มีครึ่งชีวิต 30.17 ปี ประมาณ 95% สลายตัวโดยการปลดปล่อยรังสีบีต้าแล้วกลายเป็นแบเรียม-137m (barium-137m) ซึ่งเป็นไอโซโทปกึ่งเสถียร (metastable) หรือไอโซเมอร์ของแบเรียม-137 (137mBa, Ba-137m) ส่วนอีก 5% สลายตัวไปเป็นไอโซโทปเสถียรโดยตรง แบเรียม-137m (Ba-137m) สลายตัวให้รังสีแกมมา โดยมีครึ่งชีวิต 2.55 นาที ซีเซียม-137 ปริมาณ 1 กรัม มีกัมมันตภาพรังสี 3.215 เทราเบคเคอเรล (terabecquerel, TBq) โฟตอนจากไอโซโทปรังสีแบเรียม-137m มีพลังงาน 662 keV
...
สามารถใช้ประโยชน์ในการฉายรังสีอาหาร (food irradiation) ใช้ในด้านรังสีรักษา (radiotherapy) สำหรับผู้ป่วยมะเร็ง มีการใช้ซีเซียม-137 สำหรับการถ่ายภาพด้วยรังสีทางอุตสาหกรรมไม่มากนัก เนื่องจากเป็นวัสดุที่ไวต่อการเกิดปฏิกิริยาเคมี เกลือของซีเซียมละลายน้ำได้ดีทำให้ควบคุมความปลอดภัยได้ยาก จึงมีการใช้โคบอลต์-60 (Cobalt-60) ในงานด้านการถ่ายภาพด้วยรังสีมากกว่า นอกจากจะเป็นโลหะที่ไวต่อปฏิกิริยาน้อยกว่าแล้ว ยังให้รังสีแกมมาพลังงานสูงกว่า การนำมาใช้งาน เราจะพบซีเซียม-137 ได้ในอุปกรณ์วัดความชื้น เครื่องวัดอัตราการไหลหรืออุปกรณ์ตรวจวัดชนิดอื่นที่ใช้หลักการทำงานคล้ายกัน