ภาพร้านอาหารในสวนไผ่ที่จัดตกแต่งด้วยผ้าม่านสีขาว เรียบง่าย กลมกลืนกับธรรมชาติ เมนูอาหารพื้นบ้านที่วัตถุดิบมาจากน้ำพักน้ำแรงชาวบ้าน 100% แถมมีเมนูที่หาที่อื่นไม่ได้อย่างสเต๊กกบ ของที่ระลึก งานฝีมือชุมชน อาหารสด อาหารแปรรูป ที่ชาวบ้านนำผลผลิตตัวเองมาวางขาย...แสดงให้เห็นถึงความคึกคัก ร่วมแรงร่วมใจของชาวบ้านได้แล้ว ยิ่งได้นั่งทานอาหารอร่อยๆเคล้ากับเพลงฉ่อยพื้นบ้าน ที่มีพ่อเพลงแม่เพลงผลัดกันขึ้นมาขับกล่อมยิ่งทำให้เราได้สัมผัสซึมซับวัฒนธรรมท้องถิ่นอย่างใกล้ชิด
ใครจะไปคิดว่านี่คือศูนย์การเรียนรู้ชุมชน ต.ป่าแฝก อ.กงไกรลาศ จ.สุโขทัย
“เดิมทีรับราชการทหาร แต่ด้วยมองว่าชาวบ้านแถบนี้ทำเกษตรกันทุกครัวเรือน และส่วนตัวชอบปลูกพืชเลี้ยงสัตว์อยู่แล้ว เลยน่าจะทำพื้นที่ของตัวเอง 34 ไร่ ให้เป็นต้นแบบทำเกษตรผสมผสานให้ชาวบ้านเกิดความมั่นคงในอาชีพ พร้อมกับเปลี่ยนแนวคิด ทำเกษตรผสมผสานก็สามารถสร้างรายได้ที่ยั่งยืนได้ ปี 2545 จึงพลิกฟื้นที่ดินที่เดิมทำนาอย่างเดียวเป็นแปลงเกษตรผสมผสาน ทั้งปลูกพืช เลี้ยงสัตว์ ขุดบ่อน้ำเลี้ยงปลา เลี้ยงกบ ต่อมาพัฒนาสู่ร้านอาหาร โฮมสเตย์ กระทั่งกลายเป็นศูนย์การเรียนรู้ที่มีผู้มาเยือนแต่ละปีไม่ต่ำกว่า 6 หมื่นคน”
...
จ่าสิบโทสุทิน ทองเอ็ม หรือ จ่าก้อง อดีตข้าราชการทหารที่ลาออกมาทำอาชีพเกษตรและประสบความสำเร็จอย่างมาก แถมแบ่งปันความรู้และสร้างโอกาสให้กับชาวบ้านในละแวกใกล้เคียง โดยรวมกลุ่มสร้างเครือข่ายเกษตรในท้องถิ่นอย่างเข้มแข็งผ่านศูนย์การเรียนรู้ชุมชนตำบลป่าแฝก ที่รู้จักกันในนาม “บ้านจ่าก้อง” เล่าถึงแรงบันดาลใจที่หันหลังให้กับอาชีพข้าราชการที่มีความมั่นคงมาทำการเกษตร ...เริ่มต้นจากการปลูกไผ่ สร้างรายได้จากสวนไผ่ทั้งการขายลำไผ่ ต้นพันธุ์ หน่อไม้ แปรรูปหน่อไม้เป็นหน่อไม้ดอง
เมื่อประสบความสำเร็จจากการทำสวนไผ่ ทำให้ชาวบ้านเกิดความเชื่อมั่นที่จะเข้าร่วมในกิจกรรมของศูนย์ฯ จากนั้นได้ถ่ายทอดความรู้ด้านการเกษตรแบบพึ่งตนเองให้กับชาวบ้าน ปรับเปลี่ยนการทำเกษตรแบบเดิมๆมาทำเกษตรผสมผสาน โดยเพิ่มเติมในส่วนของการทำไร่นาสวนผสม การปลูกผักอินทรีย์ เกษตรพอเพียง เลี้ยงปลา และกิจกรรมที่เป็นไฮไลต์ของที่นี่คือการเลี้ยงกบและการแปรรูปกบ
พร้อมทั้งสร้างมวลชนให้ชาวบ้านเข้ามามีส่วนร่วมในกิจกรรม ได้ลงมือปฏิบัติจริง เน้นการสร้างศูนย์เรียนรู้ให้มีชีวิต ขยายสู่เกษตรกรรุ่นใหม่ที่ส่วนใหญ่เป็นลูกหลานคนในพื้นที่ เพื่อให้เด็กและเยาวชนเหล่านี้ มีสำนึกรักษ์บ้านเกิด ขณะเดียวกันก็รักและหวงแหนในอาชีพเกษตรกร เปลี่ยนทัศนคติมองว่าอาชีพเกษตรกรก็สามารถสร้างอาชีพทำรายได้ที่มั่นคงได้ จากนั้นต่อยอดสู่การอบรมให้กับเกษตรกร
ผู้สนใจจากพื้นที่อื่นเข้ามาศึกษาหาความรู้ กระทั่งเกิดเป็นโฮมสเตย์สำหรับผู้ที่มาเรียนรู้ที่ต้องใช้ระยะเวลาอบรม 1-3 วัน แล้วแต่กิจกรรม
...
ต่อมาพัฒนาสวนไผ่มาเป็นร้านอาหารในสวนไผ่ที่ไม่มีใครเหมือน โดยเฉพาะเมนูสเต๊กกบ ที่น่าจะเป็นที่เดียวในประเทศ โดยทานอาหารหลากหลายเมนูเคล้ากับเพลงฉ่อยพื้นบ้าน พร้อมกับเปิดโอกาสให้เกษตรกร รวมถึงชาวบ้านนำผลผลิต ทั้งอาหารสด พืชผักผลไม้ แปรรูป สินค้าชุมชน ศิลปหัตกรรม เข้ามาขายกันแบบฟรีๆ ทำให้คนในชุมชนมีรายได้อย่างต่อเนื่องทุกวัน ที่สุดจึงได้รับรางวัลเกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ สาขาอาชีพไร่นาสวนผสม ประจำปี 2560 รางวัลครูภูมิปัญญาไทย ด้านการเกษตรจากสภาการศึกษา รุ่นที่ 8 และปราชญ์เกษตร กศน.
“การเลี้ยงกบและแปรรูปถือเป็นไฮไลต์ของที่นี่ เพราะเราจะมีกระชังกบให้ชาวบ้านที่เป็นสมาชิกได้เข้ามาเลี้ยงกบได้เลย แบบกระชังใครกระชังมัน หนึ่งกระชังเลี้ยง 90 วัน ในหน้าร้อนกับหน้าฝน และ 120 วัน ในหน้าหนาว จะได้กบเนื้อ 200-250 กก. หลังหักค่าใช้จ่ายจะมีรายได้จากการเลี้ยงกบกระชังละ 3,000-3,500 บาท โดยจะรับซื้อในราคาสูงกว่าตลาด กก.ละประมาณ 10 บาท ไปเป็นหลากหลายเมนูในร้านอาหาร ซึ่งขั้นตอนนี้สมาชิกจะได้ค่าชำแหละอีก กก.ละ 15 บาท ส่วนที่เหลือจากร้านก็นำมาแปรรูปเป็นกบแดดเดียว หรือแคบหนังกบ ขณะที่ลูกพันธุ์กบทางเครือข่ายก็ส่งเสริมให้ลูกหลานชาวบ้านที่เป็นยุวเกษตรกรมาเพาะพันธุ์เพื่อขายให้กับเกษตรกรราคาตัวละ 50 สตางค์”
...
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมที่เพจ/เฟซบุ๊ก บ้านจ่าก้อง ต.ป่าแฝก อ.กงไกรลาศ จ.สุโขทัย โทร.08-6917-7052.
กรวัฒน์ วีนิล