นครไตรตรึงษ์ หนึ่งในบริวารเมืองชากังราว หรือ จ.กำแพงเพชร ในปัจจุบัน
ในแง่มุมประวัติศาสตร์นั้นไม่ปรากฏแน่ชัดว่า นครไตรตรึงษ์ สร้างขึ้นปี พ.ศ.ใด แต่มีเอกสารที่กล่าวถึงตาม “ตำนานสิงหนวัติกุมาร” ปรากฏข้อความว่า...
“พระองค์ไชยศิริ” ได้ทิ้งเวียงชัยปราการหนีข้าศึกมอญจากเมืองธรรมวดีเมื่อปีมะเส็ง พ.ศ.1547 และได้สร้างเมืองขึ้นมาใหม่ในปีเดียวกันใกล้เมืองร้างตรงฟากฝั่งเมืองกำแพงเพชร เรียกว่า “เมืองไตรตรึงษ์”
มีกำแพงเมืองสามชั้น ที่เรียกกันว่าตรีบูร เคยมีการสำรวจเมืองไตรตรึงษ์ พบว่าแนวกำแพงเมืองคูเมืองได้รับความเสียหายมาก...
กำแพงเมืองชั้นนอกสุดถูกปาดไปเป็นถนนส่วนหนึ่ง ส่วนกำแพงชั้นกลางยังพอให้เห็นอยู่บ้างเล็กน้อย กำแพงชั้นในบางส่วนถูกไถเพื่อทำไร่น้อยหน่า และไร่มันสำปะหลังไปบ้าง
ขณะที่ความจริงเมืองไตรตรึงษ์เป็นเมืองที่สง่างามตั้งบนชัยภูมิที่เหมาะสมคือ ต.มอพระธาตุ น้ำท่วมไม่ถึง มีแม่น้ำปิงเป็นแนวคูเมือง มีการผันน้ำจากลำน้ำปิงมาหล่อเลี้ยงคูเมืองทั้งสามชั้นต้องตามตำรับพิชัยสงคราม
ในอดีตเป็นเมืองที่ยิ่งใหญ่มาก แต่ปัจจุบันไม่ค่อยจะได้รับความสนใจ มีผู้คนเข้าไปทำลายอย่างไม่รู้คุณค่า
นายสุนทร รัตนากร นายก อบจ.กำแพงเพชร บอกว่า เพื่อเป็นการรำลึกถึงความสำคัญทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งนครไตรตรึงษ์ อบจ.กำแพงเพชรร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
จัดกิจกรรม “1015 ปี เมืองมหัศจรรย์ นครไตรตรึงษ์ พระนครแห่งแรกของเมืองกำแพงเพชร” ในวันที่ 22 สิงหาคม 2562 บริเวณลานพระเจดีย์ วังพระธาตุ ต.ไตรตรึงษ์ อ.เมืองกำแพงเพชร ตามโครงการอนุรักษ์ สืบสาน ฟื้นฟูวัฒนธรรม “ชากังราว นครแห่งศิลป์”
กิจกรรมที่สำคัญ อาทิ การเสวนา ผลักดันนครไตรตรึงษ์แหล่งท่องเที่ยว การจัดแสดงวัฒนธรรมพื้นบ้านของนครไตรตรึงษ์ การเล่านิทานประกอบการแสดงเรื่องท้าวแสนปม รวมถึงการแสดงแสงเสียงสุดตระการตา
...
ถือเป็นกิจกรรมที่น่าไปชมถึงการเล่าเรื่องอาณาจักรแห่งแรกของกำแพงเพชร ย้อนยุคที่เต็มไปด้วยบรรยากาศแห่งอารยธรรมในอดีตนับพันปีที่ผ่านมา!!!
สมพงษ์ พงศ์สุทธิยากร