“ตะไคร้หอม ใบฝรั่ง และใบยูคาลิปตัส เอามาใช้ไล่ยุงแมลงเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นถูกถ่ายทอดมาจากรุ่นสู่รุ่น ใช้อุปกรณ์และวัตถุดิบที่หาได้ในพื้นที่ นำมาต้มผ่านกระบวนการควบแน่นจนได้สารสกัดเข้มข้นมาบรรจุขวดใช้ ด้วยแถวนี้ยังมีการทำเกษตรอยู่ค่อนข้างเยอะ ฉีดพ่นที่ไหนยุงและแมลง ก็หนีกระเจิง ชีวภัณฑ์ของเราเลยเป็นที่นิยมใช้กันแทบทุกครัวเรือน ชาวบ้านจึงรวมกลุ่มกัน 30 คน พัฒนาการผลิตมาจนปัจจุบัน”
สมเกียรติ สุขแป้น ผู้ใหญ่บ้านหมู่ 5 ต.ปลายบาง อ.บางกรวย จ.นนทบุรี ประธานกลุ่มผลิตภัณฑ์รักษ์ชา บอกถึงที่มา ชีวภัณฑ์ไล่ยุงและแมลง “รักษ์ชา” หนึ่งในผลิตภัณฑ์โครงการชุมชน ท่องเที่ยวโอทอปนวัตวิถี ของกรมการพัฒนาชุมชน ...เดิมในการผลิตทำกันแบบบ้านๆ ใช้หม้อนึ่งเชื่อมกับสายแอร์ต่อผ่านไปยังถัง 200 ลิตร แล้วรอให้ควบแน่นก่อนนำมาใช้งาน
กระทั่งปีที่แล้ว ได้รับงบประมาณสนับสนุนจากสำนักงานพัฒนาชุมชน อ.บางกรวย ผลิตเครื่องแปรรูปสมุนไพรไล่ยุงและแมลง เพื่อพัฒนากระบวนการผลิตให้ได้มาตรฐานยิ่งขึ้น พัฒนามาจากเครื่องต้นแบบที่ชาวบ้านเคยใช้กันมา แต่เปลี่ยนวัสดุมาเป็นสเตนเลส เพื่อให้แข็งแรง ทนทาน ใช้งานได้สะดวกยิ่งขึ้น
...
ประกอบไปด้วยถังสเตนเลสความจุ 50 ลิตร 2 ถัง เชื่อมต่อกันโดยท่อสเตนเลส ถังแรกใส่วัตถุดิบตะไคร้หอม 2 ส่วน ใบยูคาลิปตัส และใบฝรั่งอย่างละ 1 ส่วน ต้มในน้ำ 15 ลิตร ที่อุณหภูมิ 100 °C ต้มไป 30 นาที ความร้อน จะเริ่มทำให้เซลล์พืชแตกตัวเป็นไอน้ำลอยผ่านมายังท่อเข้าสู่ถังหล่อเย็นที่บรรจุน้ำเย็น ทำให้เกิดการควบแน่นออกมาเป็นหยดน้ำ แล้วรองใส่ภาชนะ บรรจุขวดนำมาใช้งาน ต้มนาน 2 ชั่วโมง จึงเปลี่ยนวัตถุดิบ โดยการต้ม 1 ครั้งจะได้สารสกัด 10 ลิตร
“วัตถุดิบทั้ง 3 ชนิด มีในท้องถิ่นอยู่แล้ว กระบวนการผลิตผ่านการเรียนรู้ ลองผิดลองถูกจนได้สูตรสำเร็จ ส่วนเทคโนโลยีได้ภาครัฐเข้ามาช่วย คนผลิตเป็นคนในกลุ่ม ทำให้เกิดรายได้หมุนเวียนในชุมชน สร้างความสามัคคีในหมู่คณะได้อีกทาง ที่สำคัญตลอดทั้งกระบวนการผลิตไม่มีวัตถุดิบใดๆ เหลือทิ้งโดยไร้ประโยชน์เลย เศษตะไคร้หอม ใบยูคาลิปตัส ใบฝรั่ง ที่ใช้ไม่ได้ เอามาทำปุ๋ยต่อ หรือไม่ก็กองไว้ข้างบ้านไล่ยุงได้ ถือเป็นซีโร่เวสต์ ขยะเหลือศูนย์อย่างแท้จริง”
สเปรย์ไล่ยุงและแมลงบรรจุขวด 300 ซีซี ราคาขาย 60 บาท พบได้ตามงานอีเวนต์ หรือกิจกรรมต่างๆของจังหวัด แต่ช่องทางทำรายได้หลักของที่นี่ ส่วนใหญ่ได้จากการขายออนไลน์ ผ่านเฟซบุ๊กแฟนเพจ : บ้านรักษ์ชา สร้างรายได้แต่ละเดือน 20,000-30,000 บาท เหมาะอย่างยิ่งในยามที่ไข้เลือดออกระบาดในขณะนี้
...
นอกจากสเปรย์ไล่ยุงและแมลงแล้ว กลุ่มยังมีผลิตภัณฑ์ในกลุ่มเสริมความงามและสุขภาพอีก 10 ตัว จำหน่ายในราคาที่จับต้องได้ สนใจสอบถามรายละเอียดได้ที่ 08-1705-1263.
กรวัฒน์ วีนิล