"พาณิชย์" ยันไม่ได้รับจดสิทธิบัตรกัญชา 2 คำขอ ตามที่ภาคประชาสังคมตั้งข้อสังเกต เผยปฏิเสธการจดไปแล้ว แต่ในกระบวนการตามกฎหมาย ต้องเปิดให้ผู้ยื่นชี้แจงก่อน ถ้าไม่แจงคำขอจะยกเลิกอย่างสมบูรณ์ พร้อมแสดงความบริสุทธิ์ใจ โชว์คำขอตำรับยา ที่กัญชาเป็นส่วนประกอบทั้งหมด 31 คำขอ ย้ำใครอยากตรวจสอบได้หมด ไม่ปิดบัง
เมื่อวันที่ 20 พ.ย.61 นายสนธิรัตน์ สนธิจิรวงศ์ รมว.พาณิชย์ กล่าวถึงกรณีที่ภาคประชาสังคมได้ตั้งข้อสังเกตว่า กรมทรัพย์สินทางปัญญาเตรียมรับจดสิทธิบัตรกัญชา 2 คำขอ ได้แก่ คำขอเลขที่ 0601002456 และคำขอเลขที่ 0501005232 ว่า เป็นความเข้าใจที่คลาดเคลื่อน เพราะ 2 คำขอดังกล่าว เจ้าหน้าที่ได้แจ้งปฏิเสธการจดสิทธิบัตรแล้ว แต่เนื่องจากในกระบวนการจดทะเบียนสิทธิบัตร เมื่อเจ้าหน้าที่ตรวจสอบขั้นการประดิษฐ์อย่างละเอียดแล้ว จะต้องแจ้งผลให้ผู้ยื่นคำขอทราบ และหากผู้ยื่นคำขอไม่เห็นด้วยก็จะชี้แจงเหตุผล ถ้าผู้ยื่นคำขอไม่ชี้แจง กรมฯจะยกเลิกคำขอตามกฎหมายต่อไป
สำหรับทั้ง 2 คำขอดังกล่าวรวมอยู่ใน 11 คำขอ ที่บริษัทต่างชาติได้ยื่นขอจด และมีการกล่าวถึงอยู่ในขณะนี้ ซึ่งคำขอเลขที่ 0601002456 ได้ยื่นคำขอเมื่อวันที่ 30 พ.ค.49 และกรมฯได้ตรวจสอบเบื้องต้น และประกาศโฆษณาเมื่อวันที่ 9 พ.ย.50 ขณะนี้อยู่ในขั้นตอนการตรวจสอบการประดิษฐ์ โดยข้อถือสิทธิ (สิ่งที่ขอรับความคุ้มครอง) คือ องค์ประกอบของทรานส์-(±)-9-เตตราไฮโดรแคนนาบินอล (THC) ส่วนคำเลขที่ 0501005232 ยื่นคำขอเมื่อวันที่ 7 พ.ย.48 กรมฯประกาศโฆษณาเมื่อวันที่ 15 มี.ค.50 ขณะนี้อยู่ในขั้นตอนการตรวจสอบการประดิษฐ์ โดยข้อถือสิทธิ คือ สารผสมทรานส์-(-)-9-เตตราไฮโดรแคนนาบินอล (THC) หรือทรานส์-(+)-9-เตตราไฮโดรแคนนาบินอล(THC)
ทั้งนี้ในการตรวจสอบคำขอจดสิทธิบัตร ประชาชนสามารถตรวจสอบได้ ไม่ว่าจะเป็นคำขอที่มีสารสกัดจากกัญชาเป็นส่วนประกอบ หรือคำขอจดสิทธิบัตรอื่นๆ โดยที่ผ่านมามีการพูดถึงคำขอจดสิทธิบัตรสารสกัดจากกัญชา 11 คำขอ ซึ่งเป็นไปตามข่าว แต่เมื่อมีข้อสงสัยว่าอาจมีมากกว่านั้น จึงได้สั่งการให้กรมฯไปตรวจสอบข้อมูลคำขอสิทธิบัตรที่เกี่ยวข้องกับตำรับยา โดยมีสารสกัดจากกัญชาเป็นส่วนประกอบ ซึ่งได้รับรายงานว่ามีทั้งสิ้น 31 คำขอ ซึ่งได้รวม 11 คำขอที่เป็นข่าวไว้แล้ว
...
"คำขอสิทธิบัตรที่ผ่านการตรวจสอบเบื้องต้น กรมทรัพย์สินทางปัญญาจะประกาศโฆษณา เพื่อเปิดเผยรายละเอียดการประดิษฐ์แก่สาธารณะ ซึ่งประชาชนสามารถเข้าไปตรวจค้นในระบบได้ด้วยตนเองทางเว็บไซต์กรมฯ และหากต้องการคัดสำเนาคำขอ ก็สามารถมาขอดำเนินการได้ที่กรมฯ การดำเนินการในขั้นตอนต่างๆ เป็นที่เปิดเผย ไม่มีการปกปิด และสามารถตรวจสอบได้" นายสนธิรัตน์ กล่าว
อย่างไรก็ตามยืนยันว่า ทั้ง 31 คำขอ กรมฯยังไม่ได้จดสิทธิบัตรให้แต่อย่างใด ยังอยู่ในขั้นตอนต่างๆของกฎหมายสิทธิบัตร เช่น ขั้นตอนการประกาศโฆษณา ขั้นตอนการตรวจสอบการประดิษฐ์ และบางคำขอกรมฯได้ละทิ้งไปแล้ว เพราะหลังจากการประกาศโฆษณาแล้ว ผู้ยื่นคำขอไม่มายื่นให้กรมตรวจสอบการประดิษฐ์ภายในเวลาที่กำหนด จึงต้องละทิ้งไปตามกฎหมาย อีกทั้งยังอยู่ระหว่างการพิจารณาละทิ้งอีก 1 คำขอ นอกจากนี้ ยังมีบางคำขอที่ปฏิเสธการจดไปแล้ว และยกเลิกอีก 1 คำขอ เพราะยื่นขอจดสารสกัดจากกัญชา ซึ่งตามกฎหมายสิทธิบัตรไทย สิ่งที่มีอยู่ในธรรมชาติ จดสิทธิบัตรไม่ได้อยู่แล้ว
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เพจมูลนิธิชีววิถี BIOTHAI ได้ระบุว่า รมว.พาณิชย์ แถลงจะยกเลิกคำขอจดสิทธิบัตรสารสกัดจากกัญชา 1 คำขอ แต่ BIOTHAI พบว่า กรมทรัพย์สินทางปัญญาเตรียมรับจดทะเบียนสิทธิบัตร 2 คำขอ โดยทั้ง 2 คำขอ ได้อัพเดตสถานะเป็น "พนักงานเจ้าหน้าที่สั่งชี้แจงก่อนรับจดทะเบียน" ซึ่งหมายความว่าคำขอดังกล่าวจะได้รับการจดทะเบียนและออกเป็นสิทธิบัตรเร็วๆนี้ พร้อมให้ข้อมูลต่อว่าสิทธิบัตรดังกล่าว แม้ไม่ขัดมาตรา 9 (1) ที่เป็นสารสกัดจากกัญชา แต่ยังขัดมาตรา 9 (4) เพราะเกี่ยวข้องกับการบำบัดรักษาโรค หรือขัดกับมาตรา 9 (5) เพราะกัญชาและสารสกัดยังคงเป็นสารเสพติดตามกฎหมายไทย และมีความเป็นได้สูงที่อาจขัดต่อมาตรา 5 ในเรื่องความใหม่ เนื่องจากยังมิได้มีการตรวจสอบเกี่ยวกับการใช้ยาจากกัญชาในการรักษาอาการระงับปวดในตำรับยาแพทย์แผนไทย