เรื่องของเรื่อง เริ่มต้นที่ สภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) ได้เผยแพร่รายงานภาวะสังคมไทยไตรมาส 4 ของปี 2567 ระบุเรื่องคนต่างด้าวกับสาธารณสุขชายแดนว่า ในปีงบประมาณ 2567 คนต่างด้าวเข้ารับบริการสาธารณสุขชายแดน 3.8 ล้านครั้ง แบ่งเป็น คนต่างด้าวที่มีสิทธิการรักษา จำนวน 4.9 แสนครั้ง, คนต่างด้าวที่ไม่มีสิทธิการรักษาจำนวน 1.5 ล้านครั้ง, คนต่างด้าวที่ไม่ระบุสิทธิอีกจำนวน 1.8 ล้านครั้ง

โดยในรายงานของสภาพัฒน์ฯ ระบุว่า ค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพที่เรียกเก็บไม่ได้จากคนต่างด้าวในพื้นที่ชายแดน มีมูลค่าถึง 92,083 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปีงบประมาณ 2565 ถึง 8.2 เท่า และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ

ต่อมา สื่อจำนวนมากรวมถึงไทยรัฐออนไลน์ ได้หยิบตัวเลข 92,083 ล้านบาท ไปสื่อสารในช่องทางต่างๆ ทำให้เกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์ต่อแรงงานข้ามชาติจำนวนมาก และสร้างความกังวลต่อสังคมในประเด็นการใช้จ่ายงบประมาณของประเทศไทยให้กับแรงงานข้ามชาติในการเข้าถึงสิทธิสวัสดิการด้านต่างๆ

สมศักดิ์ ยัน ตัวเลขผิด!

27 กุมภาพันธ์ 2568 สมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ได้ให้สัมภาษณ์เรื่องนี้ว่า งบประมาณที่สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ได้ข้อมูลมาปีหนึ่งกว่า 1.5 แสนล้านบาท แต่ข้อมูลรักษาแรงงานต่างด้าวจะ 92,083 ล้านบาท ได้อย่างไร 

โดยสมศักดิ์ ยืนยันว่า ตัวเลข 9.2 หมื่นล้านดังกล่าวไม่สมเหตุสมผล และเรื่องนี้ผิดพลาดที่เจ้าหน้าที่ที่ให้ข้อมูลระหว่างกัน

สมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข

ด้าน นพ.โอภาส การย์กวินพงศ์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า ข้อมูลดังกล่าว ไม่ใช่เป็นข้อมูลทางการที่กระทรวงแจ้งไป ดังนั้น จึงย้ำว่าต่อไป แต่ละหน่วยงานจะขอข้อมูลอะไร ขอให้ทำเป็นทางการ จะได้ตอบเป็นทางการด้วย เนื่องจากฝ่ายปฏิบัติอาจเอาข้อมูลที่ไม่ได้ยืนยันสุดท้าย และนำไปออกข่าวก็จะเป็นประเด็น อย่างไรก็ตาม ข้อมูล 9.2 หมื่นล้านบาท เป็นข้อมูลที่ไม่ได้คลีนซิ่ง บางทีอาจเป็นข้อมูลซ้ำซ้อน

“ตัวเลข 9 หมื่นล้านบาทนั้น เป็นข้อมูลที่ยังไม่ได้คลีนซิ่ง ยังไม่ได้เคลียร์ผิด เคลียร์ถูก บางทีเป็นข้อมูลซ้ำซ้อนกัน” นพ.โอภาส กล่าว

สภาพัฒน์แจงบ้าง ตัวเลขได้มาจาก สาสุขฯ นั่นแหละ

27 กุมภาพันธ์ 2568 สภาพัฒน์ฯ ได้ชี้แจงถึงประเด็นดังกล่าว ใจความว่า กระทรวงสาธารณสุขเป็นผู้ที่ส่งตัวเลข 92,083 ล้านบาท ให้เอง โดยชี้แจงไว้ 3 ประเด็นด้วยกัน คือ

1) สศช. ได้ทำหนังสือที่ นร 1104/174 ลงวันที่ 14 มกราคม 2568 เรื่อง ขอความอนุเคราะห์ข้อมูลเชิงสถิติเกี่ยวกับคนต่างด้าวในระบบสาธารณสุขชายแดน ถึงปลัดกระทรวงสาธารณสุข เพื่อขอข้อมูลเกี่ยวกับสถานการณ์การใช้บริการสาธารณสุขของคนต่างด้าว รวมทั้งงบประมาณในการดำเนินการดังกล่าว จนถึงปี 2567 และได้แจ้งว่าจะนำมาจัดทำเป็นสถานการณ์ทางสังคมที่สำคัญนำเสนอในรายงานภาวะสังคมไตรมาสสี่และภาพรวมปี 2567

2) สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุขได้ส่งหนังสือที่ สธ 0210.05/4756 ลงวันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2568 ส่งข้อมูลเชิงสถิติเกี่ยวกับคนต่างด้าวในระบบสาธารณสุขชายแดน มายัง สศช. ทั้งในรูปแบบเอกสารและไฟล์ข้อมูล ประกอบด้วย จำนวนคนต่างด้าวที่เข้ามาใช้บริการสาธารณสุขของไทย และเฉพาะพื้นที่จังหวัดชายแดน จำแนกตามสัญชาติ สิทธิการรักษา กลุ่มจังหวัด และโรค จำนวนบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงงบประมาณการรักษาของคนต่างด้าว ทั้งที่เรียกเก็บได้และเรียกเก็บไม่ได้ ระหว่างปี 2560 - 2567

โดยในปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 มีค่าใช้จ่ายของคนต่างด้าวทั้งหมดในพื้นที่ชายแดน 31 จังหวัด อยู่ที่ 95,203,717,959.04 บาท เป็นค่าใช้จ่ายที่เรียกเก็บไม่ได้ 92,083,466,347.59 บาท ทั้งนี้ ได้มีการตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูลดังกล่าวกับกระทรวงสาธารณสุข ก่อนจัดทำบทความลงในรายงานภาวะสังคมไทยไตรมาสสี่และภาพรวมปี 2567

3) เมื่อวันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2568 กองเศรษฐกิจสุขภาพและหลักประกันสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข ได้ประสานกลับมาว่าจะทำหนังสือส่งข้อมูลที่ถูกต้องมายัง สศช. อีกครั้งหนึ่ง

สภาพัฒน์ฯ ชี้แจงค่าใช้จ่ายที่เรียกเก็บไม่ได้ของคนต่างด้าวในพื้นที่ชายแดน 31 จังหวัด 9.2 หมื่นล้านบาท ในรายงานภาวะสังคมไตรมาสสี่และภาพรวมปี 2567

กล่าวโดยสรุปคือ สภาพัฒน์ฯ เองก็ยืนยันว่า ตัวเลขดังกล่าวได้รับมาจากกระทรวงสาธารณสุข ได้มีการตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูลดังกล่าวกับกระทรวงสาธารณสุข ก่อนจัดทำบทความลงในรายงานภาวะสังคมไทยไตรมาสสี่และภาพรวมปี 2567

ตัวเลขจริง แค่ปีละประมาณ 2,500 ล้านบาท

ต่อมา ทีมข่าวไทยรัฐทีวีได้สัมภาษณ์ สมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ถึงตัวเลขที่แท้จริง โดยสมศักดิ์ กล่าวว่า ปี 2567 มีคนต่างด้าวมาใช้บริการ 867,000 กว่าครั้ง คิดเป็นค่ารักษาพยาบาลทั้งหมด 4,394 ล้านบาท เรียกเก็บค่ารักษาพยาบาลตามสิทธิ์ได้ 2,079 ล้านบาท และไม่สามารถเก็บค่ารักษาพยาบาลได้ 2,314 ล้านบาท

นอกจากนี้ สมศักดิ์ยังเผยตัวเลขว่า ปัจจุบันแพทย์มีอยู่ 71,000 คน ต้องการเพิ่มอีก 31,000 คน ทันตแพทย์มี 18,000 คน ต้องการเพิ่ม 4,100 คน พยาบาลมีอยู่ 209,000 คน ต้องการเพิ่มอีก 120,000 กว่าคน ซึ่งรัฐบาลมีเป้าหมายเพิ่มบุคลากรทางการแพทย์ในระยะ 10 ปี

ด้าน นพ.สวัสดิ์ชัย นวกิจรังสรรค์วร ผอ.กองเศรษฐกิจสุขภาพและหลักประกันสุขภาพ กล่าวว่า ค่าใช้จ่ายที่กระทรวงสาธารณสุขใช้เรียกเก็บจากประชากรต่างด้าวไม่ได้ ย้อนหลัง 5 ปี เฉลี่ยปีละประมาณ 2,500 ล้านบาทต่อปี ใน 31 จังหวัด เฉลี่ยจังหวัดละ 66.25 ล้านบาท

สรุปคือ ตัวเลขที่ว่า แรงงานข้ามชาติไม่ได้จ่ายค่ารักษาพยาบาลปี 2567 มูลค่า 9.2 หมื่นล้านบาทนั้น ไม่เป็นความจริง ส่วนตัวเลขที่แท้จริงนั้น คือ 2,314 ล้านบาท

ส่วนด้านกระทรวงสาธารณสุขเอง ก็ยังไม่มีเอกสารหรือรายงานชี้แจงตัวเลขที่คลาดเคลื่อนนี้อย่างเป็นทางการแต่อย่างใด

อ้างอิง 

“สมศักดิ์” ยันตัวเลขผิด! ปมสภาพัฒน์เผยไทยชวด 'ค่ารักษาต่างด้าว' 9.2 หมื่นล้าน (คลิป)

“สมศักดิ์” มอบกองเศรษฐกิจสุขภาพเคลียร์ตัวเลข “ค่ารักษาต่างด้าว” ที่เรียกเก็บไม่ได้