หนังสือหมายเหตุเฟซบุ๊ก พิมพ์เป็นอภินันทนาการ วาระ ศาสตราจารย์เกียรติคุณ กุสุมา รักษมณี อายุ 80 ปี หัวข้อที่ 7 ทุกอย่างเสร็จสิ้นภายใน 24 ชั่วโมง
อาจารย์บันทึกไว้ เมื่อ 15 ต.ค.2558 เหตุเกิดกับญาติผู้น้องคนหนึ่ง เราเป็นหลานทวดคนเดียวกัน บ้านอยู่ใกล้กันที่ริมคลองบางกอกน้อย หน้าวัดทอง เมื่อวานนี้ ก่อนบ่ายโมงเล็กน้อย
น้องประสบอุบัติเหตุถูกรถชนทับ ขณะข้ามถนนที่แม่สาย จังหวัดเชียงราย เสียชีวิตในทันที
ด้วยความร่วมมือของญาติพี่น้องและเพื่อนๆได้ช่วยกันประสานนำศพกลับมากรุงเทพฯ มาที่มัสยิดบางกอกน้อยอันเป็นชุมชนของญาติพี่น้อง
มาถึงเวลาตีห้าของวันนี้ ญาติพี่น้องช่วยกันอาบน้ำ และห่อร่างด้วยผ้าขาว เปิดเฉพาะหน้าไว้ให้ผู้มาเยี่ยมได้ดูครั้งสุดท้าย และขอพรจากพระเจ้าให้แก่ผู้ตาย แล้วถามข่าวคราวหรือปลอบโยนภรรยา ลูก และพี่น้องผู้ตาย
จากนั้น ผู้คนพากันไปละหมาดให้แก่ผู้ตายที่มัสยิด ใช้เวลาเพียง 5 นาที มีบุตรชายเป็นอิหม่าม (ผู้นำละหมาด)
ก่อนพิธีการบอกกล่าวว่า ผู้ตายชื่ออะไร ถ้าได้ล่วงเกินใคร ก็ขอให้อภัยให้ด้วย ถ้ามีภาระหนี้สินกับใครก็ขอให้ติดต่อกับทายาทของผู้ตาย เมื่อละหมาดเสร็จจะรีบยกร่างผู้ตายไปยังที่ฝังร่างซึ่งอยู่ในบริเวณมัสยิด
ฝังเสร็จมีการขอพรให้อีกครั้ง เป็นอันเสร็จพิธี
วันนี้มีคนมาละหมาดกันเกือบเจ็ดแปดร้อยคน เสร็จแล้วมีผู้ทำอาหารเลี้ยง (เป็นอาหารมื้อกลางวันที่ทำเสร็จเดี๋ยวนั้น) ญาติพี่น้อง ช่วยกันต้อนรับดูแลอาหารการกินของแขก ถึงเวลาบ่ายโมง ทุกอย่างก็จบสิ้น
ต่างร่ำลาแยกย้ายกันกลับไป เป็นกระบวนการที่จะจบภายใน 24 ชั่วโมง เวลาสั้นๆ แต่ได้เห็นแรงใจและความร่วมมือได้อย่างน่าประทับใจยิ่ง
หัวข้อที่ 19 ถึงเวลาจาก อาจารย์กุสุมา บันทึก เมื่อ 19 มกราคม 2565
...
พระวัจนะในคัมภีร์อัลกุรอาน บทที่ 7 วรรคที่ 34 เตือนสติเราว่าทุกชีวิตมีกำหนดเวลาอยู่แล้ว เมื่อถึงกำหนดจะไม่มีช้าหรือเร็วไปกว่านั้นได้
กำหนดเวลาของน้องสาวที่รัก คือเมื่อเช้าวานนี้ วันนี้เป็นวิธีฝังร่างของเธอ คนที่มาเยี่ยมถามข่าวและมาร่วมพิธีนอกจากญาติมิตรแล้ว ส่วนหนึ่งเป็นศิษย์วิชาภาษาอาหรับของน้อง
น้องเป็นคนดี มีชีวิตเปี่ยมสุขมาตลอด เรียนชั้นประถมถึงมัธยมปลาย ที่โรงเรียนราชการุญ บางยี่ขัน สอบเข้าคณะศิลปศาสตร์ ข้ามเรือท่าวัดดาวดึงษ์ไปขึ้นท่าพระอาทิตย์ เดินไปถึงมหาวิทยาลัยตลอดสี่ปี
เรียนวิชาเอกภาษาอังกฤษ จบแล้วมาเป็นครูอยู่ที่โรงเรียนราชการุญ ต่อมาไปเป็นครูอยู่ที่โรงเรียนสตรีวัดระฆังระยะหนึ่ง ก็ออกมาเป็นแม่บ้านเต็มตัว
ชีวิตการเรียนและการงานของน้อง อยู่ไม่ไกลจากบ้านเกิดที่คลองบางกอกน้อย ชีวิตครอบครัวของน้องก็สมบูรณ์ อยู่ที่บ้านบางอ้อ มีลูกหลานได้ดังใจทุกคน
น้องได้ใช้ความรู้วิชาสัทศาสตร์มาปรับสอนภาษาอาหรับแก่ชุมชน ให้เข้าใจหลักการอ่านออกเสียง เพื่อให้อ่านคัมภีร์อัลกุรอานได้อย่างถูกต้อง มีลูกศิษย์จำนวนมาก สอนอย่างทุ่มเทอุตสาหะมาเป็นเวลาหลายปี
จนเมื่อล้มป่วยลง น้องจากเราไปแล้ว ไปสู่ที่ใหม่ที่ดีที่สุด แต่ผลงานคุณความดีอยู่ในใจของพวกเราทุกคน
ผมอ่านบันทึกการลาจาก ทุกอย่างจบสิ้นภายใน 24 ชั่วโมง ของอาจารย์กุสุมา อย่างตั้งใจ ชดเชยประสบการณ์ ห้าปีที่อยู่ยะลาและตลอดชีวิตคนพุทธ ที่ไม่เคยไปงานฝังร่างคนรู้จักที่เป็นมุสลิมเลย
เพิ่งรู้ เป็นงานศพ ที่สงบเรียบ งาม และง่าย น่าซาบซึ้งใจมาก
แต่ที่ซาบซึ้งยิ่งกว่า คือพระวัจนะคัมภีร์อัลกุรอาน...ทุกชีวิตมีเวลากำหนดอยู่แล้ว เมื่อถึงกำหนดจะไม่มีช้าหรือเร็วไปกว่านั้นได้...จิตวิญญาณนี้ ทำให้ผมมีความหวัง ไม่ช้า! ไฟใต้จะดับลงได้เมื่อคนไทยเข้าถึงหัวใจกันและกัน.
กิเลน ประลองเชิง
คลิกอ่านคอลัมน์ “ชักธงรบ” เพิ่มเติม