หลายประเทศยกระดับจากการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยจากหน่วยงานขนาดเล็กเป็นกระทรวงใหญ่ บางประเทศให้ความสำคัญกับหน่วยงานนี้ในระดับกองทัพ ที่เป็นเช่นนี้ เพราะนับวันธรรมชาติเอาคืนมนุษย์รุนแรง ทั้งน้ำท่วม ดินโคลนถล่ม พายุ ไฟไหม้ อากาศร้อนจัดและหนาวจัด ภัยแล้งรุนแรง ไฟป่า หมอกควัน แผ่นดินไหว อาคารถล่ม สึนามิ โรคระบาดในมนุษย์ โรคแมลง สัตว์ ศัตรูพืช ฯลฯ
ร้อยวันพันปี ทหารจะได้ออกไปรบสักที แต่สาธารณภัยเกิดและนำความเสียหายเป็นประจำ บางประเทศ นักการเมืองหวงงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย เพราะเหตุส่วนใหญ่เกิดขึ้นฉับพลัน มีงบประมาณที่ไม่ต้องไปร้องขอต่อสภา ทันทีที่มีการประกาศเขตการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติ ก็ใช้เงินกันได้เพลิน โดยที่ไม่ต้องมีการตรวจสอบ
เมื่อมีการเสนอให้แยกการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยออกจากกระทรวงเดิม จึงมีการค้านกันอย่างสุดลิ่มทิ่มประตู
ธรรมชาติเอากลับมนุษย์รุนแรงขึ้น ทั้งไทย จีน อินเดีย ไต้หวัน พม่า กัมพูชา ลาว เวียดนาม ฯลฯ ต่างเจอฤทธิ์พายุและน้ำท่วม ภูมิภาคอื่นของโลกก็เจอภัยพิบัติไม่ต่างกัน ฝนที่ออสเตรียตกหนักอย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน ปกติหิมะในทวีปยุโรปจะตกตั้งแต่ปลายพฤศจิกายน ธันวาคม มกราคม พอถึงกลางเดือนกุมภาพันธ์ แผ่นดินก็จะขาวโพลน
ทว่าสิ่งที่เกิดขึ้นในหลายประเทศ แค่ต้นกันยายน ค.ศ.2024 หิมะก็ตกแล้ว ผู้คนในหลายประเทศเตรียมตัวไม่ทัน วัวควายแพะแกะทั้งหลายที่โดนความหนาวเหน็บจนล้มตาย สร้างความหายนะแก่เกษตรกรเจ้าของปศุสัตว์ ใครจะนึกเล่าครับว่าในเดือนกันยายน หิมะจะตกหนักมาก ขนาดการเดินรถไฟระหว่างเมืองซัลซ์บวร์กกับเมืองคลาเกนฟูร์ททำไม่ได้
สวิตเซอร์แลนด์เพิ่งเผชิญอากาศร้อนรุนแรง อ้าวไม่กี่วันต่อมา อากาศหนาวจัด หิมะตกหนักเสียแล้ว ที่สหราชอาณาจักรก็เช่นกัน ไม่กี่วันก่อนยังร้อนตับแตก อ้าววันนี้มีอากาศหนาวเย็นและมีฝนตกหนักในหลายพื้นที่
...
สมัยก่อนตอนโน้น พื้นที่ริมแม่น้ำลำคลองถือว่าเป็น aesthetic zone หรือเป็นเขตสุนทรียภาพ ใครๆก็อยากมีบ้านริมแม่น้ำ ทว่าปัจจุบันทุกวันนี้ไม่ใช่แล้วครับ ผู้คนหลีกเลี่ยง waterscape หรือ aquascape มนุษย์กลับหนีภูมิทัศน์น้ำ
คนรวยในอดีตนิยมสร้างปราสาทและคฤหาสน์ตามพื้นที่ชายเขา ตอนนี้ก็เริ่มเปลี่ยนค่านิยมเมืองตามชานภูเขาเลากาหลายแห่งร้างถึงขนาดต้องจ้างคนไปอยู่ให้ครบจำนวน เพื่อรักษาความเป็นเทศบาลสำหรับรับการอุดหนุนจากรัฐบาลกลาง
สถานการณ์น้ำท่วมในไทยของเรารุนแรง แต่เรายังดีกว่าประเทศอื่นตรงที่เรามีสถาบันพระมหากษัตริย์ หน่วยงานทหาร กู้ภัย พวกที่มีชื่อเสียงทางสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่งพวกอินฟลูเอนเซอร์ มูลนิธิ สมาคม ชมรม องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สื่อ ทั้งสื่อหลักและสื่อโซเชียลมีเดียที่รายงานสถานการณ์กันอย่างนาทีต่อนาที
ผมเดินทางมากและผ่านภัยพิบัติมาหลายประเทศ น้ำท่วมครั้งนี้ทำให้ผมกล้าฟันธงได้ว่า คนไทยไม่ทิ้งกัน คนไทยไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง แม้แต่หมู หมา กา ไก่ วัว ควาย กระต่าย แมว สัตว์ทุกประเภทที่ลอยน้ำมา หรือที่สามารถเข้าไปช่วยได้ คนไทยช่วยกันอย่างเต็มที่
ต้องยอมรับว่าทั้งบุคลากรและอุปกรณ์ให้ความช่วยเหลือของรัฐ โดยเฉพาะอย่างยิ่งของกองทัพไทย ถ้าเทียบกับของประเทศเพื่อนบ้านหรือของประเทศอื่น ไทยเราพร้อมกว่าอย่างเห็นได้ชัด น้ำท่วมครั้งนี้เราสัมผัสได้ถึงความสามัคคี เราได้เห็นประเทศไทย คนไทย ขึ้นชั้นเป็นเบอร์ต้นของโลกทางด้านความช่วยเหลือด้านพิบัติภัย
สิบปีก่อน หนุ่มสาวสิบกว่าคนนำโดยนายสิทธิพล คงยิ่งหาญ (ปิงค์) ไปพักบ้านผมที่ลาดกระบังนานเกือบปี ความมุ่งหวังตั้งใจของวัยรุ่นกลุ่มนี้ในสมัยนั้น ก็เพื่อฝึกบินโดรนการเกษตร ปัจจุบันทุกวันนี้ ทันทีที่เกิดภัยพิบัติ เราได้เห็นคลิปของกัปตันปิงค์และเพื่อนๆ ที่อยู่ในทีมโดรนของสมาคมตอบโต้ภัยพิบัติประเทศไทย ทำงานกันอย่างมีประสิทธิภาพระดับโลก
ไทยขึ้นเบอร์ต้นของโลกในด้านความช่วยเหลือด้านพิบัติภัยแล้วครับ.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com
คลิกอ่านคอลัมน์ “เปิดฟ้าส่องโลก” เพิ่มเติม