สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับ สำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า (สคล.) ริเริ่มโครงการงดเหล้าเข้าพรรษาตั้งแต่ปี 2546 และทำโครงการมาอย่างต่อเนื่องโดยตลอด ทั้งนี้ภาพรวมของการดำเนินงานที่ผ่านมามีผู้เข้าร่วมงดแอลกอฮอล์ และใช้เข้าพรรษาเป็นจุดเริ่มในการงดเหล้า

ในการดำเนินงานการชวนคนงดเหล้า สคล. มีการเข้าพื้นที่เพื่อชักจูง รับฟังและพบเรื่องราวของคนที่มีทั้งความพยายามด้านแรงใจ และความพยายามด้านร่างกาย จนสามารถงดเหล้าได้สำเร็จ สคล. นิยาม คนกลุ่มนี้ว่า “คนหัวใจเพชร” “สตรีหัวใจเพชร” โดยจากการได้พูดคุยกับแต่ละคนทำให้เราพบข้อมูลที่น่าสนใจ และน่ามาถ่ายทอดเพื่อเป็นแรงบันดาลใจให้ใครหลายๆ คน

ตัวอย่างคนหัวใจเพชรที่ชนะใจตนเอง เลิกเหล้าได้

เลิกเหล้า จนสามีทักว่าผิวหน้าตาสดใส

นางวิไลวรรณ คำมั่น ข้าราชการครูเกษียณ คนหัวใจเพชร อ.นิคมคำสร้อย จ.มุกดาหาร เล่าว่า เป็นคนที่ดื่มเหล้าเบียร์มาก่อน ไม่เคยสนใจว่าเหล้าดีหรือไม่ แต่คิดว่าต้องมีสังคม ต้องมีเพื่อน เมื่อชวนก็ไปดื่ม จนวันหนึ่งสามีบอกว่าทำไมหน้าเหี่ยว จึงสงสัยตัวเองว่าอาจเกิดจากการดื่มเหล้า ยังไม่ได้คิดถึงโรคภัยไข้เจ็บจากการดื่มเหล้า จนมาเรียนรู้ว่าช่วงที่ไม่ดื่มเหล้าหน้าดูสดใส เต่งตึงขึ้น จึงมาศึกษาจริงจังว่า เมื่อเลิกดื่มเหล้า นอกจากผิวพรรณสดใสขึ้นแล้ว โรคภัยไข้เจ็บดีหมดทุกอย่าง ประหยัดค่าใช้จ่าย ที่สำคัญสามีบอกว่า “ถ้าไม่เลิกดื่มเหล้าเราจะหย่ากับเธอ” ทำให้คิดได้ว่าจะเสี่ยงทำไม ก็เลิกตั้งแต่วันนั้น ใครมาชวนก็คือไม่แตะ ไม่ดื่ม คนที่ชวนก็เข้าใจแม้ช่วงแรกๆ จะไม่เข้าใจก็ตาม และตอนนี้แม้จะเลิกเหล้าแล้วก็ยังมีเพื่อน มีสังคมมากกว่าเดิม เพราะเมื่อไม่ดื่มเหล้าแล้วสุขภาพก็แข็งแรง ไปเป็นผู้นำเต้นแอโรบิก มีชมรมแอโรบิกมีสุขภาพแข็งแรง ปลอดเหล้าทุกคน

ลุงเบิ้ม เลิกเหล้า ปลดหนี้กว่าสองแสนบาท

"ลุงเบิ้ม" นายใบ พู่พันชิด อายุ 71 ปี ชาวจังหวัดสมุทรสาคร กล่าวว่า เริ่มดื่มเหล้ามาตั้งแต่อายุ 13 ปี เพราะต้มเหล้าเถื่อนขาย ทั้งซื้อเองและเลี้ยงเพื่อน พอดื่มเหล้าจะมีเพื่อนเยอะ เพราะมีเงินซื้อเหล้าเลี้ยงเพื่อน ตนมีอาชีพทำสวนมะพร้าวด้วย เมื่อได้เงินจากการทำสวน ก็ซื้อเหล้ากินหมด จนมีหนี้สินกว่า 300,000 บาท ภายหลังเกิดความคิดอยากเลิกเหล้า เพราะเพื่อนชวนเลิก เมื่อเลิกได้สักพัก ก็ได้เข็มคนหัวใจเพชรจาก สสส. มา อีกทั้งยังมีความคิดอยากเลิกเหล้าตลอดไป ขณะนี้สามารถปลดหนี้ได้กว่า 2 แสนบาทแล้ว พร้อมกันนี้ตนยังอยากทำความดีเพื่อถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 อีกด้วย

เลิกเหล้า รักษาครอบครัวไว้ได้

"ป้าตุ๊" นางสุรินทร์ แก้วคำ อายุ 48 ปี ชาว ต.ทุ่งหลวง อ.ปากท่อ จ.ราชบุรี อาชีพเกษตรกรรมและธุรกิจส่วนตัว ได้เล่าประสบการณ์ว่า เมื่อปี 2529 ตนและสามีเริ่มดื่มเหล้า เพราะงานบุญประเพณีภายในหมู่บ้าน ทำให้จำเป็นต้องดื่มเพื่อเข้าสังคม และเพื่อนชักชวนดื่ม ก่อนทั้งคู่เริ่มดื่มเป็นประจำทุกคืน เมื่อตนและสามีดื่มเหล้ามักมีปัญหาทะเลาะกันเสมอ ขณะนั้นมีลูกอายุ 5 ขวบ ลูกก็ไม่สามารถอาศัยอยู่ในบ้านได้ ต้องนำไปให้ญาติเลี้ยง เพราะไม่มีเวลาเลี้ยงลูก และพ่อแม่มักมีปากเสียงกันตลอด อีกทั้ง ทั้งคู่ไม่สามารถตื่นเช้าไปส่งลูกเรียนหนังสือได้ ต่อมาเราเริ่มดื่มหนักขึ้น และทะเลาะกันมากขึ้น จนวันหนึ่งความเมาเป็นเหตุให้ขาดสติ เกิดประสบอุบัติเหตุตกบันได ทำให้สภาพร่างกายแย่ลง ส่วนสามีก็เคยประสบอุบัติเหตุรถจักรยานยนต์ล้ม เหตุเมาแล้วขับ กระทั่งมีคนในครอบครัวมาเตือนสติเรื่องลูก ซึ่งการดื่มเหล้าเป็นต้นเหตุทำให้เกิดปัญหาครอบครัว ต่อมาในปี 2537 ตนได้เลิกเหล้าเด็ดขาด และไม่เคยแตะเหล้าอีกแม้แต่หยดเดียว

ภายหลังเลิกเหล้าสุขภาพดีขึ้น หันมาตั้งใจทำงานเพื่อลูกและครอบครัว จากนั้นก็เข้าร่วมโครงการ สสส. กลายเป็นคนหัวใจเพชร เพราะเลิกดื่มต่อเนื่องมากว่า 8 ปี พร้อมยังได้เชิญคนดื่มเหล้าภายในชุมชน มางดเหล้าเข้าพรรษา ร่วมเป็นคนหัวใจหิน จนเกิดการรวมตัวกันตั้งเป็นชมรม และเครือข่าย พร้อมร่วมกันจัดโครงการเด็กและเยาวชน เขียนเรียงความชวนพ่อแม่เลิกเหล้าเข้าพรรษา จนเป็นผลทำให้พ่อแม่หลายคนเลิกเหล้าสำเร็จ พร้อมจัดหาทุนสนับสนุนจากหน่วยงานรัฐและเอกชนให้ดำเนินโครงการต่อเนื่องมากว่า 4 ปีแล้ว

ทั้งหมดนี้เป็นเพียงตัวอย่างเล็กๆ น้อยๆ ของคนหัวใจเพชรยังมีอีกหลายชุมชนที่ยังคงสานต่อบุคคลต้นแบบ “คนหัวใจเพชร” ให้เป็นเพื่อนคอยให้กำลังใจแก่ผู้ที่ตั้งใจจะเลิกเหล้า แล้วคุณล่ะ พร้อมเป็นแรงบันดาลใจให้คุณอื่นแล้วหรือยัง ปรึกษาเลิกเหล้า โทร.1413

อ่านเนื้อหาเพิ่มเติมของคนหัวใจเพชรได้ที่นี่ https://sdnthailand.com/soberheartteam/ 

จากการประเมินโครงการงดเหล้าเข้าพรรษาในปี 2566 โดยศูนย์วิจัยเพื่อการพัฒนาสังคมและธุรกิจ (SAB) พบว่า มีผู้เปลี่ยนพฤติกรรมลด ละ เลิกเหล้าในช่วงเข้าพรรษา 10.2 ล้านคนจากจำนวนผู้ที่ดื่มทั้งหมด 24.8 ล้านคน เพิ่มขึ้นจากปี 2565 มากถึง 7.7 แสนคน แบ่งเป็น ผู้งดดื่มตลอดพรรษา 21.3% (ประมาณ 5.3 ล้านคน) ผู้ที่งดบางช่วง 9.1% (ประมาณ 2.3 ล้านคน) และผู้ที่ไม่งดแต่ลดการดื่มลง 10.5% (ประมาณ 2.6 ล้านคน)

ถึงแม้หลายคนจะทราบดีว่าการดื่มเหล้ามีผลกระทบต่อสุขภาพร่างกาย ประสิทธิภาพการทำงานและการตัดสินใจ รวมถึงอาจก่อให้เกิดอุบัติเหตุร้ายแรงถึงชีวิต การงดเหล้าก็ยังคงเป็นเรื่อง ท้าทายสำหรับใครหลายคน เช่นในกรณีคนที่ดื่มเหล้าเป็นประจำ หากงดเหล้าร่างกายจะต้องการแอลกอฮอล์เพื่อรักษาสภาพปกติ ทำให้เกิดอาการถอน ซึ่งต้องใช้สภาพจิตใจที่เข้มแข็งจึงจะสามารถผ่านไปได้ นอกจากนี้การดื่มแอลกอฮอล์ยังถูกฝังลึกในวิถีชีวิตและสังคม ทำให้ผู้ที่พยายามหยุดดื่มรู้สึกว่าตนเองถูกกดดันหรือถูกแยกออกจากวงสังคม หลายคนเลือกใช้แอลกอฮอล์ในการจัดการกับความเครียดและอารมณ์ไม่สบายใจ สิ่งเหล่านี้ล้วนทำให้การหยุดดื่มเป็นเรื่องยาก แต่หากใครที่สามารถทำได้ พวกเค้าเหล่านั้นล้วนกล่าวเป็นเสียงเดียวกันว่า ชีวิตได้มีการเปลี่ยนแปลงจากหน้ามือเป็นหลังมือ และจะกลายเป็นแรงบันดาลใจให้ใครหลายคนที่อยากเลิกเหล้า ดังเรื่องจริงของเค้าเหล่านี้