การระบาดของโควิด-19 ในช่วงที่ผ่านมา ร่วม 2 ปีเต็มๆ ผู้คนส่วนหนึ่งจำต้องเวิร์กฟรอมโฮม อีกส่วนไม่กล้าออกนอกบ้าน ทำให้กิจกรรมในรั้วบ้าน โดยเฉพาะการปลูกต้นไม้ประดับได้รับความนิยมมากขึ้น ส่งผลให้ไม้ประดับจำพวกแคคตัส บอนสีต่างๆเป็นที่ต้องการของคนรักต้นไม้มากขึ้น
และที่กำลังได้รับการกล่าวขวัญมากที่สุดในช่วงปีที่ผ่านมาคงต้องยกให้...ไม้ด่าง
กระแสไม้ด่างฟีเวอร์ไม่ได้จำกัดแค่ในไม้ประดับเท่านั้น แต่แผ่ไปถึงพืชผักสวนครัวยันไม้ผล...ขอแค่ให้มีชื่อต่อท้ายด้วยคำว่า “ด่าง” ราคาของไม้ชนิดนั้นจะพุ่งขึ้นไปหลายเท่าตัว ยิ่งได้รับแรงโปรโมตจากดาราดัง ไม้บางตัวราคากระโดดสูงขึ้นเป็นพันเท่า โดยเฉพาะมอนสเตอร่าด่าง ฟิโลฯด่าง กล้วยด่าง อาทิ กล้วยแดงอินโด หรือบอนหูช้างด่าง ที่ซื้อขายกันหลักล้าน
ไม้ด่างเลยกลายเป็นพืชที่ได้รับการกล่าวขวัญอย่างมาก ทั้งในทางบวกและทางลบ โดยเฉพาะประเด็นปั่นกระแสเพื่อล่อแมงเม่า ที่นักวิชาการหลายท่านออกมาเตือน ถึงกับเปรยไว้ “เมื่อถึงขาลงเมื่อไร เมื่อนั้นแหละจะต้องหลั่งน้ำตา”
...
ขณะที่ในมุมมองด้านการตลาดของผู้เพาะพันธุ์มองว่าไม้ด่างเป็นไม้ค่อนข้างหายาก ราคาขึ้นกับความพอใจของทั้งผู้ซื้อและผู้ขาย ไม้ระดับหลักแสนหลักล้านนั้นต้องเป็นคนมีกำลังทรัพย์เหลือเฟือเท่านั้นถึงจะได้ครอบครอง แล้วไม้เหล่านี้ก็จะหมุนเวียนอยู่ในกลุ่มคนเหล่านี้ ยากที่ไม้ราคาสูงจะหลุดสู่กลุ่มอื่น หากจะมีการหลุดไปบ้างจะเป็นไม้ในระดับรองลงมา
และเมื่อได้ไม้หลักแสนหลักล้านอยู่ในมือ คงจะไม่มีใครเพาะพันธุ์เพื่อเอามาขายในราคาแค่ต้นละพันเป็นแน่
ส่วนการปั่นกระแสล่อแมงเม่านั้น มีความเป็นไปได้ แต่คงเป็นแมงเม่าที่มีอันจะกินสักหน่อย เพราะคงไม่มีแมงเม่า ตัวจ้อยขายที่นาเอาเงินมาซื้อไม้ด่างต้นละเป็นล้าน
แต่ก็ยอมรับเมื่อกระแสซาลง ราคาอาจร่วงไปบ้าง แต่ไม่น่าจะมากนัก เพราะอย่างที่บอก ไม้พวกนี้จะหมุนเวียนผลัดมือกันอยู่ในกลุ่มที่มีการติดต่อสื่อสารรวมถึงซื้อขายกันผ่านโซเชียลเสียเป็นส่วนใหญ่ ส่วนไม้ราคารองลงมาจะมีกลุ่มอื่นๆที่ใช้ช่องทางสื่อสารเดียวกันเป็นสื่อกลาง
สิริพงศ์ วราศรัย แห่งสวน The Plantnimal Farm อ.บางเลน จ.นครปฐม กรรมการบริหาร สมาคมพฤกษชาติแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ ให้ทรรศนะถึงไม้ด่าง
เดิมทั้งไม้ด่าง บอนสี รวมทั้งแคคตัส มีกลุ่มที่นิยมเพาะเลี้ยงอยู่แล้ว จะใช้สนามประกวด งานอีเวนต์ต่างๆเป็นที่ซื้อขายแลกเปลี่ยนซึ่งกันและกัน ต่อมาเมื่อเข้าสู่ยุคโซเชียล การติดต่อกันง่ายขึ้น มีช่องทางสื่อสารใหม่ผ่านกลุ่มเพจ ไลน์ต่างๆ ทำให้มีทั้งมือเก่ามือใหม่มาเข้าร่วมกลุ่ม จนบางกลุ่มมีหลายแสนคน
พอมาถึงยุคโควิด-19 ระบาด ยิ่งเพิ่มจำนวนขึ้นอีกมาก จากการที่คนเราต้องหางานอดิเรกทำยามว่าง กอปรกับคนอีกส่วนที่ตกงาน ทำให้เกิดมือเพาะเลี้ยงรายเล็กรายใหญ่เพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมาก เพื่อสร้างรายได้ให้ตัวเอง แล้วใช้ช่องทางโซเชียลเป็นสื่อกลาง ทำให้ดีมานด์ที่มีอยู่แล้วเริ่มสอดคล้องกับซัพพลายที่มีมากมาแต่เดิม เมื่อผ่านมาระยะหนึ่งราคาจึงเริ่มนิ่ง
...
ทำให้คนส่วนหนึ่งเปลี่ยนโฟกัสไปที่ “ไม้ด่าง” เพราะของในตลาดยังคงมีน้อย แต่ความต้องการยังมีมากอยู่ และราคาค่อนข้างสูง เลยกลายเป็นที่มาของมิจฉาชีพ ไม่ว่าจะเป็น การใช้สีย้อมให้ใบด่าง การใช้สารทำลายคลอโรฟิลล์ การส่งของแล้วภาพไม่ตรงกับปก และอื่นๆ ซึ่งต้องควรระวังอย่างยิ่ง โดยเฉพาะการซื้อขายผ่านโซเชียลที่ไม่ได้เห็นของจริง
“การใช้สีระบายให้ด่างวันหนึ่งต้องถูกกฎหมายเล่นงาน ใช้สารทำลายคลอโรฟิลล์ เมื่อฤทธิ์หมดใบก็กลับมาเขียวเหมือนเดิม ฉะนั้นควรซื้อกับคนที่ไว้ใจได้ดีที่สุด เพราะไม้ด่างต้องด่างจากธรรมชาติที่ทำให้กลายพันธุ์เท่านั้น และที่สำคัญไม่ใช่ว่าซื้อไม้ด่างมาแล้ว หน่อหรือลูกหลานที่ได้จะด่างเหมือนต้นแม่หมด ฉะนั้น ไม้ด่างยังมีความต้องการอยู่ตลอด ส่วนที่ห่วงกันว่าราคาจะลงนั้น ปัจจัยการเปิดประเทศ และการเพาะขยายพันธุ์กันเพิ่มขึ้น ก็ทำให้ราคาลงได้ แต่ก็คงลงไม่มาก ไม่ได้สะเทือนวงการไม้ด่างมากนัก เพราะไม้ด่างเป็นไม้ที่ราคาซื้อขายอยู่ที่ความพอใจของผู้ซื้อและผู้ขาย”
ที่สำคัญกระแสไม้ด่างบางตัวนี้เริ่มเบาลง จะมีการนำเข้าไม้ด่างตัวอื่นจากต่างประเทศมาบูมต่อ เพราะในโลกนี้ยังมีไม้ด่างอีกหลายร้อยชนิดที่คนไทยไม่รู้จัก...วงการไม้ด่างจึงยังมีช่องทางให้เดินไปได้อีกไกล.
...
ทีมข่าวเกษตร