พืชผลทางการเกษตรอะไรที่ได้ราคา ไม่ว่าใครต่างแห่พากันปลูกด้วยกันทั้งนั้น วันนี้ฟ้าทะลายโจรกำลังมาแรง...จากเดิมฟ้าทะลายโจรอบแห้งเคยขายได้กันแค่ กก.ละ 50-100 บาท วันนี้กระแสโควิดทำให้ราคาพุ่งขึ้นไปถึง กก.ละ 400-500 บาท กันเลยทีเดียว
ราคาดีงามเช่นนี้ใครบ้างไม่อยากปลูก... แต่จะปลูกยังไง ปลูกแบบไหนถึงจะผลผลิตดี มีคุณภาพเป็นที่ต้องการของตลาด
วันนี้ลองมาดูตัวอย่างผลงานวิสาหกิจออร์แกนิกเฮิร์บ เชียงราย ที่ปลูกฟ้าทะลายโจรมาตั้งแต่ปี 2556 จนมีผลผลิตเป็นฟ้าทะลายโจรอบแห้ง ป้อนเข้าตลาดตำรับยาแผนโบราณในกรุงเทพฯ เดือนละไม่น้อยกว่า 1 ตัน
คิดเป็นใบสดก็ประมาณ 10 ตัน ช่วยสร้างรายได้พิเศษเพิ่มกับสมาชิกเครือข่าย 100 ครอบครัว ครอบครัวละ 25,000 บาทต่อรอบการผลิต
“เราเป็นวิสาหกิจผลิตข้าวหอมมะลิอินทรีย์ มีเครือข่ายชาวนากระจายอยู่ในพื้นที่ อ.เชียงแสน พาน เทิง แม่ลาว และ อ.เมืองเชียงราย ทำนาใช้หลักการชีวอินทรีย์นิเวศวิศวกรรม ไม่มีการใช้สารเคมีในการกำจัดศัตรูพืชเลย ในการปลูกข้าวจึงมีการนำต้นฟ้าทะลายโจรที่มีรสขมไว้บนคันนา ไว้ใช้ไล่หนอนแมลงศัตรูข้าว เดิมเราปลูกฟ้าทะลายโจรโดยเจตนาเพียงแค่นี้เอง
...
แต่หลังเกี่ยวข้าวแล้วฟ้าทะลายโจรจะต้องถูกตัดทิ้ง เรารู้สึกเสียดาย จึงนำมาแปรรูปทำเป็นยาดม ยาหม่อง น้ำมันเขียว เพราะฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ สามารถใช้ทาบริเวณที่แมลงสัตว์กัดต่อยได้ และเมื่อลองเอาผลิตภัณฑ์เหล่านี้ไปขาย ผลตอบรับดี เราเลยให้ชาวบ้านปลูกฟ้าทะลายโจรกันต่อไว้เป็นรายได้เสริมในช่วงหลังทำนา เพราะฟ้าทะลายโจรเป็นพืชไม้พุ่ม ปลูกครั้งเดียวอยู่ได้หลายปี ยิ่งตัดยิ่งแตก 4 เดือนตัดได้ 1 ครั้ง”
เชษฐกานต์ เหล่าสุนทร ประธานวิสาหกิจออร์แกนิกเฮิร์บ เชียงราย เล่าถึงที่มาของจุดเริ่มต้นในการปลูกฟ้าทะลายโจรเมื่อ 8 ปีก่อน...แต่มาถึงยุคโควิดระบาดจากที่เคยปลูกเพื่อทำยาดม ยาหม่องขาย กลายมาเป็นผลิตป้อนอุตสาหกรรมแพทย์แผนโบราณ
ที่ขายได้ราคาสูงถึง กก.ละ 700 บาท เพราะเป็นฟ้าทะลายโจรอินทรีย์อบแห้ง มีมาตรฐานอินทรีย์รับรอง เลยขายได้ราคาสูงกว่าทั่วไปเท่าตัว
ฉะนั้น ถ้าคิดจะปลูกฟ้าทะลายโจรเพื่อหารายได้ ประธานวิสาหกิจออร์แกนิกเฮิร์บ เชียงราย แนะให้ปลูกแบบอินทรีย์ ที่เกษตรกรสามารถไปขอความรู้ได้จากเกษตรอำเภอว่าจะต้องทำอย่างไร
ส่วนวิธีการปลูก เชษฐกานต์ บอกว่าอันดับแรกให้เลือกพื้นที่ปลูก ดินควรมีสภาพร่วนซุย ไม่ควรปลูกในนา เพราะฟ้าทะลายโจรไม่ชอบดินเหนียว เจอน้ำท่วมขังเป็นโรครากเน่าได้ง่าย
การดูแลให้น้ำเหมือนปลูกพืชทั่วไป ในช่วงเช้าหรือช่วงเย็น วันละ 1 ครั้ง แต่ช่วงหลังเก็บเกี่ยวไปแล้ว ให้หมั่นรดน้ำมากหน่อยเพื่อเร่งการแตกตาใบให้เราได้เก็บเกี่ยวในรอบต่อไป
เรื่องโรคแมลงศัตรู ประธานวิสาหกิจออร์แกนิกเฮิร์บ เชียงราย บอกว่า ศัตรูหลักคือ หอยทาก หนอนกระทู้หอม เพลี้ยหอย และ เพลี้ยอ่อน วิธีแก้ปัญหาในแบบอินทรีย์ ไม่ใช้สารเคมี ให้ปลูกฟ้าทะลายโจรสลับกับพืชที่มีกลิ่นรสร้อนแรง เช่น กะเพรา โหระพา พริก และเวลาเก็บเกี่ยวหรือตัดแต่งกิ่งพืชเหล่านี้ ให้นำใบมาขยี้ขยำทิ้งไว้ใต้โคนต้นจะช่วยไล่ศัตรูฟ้าทะลายโจรได้
สำหรับโรคที่มักจะก่อปัญหาให้กับฟ้าทะลายโจร นอกจากโรครากเน่าจากน้ำท่วมขังแล้ว ยังมีโรคแอนแทร็กซ์โนสจากเชื้อรา ที่มักเกิดกับฟ้าทะลายโจรที่ปลูกในแปลงมาต่อเนื่องยาวนาน และตอนที่มีฝนตกชุก
วิธีป้องกันควรใส่ไตรโครเดอร์มาคลุกกับปุ๋ยคอกรองก้นหลุมก่อนปลูก และทุกปีให้นำไตรโครเดอร์มาราดตรงโคนต้น หรือไม่ก็ใช้วิธี นำน้ำล้างพริกมาราดโคนต้นก็ได้
...
ถ้าทำได้อย่างนี้ เชษฐกานต์ บอกว่า การปลูกแบบอินทรีย์สลับแถวกับพืชตัวอื่นเพื่อไม่ต้องใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช พื้นที่ 1 ไร่ จะปลูกฟ้าทะลายโจรได้ประมาณ 240 ต้น จะได้ผลผลิตต่อครอป (4 เดือน) ประมาณ 1 ตัน อบแห้งแล้วจะเหลือประมาณ 100 กก. สนใจอยากจะได้ความรู้เพิ่มเติม สอบถามได้ที่ facebook : แมคนีน่าฟาร์ม
แต่ไม่ว่าจะปลูกยังไง ถ้าคิดจะปลูกขาย ไม่ได้แค่เอาพันธุ์ที่ทางการแจกให้มาปลูกไว้กินเอง สิ่งสำคัญที่สุดต้องหาตลาดไว้ก่อน...ให้ไปสอบถามร้านขายยาจีนในตัวอำเภอ หรือตัวจังหวัดว่าเขามีความต้องการจะรับซื้อรึเปล่าด้วย.
ชาติชาย ศิริพัฒน์