ป่าฮาลา-บาลา ป่าดิบชื้นหรือป่าฝนเขตร้อนปลายด้ามขวานไทย มีแนวเขตต่อเนื่องกับป่าเบลุ่ม รัฐเปรัค ตอนเหนือของมาเลเซีย มีลิงไม่มีหาง หรือวานรสีดำปลอดตลอดตัว ชื่อว่า ...ชะนีเซียมัง ชื่อวิทยาศาสตร์ Symphalangus syndactylus
มีชื่อไทยว่าชะนีดำใหญ่...มาลายูเรียกเซียมัง (Siamang) แปลว่า ลิงของสยาม
แต่ชื่อในภาษาอังกฤษกลับมีติดป้ายตามสวนสัตว์ทั่วโลกว่าเป็นวานรที่มาจากมาเลเซีย
เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมจำพวกชะนี ที่ใหญ่ที่สุดในโลก ขนาดโตเต็มที่ ลำตัวยาว 75-90 ซม. ตัวผู้น้ำหนัก 10.9 กก. ตัวเมีย 10.6 กก. มีขนสีดำทั้งตัวผู้และตัวเมีย ลักษณะเด่น ที่บริเวณลำคอมีถุงสีเทาปนชมพู ถุงจะป่องออก ขณะที่ส่งเสียงร้องได้ดังถึง 100 เดซิเบล เทียบเท่าเครื่องขุดเจาะถนน
พบกระจายพันธุ์ในเขตใต้สุดของไทย ไปสู่ป่ามาเลเซีย และเกาะสุมาตรา อาหารหลัก ได้แก่ ใบไม้ ผลไม้ ดอกไม้ และสัตว์ที่มีขนาดเล็ก อาศัยอยู่รวมกันเป็นครอบครัวแบบผัวเดียวเมียเดียวที่มีลูกอาศัยอยู่ด้วยกัน แต่ละฝูงมีสมาชิกประมาณ 3-5 ตัว ในสถานที่เลี้ยงมีอายุขัยประมาณ 35 ปี
น.สพ.เกษตร สุเตชะ โรงพยาบาลสัตว์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ให้ความรู้...ชะนีชนิดนี้คนไทยเพิ่งทำความรู้จักมาเมื่อ 2530 นี่เอง ด้วยมีความเจริญเข้าไปยังพื้นที่ต่างๆของจังหวัดนราธิวาส ยะลา ปัตตานีและสงขลา ทำให้ผืนป่าดั้งเดิมถูกถนนตัดผ่าน หมู่บ้านเริ่มเข้าไปตั้งรกราก ทำให้คนไทยได้เห็นตัวเป็นๆ
หลังจากพบตัวชะนีดำใหญ่ การศึกษาวิจัยเริ่มมีเรื่อยมา พบปัญหาหลักที่ทำให้ชะนีชนิดนี้ลดจำนวนลงเพราะการตัดไม้ทำลายป่า การล่าเป็นอาหาร จับลูกไปขายเป็นสัตว์เลี้ยง
...
ผ่านมาแล้วกว่า 30 ปี ยังแก้ไขไม่สำเร็จ ไปชมตัวจริงได้ที่สวนสัตว์เปิดเขาเขียว จ.ชลบุรี.