ไม่ต้องมีดีกรีจากสถาบันไหนมารับรอง “จำนงค์ฟาร์ม” บ.ป่ากว๋าว ต.เมืองพาน อ.พาน จ.เชียงราย ถือเป็นฟาร์ม ใช้ภูมิปัญญาชาวบ้าน ลดต้นทุน เพิ่มผลผลิตได้อย่างอัศจรรย์
“เดิมทำนารายได้ไม่พอเลี้ยงครอบครัว ปี 2522 เลยหันมาเลี้ยงปลานิล ซื้อลูกพันธุ์ปลามาขุนเลี้ยง อาหารไม่ซื้อ เพาะหนอนจากขี้หมูให้เป็นอาหารปลา ถังน้ำ 1 ใบ แบ่งเป็น 3 ส่วน ล่างสุดใส่น้ำ 1 ส่วน ตามด้วยฟางข้าว 1 ส่วน บนสุดใส่ขี้หมู 1 ส่วน ทิ้งไว้ 2-3 วัน แมลงวันจะบินมาวางไข่เป็นตัวหนอนให้ตักไปเลี้ยงปลาได้ตลอด”
ลุงจำนงค์ บุญเลิศ เล่าทวนความหลัง...แต่ทำมาได้ 10 กว่าปี พบเจอ ปัญหาลูกพันธุ์ปลานิลที่นำมาเลี้ยงมักไม่ได้คุณภาพ ปี 2536 เริ่มลงมือผสมพันธุ์เอง แต่การปล่อยให้แม่ปลาอมฟักไข่ไว้ในปาก การใช้ฮอร์โมนแปลงเพศให้ได้ลูกปลาตัวผู้จำนวนมาก เพื่อให้เหมาะกับการขุนเลี้ยงมีขนาดใหญ่ ไม่ค่อยได้ผล
...
เลยต้องคิดออกแบบกรวยฟักไข่ เลียนแบบระบบหมุนเวียนน้ำในปากแม่ปลานิล...ทดลองเอาเหยือกน้ำมาเป็นปากแม่ปลา ติดระบบพ่นน้ำเข้า และปล่อยน้ำออก ได้ผลดี แต่เหยือกน้ำเล็กไปเลยต้องหล่อแบบทำเองตามแบบไม่ได้ลอกเลียนก๊อบปี้มาจากที่ไหนทั้งสิ้น
กระนั้นยังมีปัญหา ปีปีหนึ่งปลาผสมพันธุ์ออกไข่แค่ 4 ครั้ง เฉพาะฤดูฝน เลยต้องคิดหาวิธีหลอกให้ปลาผสมพันธุ์...ติดตั้งสปริงเกอร์โปรยน้ำ สร้างบรรยากาศฝนตกให้ปลาขยันผสมพันธุ์ เลยได้ไข่ทุก 21 วัน ปีละ 12–13 ครั้ง
จะเลี้ยงให้พ่อแม่พันธุ์แข็งแรง ปลาไม่ป่วยง่าย ระบบขับถ่ายต้องดี ภูมิคุ้มกันแข็งแรง หลังจากใช้วิตามินซีผสมในอาหารให้ปลากินมาหลายปี ราคาวิตามินซีแพงตก กก.ละ 300 บาทลุงจำนงค์ คิดลดต้นทุน...เอามะขามเปียก 2 ขีดละลายน้ำ 1.5 ลิตร มาผสมในอาหารแทนวิตามินซี ระบบขับถ่ายปลาดีมาก ดีกว่าใช้วิตามินซี แถมลดต้นทุนได้มหาศาลจาก กก.ละ 300 บาท เหลือแค่ 17 บาท
ปลาวัยอ่อนมักจะมีแผลตามลำตัว จะให้มีอัตรารอดสูงคนอื่นๆจะใช้ยาปฏิชีวนะละลายไปในน้ำเลี้ยงอนุบาลลูกปลา...แต่ ลุงจำนงค์ กลับคิดถึงตอนเป็นเด็กถูกยุงกัดแม่มักจะเอาขมิ้นมาทาให้ เลยเอาขมิ้นบด 1 กก. ละลายลงไปในน้ำ 10,000 ลิตร เลี้ยงลูกปลาวัย 3 เดือนให้อยู่รอดปลอดภัยได้ไม่แพ้ใช้ยาแผนปัจจุบัน
ภูมิปัญญาล่าสุด “น้ำหมักไข่ดก” ปี 2556 ได้ความรู้จากพรานป่า เล่าเทคนิคให้ฟัง...จะรู้ว่าตรงไหนมีสัตว์เยอะ ให้ดูต้นมะขามป้อม สัตว์จะชุกชุมเป็นพิเศษ เพราะผลมะขามป้อมจะให้สัตว์ลูกดก เลยนำมาใช้กับพ่อแม่พันธุ์ปลานิล มะขามป้อม 10 กก. น้ำเปล่า 12 กก. น้ำตาลทรายแดง 3 กก. หมักรวมกันนาน 3 เดือน เอามาผสมกับอาหารปลารวมกับน้ำมะขามเปียกให้ปลากินทุกเช้า
จากเคยให้ไข่ตัวละ 700-1,000 ฟอง...เพิ่มขึ้นมาเป็นตัวละ 1,700-2,000 ฟอง
และจากจุดเริ่มต้น 1 ไร่ วันนี้ขยายไปกว่า 100 กว่าไร่...สามารถผลิตลูกพันธุ์ปลานิลป้อนตลาดไทยและต่างประเทศได้เดือนละ 3 ล้านตัว.
...
ชาติชาย ศิริพัฒน์