สลอบอดัน มีโลเซวิช ประธานาธิบดีเซอร์เบีย (1989-1997) และประธานาธิบดียูโกสลาเวีย (1997-2000) โดนคลินตันอดีตประธานาธิบดีสหรัฐฯ ให้ซีไอเอวางแผนโค่นอำนาจและให้เงินฝ่ายตรงข้าม 5 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ เพื่อจับกุม
1 เมษายน 2001 มีโลเซวิชโดนจับข้อหาอาชญากรสงคราม ลอบสังหารศัตรูทางการเมือง ใช้อำนาจโดยมิชอบ คอร์รัปชัน และลักลอบขนทองแท่งออกนอกประเทศ ถูกส่งตัวให้ศาลอาชญากรระหว่างประเทศที่กรุงเฮก เนเธอร์แลนด์ เมื่อ 28 มิถุนายน 2001 และการพิจารณาทั้ง 66 คดี เริ่มเมื่อ 11 กุมภาพันธ์ 2002
อีกเพียง 50 ชั่วโมง การพิจารณาคดีก็จะเริ่มต้น มีโลเซวิชตายจากไปเสียก่อนเมื่อ 11 มีนาคม 2006 อายุ 64 ปี ศพถูกส่งกลับไปทำพิธีที่กรุงเบลเกรด มีคนอาลัยรักมีโลเซวิชอย่างล้นหลาม มีคนมาร่วมงานฝังศพมากกว่า 5 หมื่น
บังเอิญมากครับ อดีตประธานาธิบดีมีโลเซวิชตายกลายเป็นผีเมื่อ 11 มีนาคม 2006 หมุนเวียนเปลี่ยนไป 19 ปีเต็ม 11 มีนาคม 2025 อดีตประธานาธิบดี โรดรีโก ดูแตร์เต ของฟิลิปปินส์ก็โดนควบคุมตัวที่สนามบินกรุงมะนิลา
ดูแตร์เตถูกยัดใส่เครื่องบินที่จอดรออยู่ที่กองทัพอากาศในเขตนครหลวงมะนิลา เพื่อนำไปส่งที่ศาลอาญาระหว่างประเทศ กรุงเฮก เนเธอร์แลนด์
อดีตนายกเทศมนตรีเมืองดาเวา อดีตอัยการผู้เคยเป็น ประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ระหว่าง ค.ศ.2016-2022 โดนจับข้อหาก่ออาชญากรรมต่อมวลมนุษยชาติ ซึ่งมีการวิสามัญฆาตกรรมชาวฟิลิปปินส์มากถึง 6,200 คน แต่หน่วยสืบราชการลับระดับโลกมีรายชื่อของคนที่โดนวิสามัญฆาตกรรมมากกว่า 3 หมื่น
ดูแตร์เตและผู้สนับสนุนชาวฟิลิปปินส์มีความเชื่อว่า แผ่นดิน 3 แสนตารางกิโลเมตร ของฟิลิปปินส์ที่เป็นมาตุภูมิ มีความปลอดภัยหายห่วง ประชาชนคนฟิลิปปินส์ 109 ล้าน ต่างรู้จักและให้ความเคารพเชื่อถืออดีตประธานาธิบดี ใครจะนึกเล่าครับว่า ดูแตร์เตผู้ยิ่งใหญ่จะถูกจับและถูกยัดใส่เครื่องบินไปกรุงเฮก
...
ยุคที่เทคโนโลยียังไม่เจริญ ผู้นำจะกระทำบ้าบอคอแตกกับประชาชนของตนยังไงก็ได้ มีกองทัพและกองกำลังตำรวจอยู่ในมือมีปืนมากมายหลายล้านกระบอก จะจ่อหัวใครให้ตายกลายเป็นผีก็ได้
ทว่าสมัยนี้ความทุกข์ยากของประชาชนถูกบ่นออกมาทางโซเชียลมีเดีย ไปล่องในวิศวอากาศและเป็นส่วนหนึ่งของข้อมูลขนาดใหญ่หรือ Big Data ถ้าองค์กรหรือกลุ่มอำนาจใดจะเอาเรื่องก็ได้
ผู้นำที่โดนหมายจับของ ICC อยู่ขณะนี้มีวลาดีมีร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย โดนเมื่อ 2 ปีที่แล้ว ข้อหาลักพาตัวเด็กจากอูเครน นายเบนจามิน เนทันยาฮู นายกรัฐมนตรีอิสราเอล ที่โดนเมื่อพฤศจิกายน 2024 ข้อหาก่ออาชญากรรมต่อมนุษยชาติที่เกี่ยวกับสงครามในกาซา นายโอมาร์ อัล-บาชีร์ อดีตประธานาธิบดีซูดาน ข้อหาก่ออาชญากรรมสงครามและต่อมนุษยชาติในดาร์ฟูร์ ผู้นำประเทศเหล่านี้เลี่ยงที่จะเดินทางไปในประเทศเสี่ยง เพราะไม่รู้ว่าจะโดนจับเมื่อใด ทว่าใครจะเชื่อเล่าครับว่าดูแตร์เตจะโดนจับในบ้านเกิดเมืองนอนของตนเอง สาเหตุน่าจะมาจากความขัดแย้งทางการเมืองภายในประเทศ
นางซารา ดูแตร์เต ลูกสาวของอดีตประธานาธิบดีดูแตร์เต เป็นรองประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ ร่วมทีมกับประธานาธิบดีเฟอร์ดินานด์ มาร์กอส จูเนียร์ สาบานตนเข้ารับตำแหน่งเมื่อ 30 มิถุนายน 2022
ระหว่างทำงานก็มีเรื่องระหองระแหงกินแหนงแคลงใจกันระหว่างประธานาธิบดีกับรองฯ เมื่อทำงานร่วมกันไม่ได้ ก็มีการส่งสัญญาณไปที่สภาของฟิลิปปินส์ ให้ถอดถอนนางซารา ดูแตร์เต
แล้วก็ถอดถอนได้สำเร็จเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2025 ข้อหาที่สภาโยนใส่เธอคือทุจริตและวางแผนฆ่าประธานาธิบดี นอกจากนั้น เธอยังโดนกล่าวหาว่าใช้งบประมาณโดยมิชอบ และสั่งให้เจ้าหน้าที่ปลอมรายงานเพื่อปกปิดการใช้จ่าย และยังมีอีกมากมายหลายเรื่องที่ทำให้ลูกสาวของนายดูแตร์เตโดนถีบออกมา
ทว่าลูกสาวและพ่อตระกูลดูแตร์เต ยัง ‘มีของ’ มากมายที่จะใช้เล่นงานประธานาธิบดีมาร์กอส จูเนียร์ อย่ากระนั้นเลย จับแม่งตามหมายจับของตำรวจสากล (อินเตอร์โปล) เลยดีกว่า เมื่อไปถึงกรุงเฮก ก็แล้วแต่ศาลอาญาระหว่างประเทศว่าจะเอายังไง
ได้เวลาแผ่นดินฟิลิปปินส์ร้อนเป็นไฟ
อดีตประธานาธิบดีดูแตร์เตอาจจะต้องเดินทางเดียวกับอดีตประธานาธิบดีสลอบอดัน มีโลเซวิช.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com
คลิกอ่านคอลัมน์ “เปิดฟ้าส่องโลก” เพิ่มเติม