สมเด็จพระราชาธิบดีชาร์ลส์ที่ 3 และสมเด็จพระราชินีคามิลลา เสด็จเครือรัฐออสเตรเลีย 18-23 ตุลาคม 2024 สมเด็จพระราชาธิบดีชาร์ลส์ที่ 3 มีพระราชดำรัสต่อรัฐสภาออสเตรเลีย สมาชิกวุฒิสภา นางลิเดีย ธอร์ป เข้ามาขัดจังหวะระหว่างพิธีในกรุงแคนเบอร์รา โดยนางธอร์ปตะโกนด้วยเสียงอันดังว่า 'คุณไม่ใช่กษัตริย์ของฉัน'
ออสเตรเลียตั้งเป็นประเทศเมื่อ ค.ศ.1901 มีชื่อเรียกอย่างเป็นทางการว่า Commonwealth of Australia ‘เครือรัฐออสเตรเลีย’ บางคนก็เรียกประเทศนี้ว่า ‘ดินแดนเบื้องต่ำ’ หรือ Land down under บางคนเรียก ‘ดินแดนแห่งสุดท้ายของโลก’ หรือ Last Place in Earth
ออสเตรเลียปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตยแบบสหพันธ์ โดยมีสมเด็จพระราชาธิบดีชาร์ลส์ที่ 3 แห่งสหราชอาณาจักรเป็นประมุข รัฐธรรมนูญประเทศนี้ใช้มาตั้งแต่ ค.ศ.1901 กำหนดให้แยกอำนาจฝ่ายนิติบัญญัติ บริหาร และตุลาการออกจากกัน นายกรัฐมนตรีต้องเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
องค์ประกอบของรัฐสภามีองค์ประมุขโดยมีผู้สำเร็จราชการเป็นผู้แทนพระองค์ วุฒิสภา และสภาผู้แทนราษฎร ร่างพระราชบัญญัติที่จะผ่านการพิจารณาเพื่อประกาศเป็นกฎหมายได้ต้องได้ความเห็นชอบจากทั้งวุฒิสภาและสภาผู้แทนราษฎร ที่สำคัญคือต้องเป็นไปโดยความเห็นชอบของกษัตริย์ด้วย
รัฐธรรมนูญออสเตรเลียให้ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์มีอำนาจเกือบเบ็ดเสร็จ รวมทั้งอำนาจในการเปิดสมัยประชุมสภาและการยุบสภา ปลดรัฐมนตรีและผู้บัญชาการกองทัพ โดยได้รับความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี
เคยมีคนถามว่าผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์มีบทบาทเป็นประมุขจริงหรือ ขอเรียนว่า ท่านเป็นเพียง surrogate head คือเป็นประมุขแต่ในนาม มีหน้าที่ประกอบงานรัฐพิธี ต้อนรับประมุขต่างประเทศและอาคันตุกะที่มาเยือนอย่างเป็นทางการ
...
รัฐธรรมนูญออสเตรเลียให้ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์มีหน้าที่เลือกนายกรัฐมนตรีขึ้นบริหารประเทศ ทว่าในทางปฏิบัติ นายกรัฐมนตรีเป็นผู้ทูลแนะนำชื่อผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ให้กษัตริย์ทรงมีพระราชวินิจฉัยแต่งตั้ง รวมถึงจำนวนวาระในการดำรง ตำแหน่ง ในความเป็นจริงนะครับ ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ปฏิบัติหน้าที่ตามคำแนะนำของนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรี
นางลิเดีย ธอร์ป วุฒิสมาชิกชาวพื้นเมืองออสเตรเลียตะโกนใส่สมเด็จพระราชาธิบดีชาร์ลส์ที่ 3 ว่า “มีการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ต่อประชาชนของเรา” “นี่ไม่ใช่แผ่นดินของคุณ” “คุณไม่ใช่กษัตริย์ของฉัน” “ท่านประทับยืนตรงนั้น แล้วกล่าวว่าท่านเป็นกษัตริย์ของประเทศเราได้อย่างไร ในเมื่อท่านขโมยทรัพย์สมบัติมากมายจากประชาชนและแผ่นดินของเรา” “ท่านต้องคืนสิ่งนั้นกลับมา และต้องเปิดเจรจาสนธิสัญญาสันติภาพในประเทศนี้”
“เราไม่ก้มหัวให้กับผู้ล่าอาณานิคม บรรพบุรุษที่ท่านตรัสถึงนั้นมีส่วนรับผิดชอบต่อการสังหารหมู่และการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ครั้งใหญ่” เป็นสตรีชาวอะบอริจิน ซึ่งเป็นเผ่าพันธุ์ดั้งเดิมของออสเตรเลีย
ฝรั่งมังค่ามักจะตะโกนก้องร้องบอกกับโลกว่า พวกตนค้นพบทวีปออสเตรเลียเมื่อ 400 กว่าปีก่อน ซึ่งเรื่องนี้ขัดกับความเป็นจริงเป็นอย่างมาก เพราะก่อนที่ฝรั่งจะเข้ามา แผ่นดินออสเตรเลียมีพวกอะบอริจินิสตั้งรกรากและอาศัยอยู่ในดินแดนนี้มาเป็นเวลาหลายหมื่นปี หรืออาจจะเกินแสนปีเสียด้วยซ้ำ
ถ้าจะให้ถูกต้อง ฝรั่งผิวขาวจะต้องกล่าวเสียใหม่ว่า อะบอริจินิสเป็นชาวออสเตรเลียพวกแรกที่เข้ามาอาศัยอยู่ในแผ่นดินออสเตรเลีย เมื่อพวกยุโรปเข้ามาตั้งถิ่นฐานก็เริ่มเรียกพวกตัวเองว่าชาวออสเตรเลีย และเรียกชาวพื้นเมืองที่มีรูปร่าง หน้าตาสีผิวและเผ่าพันธุ์ที่แตกต่างไปจากชาวยุโรปว่าอะบอริจินัล (คำนี้เป็นคุณศัพท์และยังเป็นคำนามที่หมายถึงอะบอริจินัลคนเดียว) ถ้าหลายคนเรียกอะบอริจินิส
ปัจจุบันชาวพื้นเมืองดั้งเดิมต่อต้านการถูกเรียกว่าอะบอริจินิส และเรียกตัวเองในภาษาพื้นเมืองว่าคูรี่ซึ่งหมายถึงบุคคลหรือคน รัฐบาลเองก็เลี่ยงคำว่าอะบอริจินิส โดยเรียกคนเผ่าพันธุ์นี้ว่า Indigenous Australian หรือชาวพื้นเมืองออสเตรเลีย
ประเด็นที่นางธอร์ปตะโกนใส่สมเด็จพระราชาธิบดีชาร์ลส์ที่ 3 ทำให้โลกหันมาสนใจเรื่องเจ้าของแผ่นดินออสเตรเลียที่แท้จริง
ก่อนอายุ 20 ปี อาจารย์นิติภูมิธณัฐ มิ่งรุจิราลัย เคยอยู่ออสเตรเลียระหว่าง ค.ศ.1978-1979 และเคยตระเวนไปตามหมู่บ้านชาวอะบอริจินิส ในโอกาสหน้าผมจะนำข้อมูลเรื่องคนพื้นเมืองออสเตรเลียจากท่านมารับใช้กันครับ.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com
คลิกอ่านคอลัมน์ “เปิดฟ้าส่องโลก” เพิ่มเติม