พรรคแรงงานเยอรมัน (DAP) ถูกยุบใน ค.ศ.1920 หลังจากเยอรมนีแพ้สงครามโลกครั้งที่ 1 ต่อมามีพรรคที่มีนโยบายคล้ายกันคือพรรคแรงงานสังคมนิยมแห่งชาติเยอรมัน (พรรคนาซี) ที่มีอดอล์ฟ ฮิตเลอร์ เป็นสมาชิกพรรคหมายเลข 1 เกิดขึ้นในปลายทศวรรษ 1920 ความไม่มีเสถียรภาพ+ปัญหาทางเศรษฐกิจและสังคมทำให้พรรคนาซีมีบทบาทจนสามารถคุมอำนาจทางการเมืองได้ใน ค.ศ.1933
ระหว่าง ค.ศ.1933-1945 พรรคนาซีเป็นพรรคการเมืองพรรคเดียวที่มีอำนาจเด็ดขาดในเยอรมนี หลังจากสงครามโลกครั้งที่ 2 พรรคนาซีก็ถูกยุบ กลุ่มผู้นำพรรค 24 คน ถูกจับกุมข้อหาอาชญากรสงครามและก่ออาชญากรรมต่อมนุษยชาติ ถูกนำตัวขึ้นพิจารณาคดีที่นูเรมเบิร์ก
ผ่านไป 68 ปี พรรคที่มีนโยบายคล้ายๆกับพรรคแรงงานเยอรมันและพรรคนาซีถูกตั้งขึ้นมาเมื่อ 6 กุมภาพันธ์ 2013 ชื่อพรรคทางเลือกเพื่อเยอรมนีหรืออาเอฟเด (AfD) นโยบายของพรรคนี้คือชาตินิยมเยอรมนี เป็นพรรคอนุรักษ์นิยมแห่งชาติ มีนโยบายต่อต้านผู้อพยพเข้าเมือง ไม่เห็นด้วยกับหลายนโยบายของสหภาพยุโรปที่เยอรมนีเป็นสมาชิก
1 กันยายน 2024 มีการเลือกตั้งระดับรัฐที่ทือริงเงิน เยอรมนี พรรค AfD ชนะการเลือกตั้ง ทางตะวันออกของรัฐทือริงเงินคือรัฐซัคเซิน ประชาชนจำนวนไม่น้อยก็หันมาลงคะแนนให้ผู้สมัครของพรรคที่มีนโยบายชาตินิยมสุดโต่งด้วยเช่นกัน
หลายปีที่ผ่านมา ประเทศที่เป็นสมาชิกสหภาพยุโรปเผชิญกับปัญหาผู้ลี้ภัยที่อพยพเข้ามาอยู่ใหม่ ทั้งผู้อพยพจากตะวันออกกลาง แอฟริกา และอูเครน เข้ามาอยู่แล้วก็สร้างปัญหาทะเลาะเบาะแว้งกับคนเยอรมันดั้งเดิม จนเกิดพวกนีโอนาซีหรือนาซีใหม่
พวกนาซีใหม่มักจะโกนหัวที่เรียกว่าสกินเฮด บางคนสักลาย สวัสดิกะ เป็นพวกเหยียดสีผิว เทิดทูนคนอารยัน รังเกียจเดียดฉันท์พวก LGBTQ+ บางครั้งพวกนาซีใหม่ก็ออกตระเวนทำร้ายคนเอเชีย คนแอฟริกา หรือบรรดาพวกลูกครึ่งทั้งหลาย พวกนี้นิยมความรุนแรง ไม่สนใจไยดีเรื่องความยุติธรรมหรือความถูกผิด ถ้าเป็นพวกตนซึ่งเป็นคนผิวขาวและมีสายเลือดเยอรมัน ทำผิดก็กลายเป็นถูก แต่ถ้าเป็นพวกเผ่าพันธุ์อื่น ทำถูกก็กลายเป็นผิด
...
ข้อเรียกร้องใหญ่สุดของพรรค AfD ก็คือ ให้มีการเปลี่ยนแปลงนโยบายการเข้าเมือง ให้มีการเนรเทศผู้อพยพครั้งใหญ่ออกไปจากเยอรมนี พวกนี้มักจะถูกจับและลงโทษข้อหาใช้สัญลักษณ์และสโลแกนของพวกนาซีสมัยฮิตเลอร์มาหาเสียง แต่ก็ไม่เข็ดหลาบ ยังดำเนินกิจกรรมทางการเมืองต่อไป อย่างเช่น บียอร์น ฮ็อคเกอร์ ผู้นำพรรค AfD ประจำรัฐทือริงเงิน เป็นหนึ่งในแกนนำพรรคหัวรุนแรง ทุกครั้งที่ปราศรัยก็มักจะนำวลีและประโยคของพรรคนาซีสมัยฮิตเลอร์มาหาเสียง ซึ่งเป็นเรื่องผิดกฎหมาย นายฮ็อคเกอร์คนนี้ก็เคยโดนศาลตัดสินให้มีความผิดมาแล้ว 2 ครั้ง
ผู้อ่านท่านครับ กลิ่นสงครามโชยแรงขึ้นเรื่อยๆ สถานการณ์ด้านความขัดแย้งบางประเทศเหมือนกับจะวนกลับไปสู่ตอนก่อนจะเกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งสมัยนั้นฮิตเลอร์เป็นผู้นำพรรคนาซี ฮิตเลอร์ยิงตัวตายเมื่อ ค.ศ.1945 ขณะที่มีอายุ 56 ปี ซึ่งในตอนนั้นสมาชิกพรรคนาซีในเยอรมนีมีมากถึง 8.5 ล้านคน
นีโอนาซีไม่ได้มีเฉพาะในเยอรมนี ที่รวมตัวเป็นกลุ่มก้อนแข็งแรงก็คือนีโอนาซีในอูเครน ซึ่งพวกนี้มีนโยบายทำร้ายชาวรัสเซียในอูเครน มีการฆ่า ข่มขืนคนรัสเซียที่อยู่ในอูเครนมาตั้งแต่ที่อูเครนแยกตัวออกมาจากสหภาพโซเวียต ในยุคเยลต์ซิน ประธานาธิบดีรัสเซีย ปัญหานี้ยังไม่แรง มาแรงในยุคปูติน ซึ่งปูตินขอร้องอูเครนหลายครั้งให้ปราบพวกนีโอนาซี แต่รัฐบาลอูเครนก็ไม่ปราบ แถมยังให้ท้ายในการฆ่าชาวรัสเซียในอูเครนอยู่บ่อยๆ
การชนะเลือกตั้งของพรรค AfD ในรัฐทือริงเงินทำให้เราพอประเมินได้ว่า พวกชาตินิยมสุดโต่งกำลังมาแรง และถ้าดูผลการเลือกตั้งในประเทศอื่นของสหภาพยุโรป พวกฝ่ายขวาชาตินิยมสุดโต่งก็ชนะในหลายประเทศ
กลิ่นสงครามใหญ่โชยมา.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com
คลิกอ่านคอลัมน์ “เปิดฟ้าส่องโลก” เพิ่มเติม