อิสมาอิล ฮานิเยห์ ผู้นำฮามาส เป็นใคร? โดนลอบสังหารที่อิหร่าน

• ปาเลสไตน์ กลุ่มฮามาสช็อก ‘อิสมาอิล ฮานิเยห์’ ผู้นำฝ่ายการเมืองกลุ่มฮามาส ถูกลอบสังหารในกรุงเตหะราน เมืองหลวงอิหร่าน ขณะเดินทางมาร่วมในพิธีสาบานตนเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดีคนใหม่อิหร่านของ มาซูด เปเซชเคียน
• อิสมาอิล ฮานิเยห์ เป็นผู้นำกลุ่มฮามาสที่ชาวโลกได้เห็นหน้ามากที่สุด เนื่องจากทำหน้าที่เป็นตัวแทนการทูตเพื่อเจรจาเรียกร้องให้อิสราเอลหยุดยิง และได้เป็นหัวหน้าฝ่ายการเมืองของกลุ่มฮามาสมานานนับ 7 ปี

ชาวปาเลสไตน์ กลุ่มฮามาส และโลกมุสลิม-อาหรับ ต้องช็อกตกตะลึง โกรธแค้น เสียใจอย่างหนัก เมื่อ ‘อิสมาอิล ฮานิเยห์’ ผู้นำกลุ่มฮามาส วัย 62 ปี ถูกลอบสังหาร ที่กรุงเตหะราน เมืองหลวงอิหร่าน เมื่อ 31 ก.ค. 2024 เพียงไม่กี่ชั่วโมง หลังจากกองทัพอิสราเอลเพิ่งปฏิบัติการโจมตีทางอากาศ ถล่มกรุงเบรุต เมืองหลวงเลบานอน ปลิดชีพ ‘ฟูอัด ชูกร์’ ผู้บัญชาการอาวุโสกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ เมื่อค่ำวันที่ 30 ก.ค.ที่ผ่านมา

ถึงแม้ อิสราเอลยังไม่ออกมายอมรับโดยตรงว่าลงมือเด็ดชีพ อิสมาอิล ฮานิเยห์ หัวหน้าฝ่ายการเมืองของกลุ่มฮามาส ที่กรุงเตหะรานอย่างสุดโหด  ทำให้ฮานิเยห์เสียชีวิต พร้อมกับเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยหนึ่งนาย แต่ชาวโลกเชื่อว่าคงไม่พ้นฝีมือของรัฐบาลอิสราเอล เพราะขณะนี้ ไม่มีใครจะเป็นศัตรูคู่แค้นกับกลุ่มฮามาส มากไปกว่าอิสราเอลอีกแล้ว

อิสมาอิล ฮานิเยห์ คือ หัวหน้ากลุ่มฮามาสมีชื่อเสียงมากที่สุด

การตามสังหาร อิสมาอิล ฮานิเยห์ ได้สำเร็จ ถือเป็นเหตุการณ์ลอบสังหาร ที่เขย่าขวัญกลุ่มฮามาส ชาวปาเลสไตน์ และสั่นสะเทือนโลกมุสลิม อาหรับ ภูมิภาคตะวันออกกลางอย่างมาก เพราะฮานิเยห์ ถือเป็นหัวหน้ากลุ่มฮามาสซึ่งมีชื่อเสียงมากที่สุด และยังมาถูกลอบสังหาร ที่กรุงเตหะราน เมืองหลวงของอิหร่าน 

อิสมาอิล ฮานิเยห์ เป็นชาวปาเลสไตน์ เกิดที่ค่ายผู้อพยพใกล้เมืองกาซาซิตี้ ทางตอนเหนือของดินแดนฉนวนกาซา ในปี 1962 โดยพ่อและแม่ของเขา เป็นชาวปาเลสไตน์อพยพมาจากเมืองอัสคาลัน (Askalan) ซึ่งต่อมา กลายเป็นเมืองของอิสราเอล ในชื่อ อัชเคลอน (Ashkelon)

ฮานิเยห์ได้เข้าร่วมกับกลุ่มฮามาส ช่วงปลายทศวรรษ 1980 ในระหว่างการลุกฮือของชาวปาเลสไตน์เพื่อต่อต้านอิสราเอล ยึดครองดินแดนปาเลสไตน์ทั้งในฉนวนกาซาและเขตเวสต์แบงก์ หรือเรียกว่า ‘intifada’ (อินติฟาดา) ครั้งที่ 1 ภายหลังอิสราเอลประกาศตั้งรัฐอิสราเอลอย่างเป็นทางการในปี 1948

อิสมาอิล ฮานิเยห์ ถูกทางการอิสราเอลจับกุมคุมขังหลายครั้ง จากการต่อต้านอิสราเอล ก่อนจะถูกเนรเทศไปอยู่ในดินแดนไร้ผู้ครอบครองระหว่างอิสราเอลกับเลบานอนเป็นเวลาหนึ่งปี และได้กลับมายังฉนวนกาซา 

ฮานิเยห์ เป็นสมาชิกคนสำคัญของกลุ่มฮามาสมานานกว่าสองทศวรรษ โดยในปี 2006 ขณะที่ฮานิเยห์ อายุ 44 ปี เขาได้นำกลุ่มฮามาสชนะเลือกตั้ง โค่นขบวนการฟาตาห์ และทำให้ฮามาสได้อำนาจปกครองฉนวนกาซามานานกว่า 10 ปี 

อย่างไรก็ตาม ฮานิเยห์ได้ถูกขับออกจากการเป็นสมาชิกสภา หลังจากชาติตะวันตกปฏิเสธที่จะทำงานกับกลุ่มฮามาส ก่อนต่อมา ฮานิเยห์ได้รับแต่งตั้งให้เป็นผู้นำฝ่ายการเมืองของกลุ่มฮามาสในปี 2017 ในขณะที่ กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯได้ตีตราฮานิเยห์ ว่าเป็น ‘พวกก่อการร้าย’ในปี 2018

ในปี 2019 ฮานิเยห์ได้ลงจากการเป็นหัวหน้ากลุ่มฮามาสในฉนวนกาซา และเริ่มไปอาศัยอยู่ในต่างประเทศ เพื่อเป็นตัวแทนทางการทูตของกลุ่มฮามาส ในฐานะหัวหน้าฝ่ายการเมืองฮามาส ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการเจรจาข้อตกลงหยุดยิงในฉนวนกาซา จึงทำให้ฮานิเยห์ เป็นผู้นำกลุ่มฮามาสที่โลกภายนอกเห็นมากที่สุด

สูญเสียลูก-หลานหลายคน หลังอิสราเอลโจมตีกาซา

อย่างไรก็ตาม หลังกลุ่มฮามาสก่อเหตุบุกโจมตีอิสราเอลสะท้านโลกเมื่อ 7 ตุลาคม 2566 ทำให้มีผู้เสียชีวิตราว 1,200 ศพ และลักพาตัวประกันมากว่า 250 ราย ทำให้อิสราเอลเปิดฉากทำสงครามโจมตีฉนวนกาซาอย่างหนัก เพื่อพยายามกวาดล้างสมาชิกกลุ่มฮามาสให้สิ้นซาก

การโจมตีฉนวนกาซาอย่างดุเดือดของอิสราเอล ทำให้ลูกของอิสมาอิล ฮานิเยห์ 3 คน และหลานอีกหลายคนเสียชีวิต ในขณะที่ฮานิเยห์ได้ใช้ชีวิตอยู่ในประเทศกาตาร์ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา

 อิสมาอิล ฮานิเยห์ โดนลอบสังหาร

แต่แล้ว ท่ามกลางสงครามในฉนวนกาซา ซึ่งอิสราเอลยังไม่มีทีท่าจะยุติการทำสงครามในอนาคตอันใกล้ถึงแม้ประชาคมโลก รัฐบาลนานาชาติได้เรียกร้องให้อิสราเอลหยุดทำสงครามในฉนวนกาซาได้แล้ว ในที่สุด อิสมาอิล ฮานิเยห์ ได้ถูกลอบสังหาร จากการถูกโจมตีทางอากาศ มีจรวดนำวิถีถูกยิงมาถล่มบ้านพักรับรองทหารผ่านศึก ทางตอนเหนือของกรุงเตหะราน เมื่อเวลาประมาณ 02.00 น. ของวันที่ 31 ก.ค.ตามเวลาท้องถิ่น ขณะที่ฮานิเยห์พักอยู่ที่บ้านหลังนี้ เพื่อมาร่วมในพิธีฉลองการสาบานตนเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดีอิหร่านคนใหม่ของ นายมาซูด เปเซชเคียน สืบต่อจากอดีตประธานาธิบดีอิบราฮิม ราอีซี ซึ่งถึงแก่อสัญกรรมจากเหตุเฮลิคอปเตอร์ตกเมื่อ 19 ก.ค.ที่ผ่านมา

การเสียชีวิตของนายฮานิเยห์ จากการถูกลอบสังหารที่อิหร่าน ทำให้ชาวปาเลสไตน์ กลุ่มฮามาส โลกมุสลิม และอาหรับช็อก ตกใจอย่างมาก โดยผู้นำสูงสุดอิหร่านประกาศจะล้างแค้นให้แก่ฮานิเยห์ จนทำให้ขณะนี้สถานการณ์ในภูมิภาคตะวันออกกลางทวีความตึงเครียด เพราะหวั่นสงครามจะขยายวงกว้างออกไปอย่างแน่นอน

ผู้เขียน : อรัญญา ศรีจันทรนิตย์

ที่มา : Aljazeera   ,CNN