อิสราเอล-ฮิซบอลเลาะห์ ตึงเครียดหนัก เสี่ยงลามเป็นสงครามแค่ไหน?

• อิสราเอลกับกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ในเลบานอน โจมตีตอบโต้ข้ามพรมแดนกันอย่างดุเดือดมากขึ้นในช่วงที่ผ่านมา จนเกิดความกังวลว่าสถานการณ์จะบานปลายกลายเป็นสงครามหรือไม่
  
  
• อิสราเอลกับเลบานอนมีความบาดหมางกันมานานหลายสิบปีแล้ว ถึงขั้นเคยเกิดสงครามขึ้นเมื่อเกือบ 20 ปีก่อน ทำให้มีผู้เสียชีวิตนับพันคน
  
  
• ทว่าในปัจจุบันทั้งสองฝ่ายแสดงออกอย่างชัดเจนว่าไม่ต้องการสงคราม แต่ผู้เชี่ยวชาญยังอดกังวลไม่ได้ว่าการปะทะที่นับวันจะรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ นี้อาจทำให้เกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝัน
  
  

อิสราเอลกับกลุ่มติดอาวุธฮิซบอลเลาะห์ในเลบานอนยกระดับการโจมตีข้ามพรมแดนเข้าใส่กันในช่วงไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมา หลังจากปะทะกันประปรายมานานหลายเดือน จนทำให้กองทัพอิสราเอลออกโรงเตือนว่า พวกเขากำลังเตรียมการเพื่อเริ่มการโจมตีขนาดใหญ่บริเวณชายแดนทางเหนือของประเทศ

ด้วยความที่ทั้งสองฝ่ายยิงอาวุธเข้าใส่กันมานานกว่า 8 เดือนแล้ว ผู้เชี่ยวชาญมองว่าอิสราเอลกำลังรู้สึกว่าไม่สามารถเพิกเฉยต่อสถานการณ์ทางเหนือ หรือลงมือช้าไปกว่านี้ไม่ได้แล้ว และโอกาสที่จะเกิดสงครามเต็มรูปแบบกำลังเพิ่มสูงขึ้น แม้ว่าทั้งสองฝ่ายจะไม่ได้อยากเริ่มสงครามก็ตาม

อิสราเอล-ฮิซบอลเลาะห์ สู้กันทำไม?

อิสราเอลกับเลบานอนอยู่ในภาวะสงครามกันอย่างเป็นทางการมานานหลายสิบปีแล้ว รัฐบาลยิวเคยบุกโจมตีครั้งใหญ่ในปี 2525 หลังถูกกลุ่มติดอาวุธปาเลสไตน์ในเลบานอนโจมตี โดยอิสราเอลส่งทหารบุกไปจนถึงกรุงเบรุต และยึดครองพื้นที่ทางใต้ของประเทศเอาไว้นานถึง 22 ปี ก่อนจะถูกกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ที่กำเนิดขึ้นมาจากการรุกรานของอิสราเอลไล่ออกไป

ปัจจุบัน ฮิซบอลเลาะห์เป็นหนึ่งในกองกำลังกึ่งทหารที่ทรงอำนาจที่สุดในตะวันออกกลาง โดยได้รับการสนับสนุนจากอิหร่าน พวกเขามีเป้าหมายในการเผชิญหน้ากับอิสราเอล ซึ่งเลบานอนกำหนดให้เป็นศัตรูของชาติ หลายประเทศในโลกตะวันตกจัดให้กลุ่มติดอาวุธกลุ่มนี้เป็นองค์กรก่อการร้าย

อิสราเอลกับฮิซบอลเลาะห์ยิงอาวุธเข้าใส่กันเป็นครั้งคราวมาตลอด กระทั่งในปี 2549 ฮิซบอลเลาะห์ลักพาตัวทหารอิสราเอล 2 นายไป ทำให้รัฐบาลยิวเปิดสงครามในภาคใต้ของเลบานอนอีกครั้ง ทำให้ชาวเลบานอนมากกว่า 1,000 คน ส่วนใหญ่เป็นพลเรือน เสียชีวิต ส่วนฝ่ายอิสราเอลเสียทหาร 121 นาย กับประชาชนอีก 49 ศพ

หลังจากนั้น 2 ปี เลบานอนก็ตัดสินใจคืนศพทหารทั้ง 2 นายที่ถูกลักพาตัวคืนแก่อิสราเอล แลกกับการปล่อยตัวนักโทษชาวเลบานอนและปาเลสไตน์ในเรื่องจำของอิสราเอล รวมถึงศพของนักรบติดอาวุธที่กองทัพยิวยึดเอาไว้ด้วย

ความเป็นศัตรูรอบล่าสุดระหว่างอิสราเอลกับฮิซบอลเลาะห์เริ่มขึ้นหลังจากกลุ่มฮามาสเปิดฉากโจมตีอิสราเอลครั้งใหญ่เมื่อ 7 ต.ค. 2566 จนทำให้ชาวอิสราเอลเสียชีวิตกว่า 1,200 ศพ และอีกมากกว่า 250 คนถูกลักพาตัวไป ส่งผลให้รัฐบาลยิวเริ่มทำสงครามกับกลุ่มฮามาสในฉนวนกาซา ซึ่งยังไม่สิ้นสุดลงมาจนถึงทุกวันนี้ และทำให้มีชาวปาเลสไตน์เสียชีวิตแล้วมากกว่า 37,000 ศพ

ฮิซบอลเลาะห์แข็งแกร่งขึ้นมากจากปี 2549 ที่พวกเขาต้องพึ่งพาอาวุธที่ไม่แม่นยำจากยุคโซเวียตอย่างจรวด ‘คัตยูชา’ แต่ในวันนี้พวกเขามีนักรบทั้งที่ประจำการอยู่และกำลังสำรองรวมกว่า 100,000 คน และเชื่อกันว่าพวกเขามีจรวดในครอบครองอีก 150,000 ลูก ซึ่งอาจสามารถทะลวงการป้องกันของอิสราเอลได้ หากสงครามเต็มรูปแบบเกิดขึ้นจริงๆ

ความตึงเครียดสูงขึ้นอีก

นายเฮโก วิมเมน ผู้อำนวยการโครงการอิรัก, ซีเรีย และเลบานอน จากองค์กรวิจัยวิกฤติระหว่างประเทศ กล่าวว่า ความขัดแย้งระหว่างอิสราเอลกับฮิซบอลเลาะห์ค่อยๆ สูงขึ้นเรื่อยๆ นับตั้งแต่เหตุการณ์เมื่อ 7 ต.ค. แต่ทั้งสองฝ่ายกลับขยับเข้าใกล้สงครามมากขึ้นในช่วงไม่นานมานี้ หลังการโจมตีข้ามพรมแดนเพิ่มมากขึ้นทั้งในแง่ปริมาณและขอบเขตของการโจมตี

จำนวนผู้เสียชีวิตของทั้งสองฝ่ายก็เพิ่มขึ้นด้วย อิสราเอลเสียทหารจากกองกำลังสำรองไป 1 นาย ในการโจมตีทางอากาศของฮิซบอลเลาะห์ที่หมู่บ้านทางเหนือเมื่อสัปดาห์ก่อน ทำให้จำนวนทหารอิสราเอลที่ถูกสังหารเพิ่มเป็น 196 ศพแล้ว

ส่วนฝ่ายอิสราเอลก็เพิ่งสังหาร นายตาลิบ ซามี อับดุลเลาะ หนึ่งในผู้บัญชาการอาวุโสที่สุดของฮิซบอลเลาะห์ไปในสัปดาห์นี้ ทำให้ฮิซบอลเลาะห์ตอบโต้ด้วยการยิงจรวดมากกว่า 200 ลูกเข้าใส่อิสราเอลเมื่อวันพุธที่ผ่านมา (12 มิ.ย.) และยิงจรวดเข้าใส่อีกครั้งในวันพฤหัสบดี

อิสราเอลกับฮิซบอลเลาะห์โจมตีเข้าไปในดินแดนอีกฝ่ายลึกขึ้นเรื่อยๆ ต่างจากตอนที่สงครามในกาซาเริ่มขึ้นใหม่ๆ ที่ระยะการโจมตีถูกจำกัดให้อยู่ในรัสมีประมาณ 4 กม. จากเส้นแบ่งเขตของทั้งสองฝ่าย แต่ตอนนี้ฮิซบอลเลาะห์โจมตีเข้าไปในอิสราเอลไกลถึง 35 กม. ส่วนอิสราเอลก็โจมตีเข้าไปในเลบานอนลึกกว่า 120 กม.

นายอามาล ซาอัด วิทยากรจากมหาวิทยาลัยคาร์ดิฟฟ์ ผู้เชี่ยวชาญเรื่องฮิซบอลเลาะห์ กล่าวว่า ส่งที่กำลังเกิดขึ้นในตอนนี้ไปไกลเกินกว่าการตอบโต้การโจมตีฉนวนกาซาของอิสราเอลและฟื้นฟูการป้องปรามในภูมิภาคแล้ว โดยมันมีการส่งข้อความและเรื่องทางยุทธศาสตร์เข้ามาเกี่ยวข้องด้วย

ด้านนายวิมเมนระบุว่า ความขัดแย้งกำลังเห็นได้ชัดเจน และยากที่จะเพิกเฉย เจ้าหน้าที่อิสราเอลกำลังรู้สึกถูกบีบบังคับให้ตอบโต้ หรือทำอะไรสักอย่างให้ดูเหมือนตอบโต้ ท่ามกลางแรงกดดันจากรัฐมนตรีฝ่ายขวาจัดในรัฐบาลของนายกรัฐมนตรี เบนจามิน เนทันยาฮู

อิสราเอล-ฮิซบอลเลาะห์ ไม่อยากได้สงคราม

ผู้เชี่ยวชาญมองว่า แม้อิสราเอลกับฮิซบอลเลาะห์จะทำสงครามน้ำลายกันอย่างรุนแรง แต่ทั้งสองฝ่ายไม่ได้ต้องการให้เกิดสงครามเต็มรูปแบบเลย

เมื่อเดือนธันวาคมปีก่อน นายเนทันยาฮู ขู่ว่า กรุงเบรุตอาจกลายเป็นเหมือนฉนวนกาซา หากฮิซบอลเลาะห์เลือกที่จะเริ่มสงครามเต็มรูปแบบ แต่นายเบซาเลล สโมตริช รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังอิสราเอล ราดน้ำดับไฟในทันที โดยระบุว่า กองกำลังป้องกันอิสราเอล (IDF) ไม่สนใจเรื่องการทำสงครามเพื่อทำลายฮิซบอลเลาะห์

เนทันยาฮูขู่ฮิซบอลเลาะห์อีกรอบระหว่างเดินทางเยือนเมืองคีเรียต ชโมนา ใกล้ชายแดนเลบานอนเมื่อสัปดาห์ก่อนว่า อิสราเอลกำลังเตรียมมีปฏิบัติการที่เข้มข้นอย่างยิ่งในภาคเหนือ ใครก็ตามที่คิดว่าทำร้ายพวกเรา แล้วคิดว่าเราจะนั่งเฉยๆ นั้นคิดผิดมหันต์แล้ว

แต่นายนาอิม คาสเซม รองผู้บัญชาการของฮิซบอลเลาะห์ บอกกับสำนักข่าวอัลจาซีราว่า พวกเขาประเมินว่าคำขู่ของอิสราเอลในช่วงที่ผ่านมาไม่ใช่เรื่องจริงจัง แต่ไม่ว่าอย่างไรก็ตามพวกเขาจะไม่ขยายขอบเขตการต่อสู้ออกไป และพวกเขาไม่ได้ต้องการสงครามเต็มรูปแบบ แต่อีกฝ่ายเปิดฉากทำสงคราม พวกเขาก็พร้อม และไม่ล่าถอย

แต่กลับมีโอกาสที่สงครามจะเกิดขึ้น

อิสราเอลกับฮิซบอลเลาะห์แสดงออกอย่างชัดเจนว่า พวกเขาไม่ได้ต้องการสงคราม และคงไม่มีการตัดสินใจใดๆ ที่ตั้งใจทำให้เกิดสงคราม แต่ว่าความขัดแย้งที่รุนแรงขึ้น ทั้งการใช้อาวุธชนิดใหม่ๆ และการโจมตีเข้าไปในดินแดนของอีกฝ่ายลึกขึ้น อาจเป็นตัวจุดชนวนทำให้เกิดสงครามโดยไม่ตั้งใจได้

ตอนนี้เนทันยาฮูกำลังถูกกดดันอย่างหนักจากฝ่ายค้านและสมาชิกในรัฐบาลผสมของเขาเอง ให้ลงมือทำอะไรสักอย่างกับสถานการณ์ในภาคเหนือของประเทศ เนื่องจากมีชาวอิสราเอลมากกว่า 53,000 คนแล้วที่ต้องอพยพหนีการโจมตีของฮิซบอลเลาะห์

ขณะที่ฝ่ายเลบานอนก็มีชาวบ้านกลายเป็นผู้พลัดถิ่นถึง 94,000 คนนับตั้งแต่การปะทะรอบใหม่กับอิสราเอลเริ่มขึ้น

“ฐานที่มั่นของฮิซบอลเลาะห์ทั้งหมดต้องถูกเผาทำลายทิ้ง นี่คือสงคราม!” นายอิตามาร์ เบน เกวียร์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงความมั่นคงแห่งชาติ และนักการเมืองฝ่ายขวาจัดของอิสราเอล ระบุในแถลงการณ์ ขณะที่ นายยาอีร์ ลาพิด โจมตีรัฐบาลที่ปล่อยให้ภาคเหนือของประเทศลุกเป็นไฟโดยที่ยังไม่มีแผนการรับมือใดๆ เลย

ด้านสหรัฐฯ มหามิตรของอิสราเอล เตือนเรื่องสถานการณ์ในภาคเหนือที่รุนแรงขึ้น โดยกังวลว่ามันจะลุกลามจนเหนือการควบคุม และว่ารัฐบาลของ ประธานาธิบดี โจ ไบเดน กำลังหารือทางการทูต เพื่อหาทางหลีกเลี่ยงไม่ให้สถานการณ์เป็นเช่นนั้นอยู่

แน่นอนว่าไม่มีใครอยากให้สงครามระหว่างอิสราเอลกับกลุ่มฮิซบอลเลาะห์เกิดขึ้น เนื่องจากฮิซบอลเลาะห์เป็นพันธมิตรที่ไม่ใช่รัฐที่มีประสิทธิภาพที่สุดของอิหร่าน ความขัดแย้งที่ขยายวงกว้างมากขึ้นอาจทำให้อิหร่าน หรือแม้แต่สหรัฐฯ ถูกดึงเข้ามาในสงครามด้วย และมันจะส่งผลกระทบอย่างใหญ่หลวงไปทั่วโลก.





ผู้เขียน : ทิตชนม์ สว่างศรี

ที่มา : cnn